"Comedian”, bao gồm một quả chuối được dán lên tường bằng băng dính, được đấu giá tại thành phố New York của Mỹ ngày 20/11/2024. Người thắng là doanh nhân gốc Trung Quốc Justin Sun nổi tiếng trong lĩnh vực tiền điện tử.
Ông Sun dự định ăn quả chuối này như một phần của trải nghiệm nghệ thuật độc đáo, tôn vinh vị trí của nó trong cả lịch sử nghệ thuật và văn hóa đại chúng.
Mặc dù đơn giản, tác phẩm đã khơi dậy nhiều cuộc tranh luận về giá trị và ý nghĩa của nghệ thuật.
“Comedian” đại diện cho một hiện tượng văn hóa kết nối thế giới nghệ thuật, meme và cộng đồng tiền điện tử. Tôi tin rằng tác phẩm này sẽ truyền cảm hứng cho nhiều suy nghĩ và thảo luận hơn trong tương lai và sẽ trở thành một phần của lịch sử”, nhà đấu giá Sotheby's dẫn lời ông Sun.
Đây không phải là lần đầu tiên “Comedian” được bán. Vào năm 2019, ba phiên bản của tác phẩm đã được bán với giá từ 120.000-150.000 USD tại Mỹ. Một trong số các phiên bản này đã được Bảo tàng Solomon R. Guggenheim (Mỹ) mua lại.
Tác phẩm chuối dính băng keo trên tường lần đầu ra mắt tại vào năm 2019 và nhanh chóng trở thành một hiện tượng. Tác phẩm nổi tiếng đến mức ban tổ chức phải gỡ xuống vì lượng người xem quá đông.
Tác phẩm nghệ thuật ý niệm “Comedian” của nghệ sĩ người Ý Maurizio Cattelan vừa được bán với giá 6,2 triệu USD. Ảnh: AP.
Ý nghĩa tác phẩm gây tranh cãi
“Comedian” gây bão dư luận và tranh luận trong giới chuyên môn về bản chất giá trị trong nghệ thuật, tính tạm thời và nghệ thuật ý niệm...
Tác phẩm này thách thức các khái niệm truyền thống về nghệ thuật. Việc sử dụng một vật tầm thường như quả chuối và băng dính khiến người xem đặt câu hỏi về cách giá trị được xác định trong giới nghệ thuật.
Mức giá 6,2 triệu USD cho thấy giá trị mang tính chủ quan và có thể bị ảnh hưởng bởi bối cảnh, danh tiếng, và động lực của thị trường.
Quả chuối vốn là một vật dễ hỏng, mang lại yếu tố tạm thời, thoáng qua cho tác phẩm. Tính tạm thời này là trọng tâm của nghệ thuật ý niệm, nơi ý tưởng và thông điệp thường quan trọng hơn bản chất vật lý của tác phẩm.
Các hướng dẫn và giấy chứng nhận tính xác thực do nghệ sĩ cung cấp nhấn mạnh rằng ý tưởng của tác phẩm mới là sản phẩm thực sự, chứ không phải quả chuối vật lý.
Tác phẩm cũng có thể được xem là một sự trào phúng về chủ nghĩa tiêu dùng và thị trường nghệ thuật, phản ánh việc ngay cả những vật đơn giản nhất cũng có thể được thương mại hóa khi được đóng khung thành nghệ thuật.
Sự phi lý mang tính hài hước của việc một quả chuối dán băng dính có giá trị hàng triệu đô la khiến người xem phải đặt câu hỏi về giá trị và ưu tiên của xã hội.
Việc doanh nhân tiền số Justin Sun mua tác phẩm và dự định ăn quả chuối cho thấy sự hòa trộn giữa nghệ thuật truyền thống với các hiện tượng hiện đại như văn hóa mạng, tiền điện tử...
Với sức hút lan tỏa trên mạng và sự gắn kết với văn hóa meme, tác phẩm này đã làm mờ ranh giới giữa nghệ thuật cao cấp và văn hóa đại chúng.
Việc được các tổ chức uy tín như Bảo tàng Solomon R. Guggenheim sở hữu đã củng cố vị trí của tác phẩm trong lịch sử nghệ thuật. Sự đơn giản đầy thách thức của nó gợi nhớ đến các phong trào như Dada, nơi các nghệ sĩ như Marcel Duchamp đã định nghĩa lại nghệ thuật thông qua các vật thể bình thường.
“Comedian” vượt ra khỏi hình thức vật lý để trở thành một tuyên bố đầy suy ngẫm về những điều kỳ lạ của giới nghệ thuật, các giá trị văn hóa và sức mạnh của bối cảnh.
Thành công của tác phẩm nằm ở khả năng thu hút khán giả, kích thích tranh luận, và duy trì sự liên quan trong các cuộc thảo luận về nghệ thuật, thương mại và xã hội.