'Còi sọ người' của người Aztec có thân bị gãy. (Ảnh: Đại học Zurich, Claudia Orbroki)
Theo một nghiên cứu mới, tiếng còi nghi lễ của người Aztec tạo ra một "tiếng hét" làm rối loạn não. Những vật thể này được sử dụng trong các nghi lễ hiến tế con người và có thể đã chuẩn bị cho nạn nhân để họ được cho là sẽ xuống Mictlan, thế giới ngầm của người Aztec. Người Aztec đã tạo ra những chiếc còi nhỏ hình đầu lâu dài từ 3 đến 5 cm bằng đất sét, có thể là để tượng trưng cho Mictlantecuhtli, chúa tể địa ngục của người Aztec.
Tác giả chính của nghiên cứu, Sascha Frühholz, nhà khoa học thần kinh tại Đại học Zurich, cho biết tiếng còi sọ kích hoạt phản ứng cấp bách ở mức độ trung bình ở người nghe và nhiều người nghe cho biết âm thanh này giống như "tiếng hét".
Các nhà khảo cổ học đã tìm thấy những chiếc còi từ những ngôi mộ mà họ cho là thuộc về nạn nhân hiến tế. "Những chiếc còi có cấu tạo rất độc đáo và chúng tôi không biết bất kỳ nhạc cụ nào tương tự từ các nền văn hóa tiền Columbus khác", Frühholz cho biết.
Trong nghiên cứu vừa được công bố trên tạp chí Tâm lý truyền thông , Frühholz và các đồng nghiệp đã tuyển dụng 70 người để nghe hơn 2.500 mẫu âm thanh phát ra từ còi sọ. Ba trong số những chiếc còi mà họ sử dụng là bản sao hiện đại, và hai chiếc còn lại là những chiếc còi được tìm thấy tại địa điểm Tlatelolco của người Aztec, gần thủ đô Tenochtitlán của người Aztec ở nơi ngày nay là Thành phố Mexico. Nhóm nghiên cứu đã viết trong nghiên cứu rằng, tất cả những chiếc còi đều tạo ra âm thanh chói tai, chói tai và giống như tiếng hét khi chơi với áp suất không khí mạnh. Các nhà nghiên cứu cũng ghi lại hoạt động não của người nghe để xác định vùng nào phản ứng với âm thanh.
Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng, tiếng còi tử thần thắp sáng các vùng não liên quan đến phản ứng cảm xúc và nhận dạng ý nghĩa biểu tượng. Do đó, cộng đồng Aztec có thể đã sử dụng những âm thanh đáng sợ trong các bối cảnh nghi lễ cụ thể, chẳng hạn như các nghi lễ liên quan đến cái chết.
"Rất tiếc, chúng tôi không thể thực hiện các thí nghiệm tâm lý và khoa học thần kinh với con người từ nền văn hóa Aztec cổ đại. Nhưng cơ chế cơ bản của phản ứng tình cảm với những âm thanh đáng sợ là phổ biến đối với con người từ mọi bối cảnh lịch sử", Frühholz cho biết.