Dừng phát điện để cấp nước cho hạ du
Số liệu của Sở Công Thương Gia Lai cho thấy, từ năm 2015 đến nay, do ảnh hưởng của hiện tượng El Nino, hồ chứa thủy điện Ka Nak, đến ngày 31/12/2015 chỉ tích được đến 500,36m (hụt 14,64m so với mực nước dâng bình thường của hồ là 515m) với dung tích tích được là 92 triệu m3 (chỉ đạt 32% dung tích hữu ích), hụt 194 triệu m3 so với thiết kế (thiếu 68% dung tích hữu ích). Những tháng đầu năm 2016, lượng nước về tiếp tục giảm thấp, đặc biệt là khu vực miền Trung, Tây Nguyên và miền Nam, lưu lượng dòng chảy tự nhiên về các hồ chứa An Khê, Ka Nak thấp hơn rất nhiều so với trung bình nhiều năm, lưu lượng trung bình về hồ Ka Nak ở mức 4,02m3/s và đến ngày 13/4 chỉ còn 1,68m3/s.
Trong 3 tháng đầu năm 2016, với tình hình hạn hán xảy ra trên diện rộng và kéo dài, mặc dù lưu lượng tự nhiên về hồ An Khê và hồ Ka Nak thấp (lưu lượng trung bình về hồ Ka Nak ở mức 4,02m3/s), nhưng để đảm bảo nhiệm vụ chống hạn, cung cấp nước phục vụ sản xuất, sinh hoạt cho vùng hạ du sông Ba và sông Côn, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã chỉ đạo ngừng phát điện Nhà máy thủy điện An Khê từ tháng 10/2015 để ưu tiên giữ nước chống hạn, đồng thời, xả nước từ hồ thủy điện An Khê theo quy trình, tức liên tục với lưu lượng 5,17m3/s.
Với lưu lượng này, 3 tháng đầu năm 2016, tổng lượng nước từ hồ thủy điện An Khê-Ka Nak cung cấp cho hạ du sông Ba khoảng 40,6 triệu m3. Nếu không có hồ thủy điện cung cấp nước thì lưu lượng dòng chảy tự nhiên trên sông Ba chỉ có 1,68m3/s. Hiện vùng hạ du sông Ba đang được cung cấp từ hồ thủy điện lưu lượng trên 5m3/s, đảm bảo tưới cho 2.750ha ở hạ lưu An Khê.
Phát huy tốt vai trò cắt giảm lũ và chống hạn
Ông Nguyễn Văn Tặng, Phó Giám đốc Nhà máy thủy điện An Khê - Ka Nak cho biết, do tình hình hạn hán, thiếu nước, hiện hồ chứa thủy điện Ka Nak, An Khê chủ yếu làm nhiệm vụ cấp nước qua đập tràn An Khê cho hạ du sông Ba. Từ đầu năm 2016 đến nay, việc phát điện rất hạn chế. Việc xả nước đưa về hạ du sông Côn chỉ thực hiện khi có yêu cầu của Tổng cục Thủy lợi, Bộ NN&PTNT.
Cũng theo ông Tặng, trong quý I/2016, tổng lượng nước qua chạy máy phát điện thủy điện Ka Nak cung cấp tưới cho 4.703ha lúa ở lưu vực sông Côn là 5,5 triệu m3. Như vậy cho thấy, hồ thủy điện An Khê-Ka Nak đã phát huy tốt vai trò cắt giảm lũ và chống hạn cho vùng hạ du sông Ba và sông Côn.
“Công ty thủy điện An Khê - Ka Nak luôn quán triệt sự chỉ đạo nhất quán và xuyên suốt của Tập đoàn Điện lực Việt Nam là ưu tiên nguồn nước các hồ thủy điện để đáp ứng nhu cầu nước hạ du của các địa phương và sẽ thực hiện nghiêm các chỉ đạo của UBND tỉnh Gia Lai về vận hành hồ chứa để đáp ứng các nhu cầu nước hạ du sông Ba.
Về lâu dài, các địa phương và các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cần triển khai và phê duyệt Quy hoạch phát triển các hệ thống thủy lợi sau tuyến đập An Khê, để tham gia vào việc lưu giữ nước cho mùa khô, đồng thời, xây dựng các dự án tưới tiêu tiên tiến tiết kiệm nước phục vụ lâu dài cho phát triển nông nghiệp, công nghiệp, môi trường làm cơ sở cho việc điều hành nguồn nước chung ở khu vực hồ An Khê-Ka Nak thêm hiệu quả”, ông Tặng nói.
Dự án thủy điện An Khê-Ka Nak nằm trong Tổng sơ đồ V hiệu chỉnh được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt theo Quyết định số 40/2003/QĐ-TTg ngày 21/3/2003. Tại văn bản số 214/CP-CN ngày 27/2/2002 của Văn phòng Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Công nghiệp duyệt Quy hoạch bậc thang thủy điện sông Ba, theo đó, Bộ Công nghiệp đã tổ chức thẩm định, lấy ý kiến các bộ, ngành, các tỉnh liên quan như Gia Lai, Bình Định và Phú Yên về nội dung quy hoạch. Trên cơ sở kết quả thẩm định và hoàn thiện hồ sơ quy hoạch, Bộ Công nghiệp phê duyệt Sơ đồ quy hoạch bậc thang sông Ba tại Quyết định số 1470/QĐ-KHĐT ngày 23/6/2003.
Báo cáo đánh giá tác động môi trường của Dự án đầu tư xây dựng công trình thủy điện An Khê-Ka Nak được Bộ TN-MT phê duyệt theo Quyết định số 108/QĐ-BTNMT ngày 29/1/2007.