Chủ trương lừa đảo được bàn trong bữa ăn trưa
Trong kết luận điều tra giai đoạn 2, Cơ quan Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (C03) Bộ Công an, cáo buộc bà Trương Mỹ Lan (Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) là người "khởi xướng" việc phát hành 25 mã trái phiếu “khống” thông qua 4 công ty.
Theo kết luận, năm 2018, Ngân hàng SCB trong tình trạng bị cơ quan quản lý thanh tra, kiểm tra, việc xin cấp tín dụng từ SCB gặp nhiều khó khăn, kèm theo tình hình nợ xấu kéo dài.
Khoảng tháng 8 năm đó, Trương Mỹ Lan họp với bị can Đinh Văn Thành (Chủ tịch HĐQT); Võ Tấn Hoàng Văn (Tổng Giám đốc); Nguyễn Phương Hồng (Phó Tổng Giám đốc SCB) cùng Nguyễn Tiến Thành (Chủ tịch, Tổng Giám đốc Công ty Chứng khoán TVSI) đề ra chủ trương sử dụng Công ty An Đông và các Công ty khác, phát hành trái phiếu riêng lẻ huy động tiền từ người dân để xử lý khó khăn tài chính.
Thực hiện chủ trương của Trương Mỹ Lan, từ năm 2018 - 2020, các đối tượng sử dụng 4 Công ty (An Đông; Quang Thuận; Sunny World; Setra) phát hành 25 mã trái phiếu “khống”, không có tài sản đảm bảo với tổng khối lượng 308.691.388 trái phiếu, để lừa bán cho các nhà đầu tư, thu về hơn 30.869 tỷ đồng.
Theo C03, tiền thu được không sử dụng đúng mục đích, dẫn đến không có đủ nguồn tiền đảm bảo chi trả gốc và lãi đến hạn cho các trái chủ. Tính đến thời điểm khởi tố vụ án ngày 7/10/2022, 4 Công ty nêu trên còn dư nợ hơn 30.081 tỷ đồng của 35.824 trái chủ, không có khả năng thanh toán.
Trong vụ án, C03 cho rằng, việc phát hành trái phiếu huy động tiền từ trái chủ được bà Trương Mỹ Lan bàn bạc với các bị can: Đinh Văn Thành, Võ Tấn Hoàng Văn, Nguyễn Phương Hồng và Nguyễn Tiến Thành (Tổng Giám đốc Công ty Chứng khoán TVSI)... trong một bữa ăn cơm trưa tại trụ sở Tập đoàn Vạn Thịnh Phát.
Tại bữa cơm, Lan ra chủ trương đồng ý cho mượn Công ty An Đông để phát hành trái phiếu huy động nguồn tiền giao cho các cá nhân chủ động nghiên cứu thực hiện.
Bà Trương Mỹ Lan cùng chồng là ông Chu Lập Cơ.
Biết sai nhưng vẫn làm
Làm việc với cơ quan điều tra, bà Trương Mỹ Lan thừa nhận chủ trương phát hành trái phiếu là trái quy định pháp luật, vì không dùng tiền phát hành trái phiếu vào việc đầu tư, sản xuất kinh doanh, tạo nguồn thu thực tế dẫn đến "không có khả năng chi trả".
“Trương Mỹ Lan xin chịu trách nhiệm sai phạm của mình và trả nợ trái phiếu cho các trái chủ bằng hình thức sử dụng toàn bộ tiền, tài sản đã kê biên hoặc tài sản mà TAND TPHCM tuyên các cá nhân, tổ chức phải trả lại hoặc bồi thường, để ưu tiên thanh toán nợ, lãi cho các trái chủ”, kết luận nêu.
Ngoài ra, bà Lan mong muốn cá nhân, tổ chức có liên quan đến việc sử dụng tiền huy động được từ trái phiếu cùng có trách nhiệm trả hết nợ, lãi cho người dân.
Với bị can còn lại, gồm: Võ Tấn Hoàng Văn; Đinh Văn Thành; Nguyễn Phương Hồng cùng Nguyễn Tiến Thành (Chủ tịch, Tổng Giám đốc Công ty Chứng khoán TVSI)… C03 cáo buộc họ giữ vai trò đồng phạm, giúp sức.
Nhóm này đã họp cùng Trương Mỹ Lan, để tiếp nhận chủ trương về việc phát hành trái phiếu. Sau đó tiếp tục có các buổi họp, trao đổi, rà soát. Từ đó thống nhất lựa chọn 4 công ty phát hành trái phiếu, lựa chọn công ty mua sơ cấp trái phiếu để cấu trúc thành sản phẩm trái phiếu thứ cấp có kỳ hạn linh hoạt để giới thiệu, bán cho khách hàng SCB, lên phương án phát hành và đào tạo, bán trái phiếu đến người dân.
Số tiền bán trái phiếu, nhóm Võ Tân Hoàng Văn và nhóm đồng phạm trực tiếp chi hoặc quản lý, theo dõi dòng tiền sử dụng.
Ngày 11/4, TAND TPHCM tuyên phạt bà Trương Mỹ Lan 20 năm tù về tội Đưa hối lộ; 20 năm tù về tội Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng và tử hình về tội Tham ô tài sản. Tổng hợp hình phạt, bị cáo phải chấp hành án tử hình.
Trong giai đoạn đầu vụ án, bà Trương Mỹ Lan bị cáo buộc “thâu tóm” Ngân hàng SCB; chỉ đạo đồng phạm giải ngân cho nhóm công ty trong hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát, đến thời điểm bị khởi tố, bắt giam vẫn còn 1.300 khoản vay dư nợ 677.000 tỷ đồng gốc, lãi.