> EU - Ukraine bất đồng về vụ xử bà Tymoshenko
Dù ông này tới Ba Lan nhân dịp chuẩn bị cho sự kiện thể thao Euro 2012 mà đồng tổ chức là Ba Lan và Ukraine, nhưng vì sao lại dính tới bà Tymoshenko?
Vì sự kiện này trước khi diễn ra đã gắn liền với tên tuổi cùng nỗ lực vận động của nữ thủ tướng Ukraine khi bà này còn nắm quyền.
Người ta nói những nỗ lực tuyên truyền của giới thân Tổng thống Viktor Yanukovych dường như đang đổ thêm dầu vào lửa.
Việc Ủy ban điều tra lâm thời (AIC) của Quốc hội Ukraine kết luận rằng, cựu Thủ tướng Ukraine phạm tội phản quốc qua việc ký hiệp ước khí gas với Nga trong năm 2009, mở đường cho động thái kết án cựu thủ lĩnh Cách mạng Cam từ 10 đến 15 năm tù giam.
Mức án này được chiểu theo luật hình sự của Ukraine, nhưng được xem là quá nặng, đặc biệt khi so sánh với các quốc gia châu Âu khác.
Tuy vậy, điều thú vị là vụ “phản quốc” của Tymoshenko chẳng liên quan gì đến Liên minh châu Âu (EU) và do vậy, những luồng dư luận phản đối từ Brussels, Warsaw và Berlin xem ra thoải mái và mạnh miệng hơn.
Theo lý luận của AIC, bà Tymoshenko bị cáo buộc đã hối lộ các quan chức Bộ Quốc phòng Nga với số tiền 13.000 USD trong giai đoạn những năm 1990 trước khi trở thành thành viên chính phủ.
Tòa án quân sự Nga đã đình chỉ điều tra vụ án trong năm 2005, có vẻ như là vì “những thiếu sót trong thủ tục tố tụng”. Nhưng điều này ám chỉ rằng bà Tymoshenko đã “nằm trong tay người Nga” khi ký hiệp định khí gas năm 2009.
Những người không ưa bà nói “nữ hoàng tóc vấn” đã phản bội lợi ích của dân tộc khi chấp nhận công thức tính giá buộc Ukraine phải trả nợ, cho đến ngày nay ở mức giá “không tưởng”: 450 USD/m3 gas.
Giai đoạn 2005-2009 khi bà Tymoshenko đến Nga nhiều lần và đấu tranh mạnh mẽ trước cái gọi là “sự bá chủ của đế chế Nga” không làm lay chuyển ý chí của Inna Bogoslovskaya, lãnh đạo AIC.
Dường như không gì khiến bà thay đổi quan điểm rằng Tymoshenko là kẻ phản bội tổ quốc.
Tuy nhiên, dường như châu Âu và Mỹ khó có thể “quên lãng” những gì họ từng tung hô về bà Tymoshenko, người hùng của cuộc Cách mạng Cam năm nào.
Việc gia nhập EU của Kiev bị ngưng trệ kể từ khi bà Tymoshenko bị bắt, không hiệp định thương mại tự do nào được thông qua. Phương Tây đòi hỏi bà Tymoshenko phải được trả tự do trước khi có tiến triển về khả năng hợp tác.
Về phía Nga, khả năng hợp tác cũng không mấy tiến triển vì Tổng thống Viktor Yanukovych, được cho là có tư tưởng thân Nga, cũng không thực sự muốn ngả hẳn về phía Mátxcơva nên đã từ chối gia nhập Liên minh Thuế quan với nước này.
Giá gas do vậy không giảm, khiến lợi nhuận của nhiều ngành công nghiệp Ukraine về không. Trong bối cảnh ấy, ông Yanukovych chọn giải pháp đứng giữa, tức không phương Tây cũng chẳng Nga.
Và Mátxcơva, cho đến nay vẫn im lặng trước mọi diễn biến, động thái được nhiều người xem là khôn ngoan. Và trái bóng Tymoshenko chắc chắn sẽ tiếp tục lăn.