Bệnh viện TƯQĐ 108 vừa tiếp nhận ca cấp cứu nữ bệnh nhân N.C 60 tuổi do trung tâm cấp cứu 115 - Hà Nội chuyển đến. Bệnh nhân được cấp cứu ngừng tuần hoàn tại nhà, sau đó hồi phục tuần hoàn và duy trì thuốc vận mạch liều trung bình. Bệnh nhân có nhiều yếu tố nguy cơ nên bước đầu nhận định khả năng do nhồi máu cơ tim cấp và nhập viện điều trị tại Khoa Hồi sức tim mạch. Ở đây, đứng giữa ranh giới quyết định, các y bác sĩ đã đưa ra các phán quyết vô cùng chuẩn xác và kịp thời. Khi được đưa lên khoa Hồi sức tim mạch, đánh giá lâm sàng bệnh nhân gọi biết nhưng vẫn rất lơ mơ và chậm, không tiếp xúc được, huyết áp thấp, vận mạch ngày càng tăng liều lên.
Các bác sĩ tại khoa rất đắn đo có nên chụp động mạch vành cấp cứu theo hướng ngừng tuần hoàn do nhồi máu cơ tim cấp hay không. Kíp bác sĩ đã quyết định siêu âm và đánh giá toàn trạng bệnh nhân một lần nữa. Về mặt lâm sàng bệnh nhân có biểu hiện của thoát mạch phản vệ, 1 số triệu chứng của phản vệ nguy kịch như phù nề mí mắt và vùng mặt, xung huyết da toàn thân, có biểu hiện của khó thở rít vùng họng Đây là thời điểm vô cùng quan trọng bởi mỗi giây phút trôi qua sẽ ảnh hưởng đến sự hồi phục và sức khỏe của bệnh nhân.
Xem xét kỹ tình hình, đánh giá dựa trên các biểu hiện cụ thể, bác sĩ Phạm Sơn Lâm phân tích: “Mặc dù phán đoán bệnh nhân ngừng tuần hoàn do nhồi máu cơ tim cấp, tuy nhiên dựa vào các biểu hiện cụ thể, đặc biệt tình trạng thiếu dịch lòng mạch rất nặng, chức năng co bóp của tim tốt thì chúng tôi nhận định tình trạng bệnh nhân hiện tại là phản vệ nguy kịch do một loại độc chất hoặc ăn phải thứ gì đó. Chúng tôi đã hỏi tiền sử người bệnh, người nhà nói từ trước đến giờ không dị ứng với bất cứ thứ gì. Tuy nhiên, do biểu hiện lâm sàng như vậy, chúng tôi vẫn quyết định cấp cứu theo hướng phản vệ nguy kịch bằng cách hồi sức dịch khối lượng lớn và dùng các thuốc vận mạch”.
Vài giờ sau, bệnh nhân dần hồi phục, các thuốc vận mạch được giảm liều. Khi bệnh nhân hoàn toàn tỉnh táo, bác sĩ khai thác được trước khi bị tình trạng cấp cứu và hôn mê, bệnh nhân bị một con ong đốt vào đùi. Vết đốt đau nhói dữ dội, 10 phút sau bệnh nhân choáng váng mệt lả người, tím tái và dần mất ý thức. Từ đó có thể kết luận bệnh nhân bị phản vệ nguy kịch do độc tố của côn trùng gây ra.
Đối với trường hợp của bệnh nhân N.C, nếu nhận định không nhạy cảm mà cấp cứu theo hướng ngừng tim do nhồi máu cơ tim cấp, tình trạng của bệnh nhân chắc chắn sẽ trở nên nặng nề hơn do không được hồi sức đúng; vì tình trạng phản vệ nguy kịch càng kéo dài thì tình trạng thoát mạch càng tăng, tiên lượng hồi phục ngày càng kém, bệnh nhân nhanh chóng suy đa tạng, thậm chí tử vong. Khoa Hồi sức tim mạch đã nhận định nhanh biểu hiện lâm sàng và đưa ra quyết định điều trị rất kịp thời cho người bệnh.
Ngay hôm sau bệnh nhân đã tỉnh táo hoàn toàn, cắt hết các thuốc vận mạch và xuất viện sau 3 ngày điều trị. Trường hợp lâm sàng trên đây đã minh chứng cho sự đa dạng trong nguyên nhân, cũng như chẩn đoán của phản vệ nguy kịch; là bài học cho người dân hiểu và biết để phòng tránh kịp thời; là kinh nghiệm lâm sàng sâu sắc cho các nhân viên y tế về tính chính xác, nhạy bén và tư duy logic trong chẩn đoán phản vệ nguy kịch, từ đó kịp thời điều trị để tránh những hậu quả không tốt đẹp cho người bệnh.