Chị Vũ Trang Nhung, người chuyên lo khâu xuất khẩu sản phẩm của Công ty CP sản xuất gạch men Vitaly (Khu công nghiệp - KCN Bình Chuẩn, Bình Dương) cho biết, các loại phí liên quan đến vận chuyển hàng hóa đến và đi khỏi cảng cũng như nhiều loại phí liên quan khác không ngừng gia tăng trong thời gian gần đây.
Phí vận chuyển từ nhà máy đến cảng Cát Lái (TPHCM) tăng từ 90 nghìn lên 130 nghìn đồng/tấn hàng rời và từ 3,7 lên 4 triệu đồng/container.
Ngoài ra, các loại phí khác cũng liên tục tăng và mỗi lần tăng không ít. Phí dịch vụ container (THC) tăng lần gần đây nhất (tháng 4/2014) là từ 77 USD lên 98 USD/container.
Nhiều loại phí “không hiểu nổi”
Theo chị Nhung, có những loại phí tăng đến mức phi lý, như phí niêm chì tăng liên tục trong thời gian chưa đầy 2 năm qua, từ 150 nghìn đồng lên 175 nghìn đồng, rồi lên 200 nghìn đồng và gần đây lên 250 nghìn đồng/lần.
“Có khi chỉ vài ba tháng lại nghe thông báo tăng phí niêm chì, nhưng không hiểu nổi cái miếng chì dùng để niêm phong có gì để phải tăng liên tục và tăng nhiều như thế?”- chị Nhung thắc mắc.
Cũng theo chị Nhung, phí vận đơn cũng tăng lên mức 750.000 đồng/bộ. “Vận đơn chỉ đơn thuần là bộ hồ sơ giấy tờ với khoảng 6 trang giấy, chỉ việc in và phát cho DN điền các thông tin cần thiết vào nhưng không hiểu vì sao lại mất nhiều tiền đến thế, mà gần như năm nào cũng tăng?”- chị Nhung nói.
Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) mới đây cho biết, theo phản ánh của các DN thành viên, hiện có hàng chục phụ phí các loại đang đổ lên vai chủ hàng như: Phí dịch vụ container, phí mất cân đối container, phí vệ sinh container, phí sửa chữa vỏ container, phí đặt cược container (đối với hàng đông lạnh), phí tắc nghẽn cảng...
Ngoài ra, chủ hàng còn phải đóng thêm các loại phí khác như phí thủ tục, phí hóa đơn, phí lưu kho bãi, phí cầu đường, phí giao hàng lẻ theo container...
Theo Vasep, một số loại phí là do các cảng thu nhưng thực tế các chủ tàu thu trực tiếp từ DN rồi nộp cho cảng để hưởng chênh lệch. Chẳng hạn, với phí THC, mức thu của cảng 20 USD/container 20feet và 35 USD/container 40feet nhưng chủ tàu thu 60-70 USD/container 20feet và 100-120 USD/container 40 feet.
VASEP cũng cho biết, theo tính toán của các DN, tổng các loại phí này tăng 20-30% so với cùng kỳ năm 2013, khiến lợi nhuận của DN giảm mạnh. Trước tình hình đó, cuối tháng 7 vừa qua, VASEP đã có công văn cầu cứu các cơ quan chức năng.
Té nước theo mưa
Với lý do để gỡ ách tắc, ùn ứ container tại cảng, ngày 15/7, Tổng Công ty Tân cảng Sài Gòn (SNP) tăng phí nâng container giao khách hàng tại cảng Cát Lái theo thời gian lưu bãi đối với container hàng khô và đông lạnh.
Theo đó, với hàng khô, mức phí là từ 50.000 - 400.000 đồng/container khi thời gian hạ bãi sớm hơn thời điểm tàu cập cảng đã được đăng kí trước từ 8 đến 25 ngày.
Đối với container hàng lạnh, mức phí phụ thu từ 200.000 đến 400.000 đồng/container. SNP cũng đồng thời thu phí đối với khách đăng ký lấy trước số container rỗng tại cảng Cát Lái để phục vụ khai báo hải quan điện tử.
Theo đó, trong hai ngày từ thời điểm khách đăng ký cấp trước số container đến lúc tới lấy, phí (mức một) là 420.000 đồng/container 20 feet và 620.000 đồng/container 40 feet. Mức 2 và mức 3 tính thời gian từ 3 đến 7 ngày áp dụng mức thu tăng từ 50 đến 100% so với mức một.
Quy định và mức phí mới kể trên vấp phải phản ứng mạnh mẽ của các DN và hiệp hội ngành hàng, buộc SNP phải giảm phí nâng hạ container tại cảng Cát Lái trở về như mức cũ kể từ ngày 6/8, tức là 275.00 đồng/container 20 feet và 485.00 đồng/contairner 40 feet.
VASEP cho rằng, thời gian qua, việc áp dụng thu các loại phụ phí trên chưa có cơ chế quản lý, giám sát và hướng dẫn đồng bộ của các cơ quan quản lý nên các chủ tàu nước ngoài có thể đơn phương áp thêm một số loại phụ phí cho các DN xuất nhập khẩu Việt Nam.
Cụ thể, một số loại phí chỉ phát sinh khi có sự bất bình thường trong hoạt động cảng biển như mất cân đối container hai chiều CIC, tắc nghẽn cảng PSC... nhưng các hãng tàu vẫn áp thu đều đều đối với DN Việt Nam.
Từ 1/8, hãng tàu Maersk Line tăng phụ phí tại cảng Cát Lái thêm 50-100-100 USD (chưa gồm thuế VAT) cho các container tương ứng 20 – 40 và 45 feet. Trước đó, từ ngày 25/7, hãng tàu Hamburg Sud cũng phụ thu phí nghẽn tắc cảng 55 USD đối với container 20 feet và 111 USD đối với container 40 feet.
Ngoài ra, hãng này cũng tăng phí bảo trì thiết bị container thêm trên 17 USD so với trước. Thông báo mới nhất của hãng tàu OOCL và nhiều hãng tàu khác, mức phí mới sẽ là 100 USD/container 40 feet.