Bị cáo buộc gây thiệt hại hơn 90 tỷ đồng
Dự kiến ngày 8/8, TAND tỉnh Bắc Ninh sẽ mở phiên sơ thẩm xét xử 5 bị cáo nguyên là lãnh đạo Công ty CP đầu tư và phát triển nhà và xây dựng Tây Hồ, gồm: Đặng Quang Tuấn (Nguyên Chủ tịch HĐQT); Tân Tú Hải (Nguyên Tổng giám đốc); Phan Việt Anh (Nguyên Phó TGĐ), Chu Thị Ngọc Ngà (Nguyên Trưởng ban kiểm soát) và Nguyễn Tấn Hoàng (Nguyên Trưởng phòng kinh doanh) về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí” theo khoản 3 Điều 219 BLHS 2015.
Cáo trạng thể hiện, Công ty CP đầu tư và phát triển nhà và xây dựng Tây Hồ (Công ty Tây Hồ) là doanh nghiệp cổ phần, sau nhiều lần thay đổi Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp và vốn điều lệ từ năm 2017 đến nay Tổng công ty Xây dựng Hà Nội - Công ty cổ phần (doanh nghiệp có 98,83% vốn Nhà nước) là cổ đông đang nắm giữ 50.09% vốn điều lệ tại Công ty Tây Hồ, tỷ lệ cổ phần còn lại (49,91%) do cổ đông là người lao động và cổ đông ngoài công ty nắm giữ.
Năm 2011, Công ty Tây Hồ được UBND tỉnh Bắc Ninh giao khu đất tại huyện Quế Võ có tổng diện tích hơn 581.437m2 để xây dựng Khu đô thị mới Quế Võ.
Năm 2014, Công ty Tây Hồ ký hợp đồng chuyển nhượng cho TNHH Tùng Bách 281.373,3m2 diện tích dự án.
Trong phần diện tích đất còn lại có 180.650,0m2 được giao cho Công ty Tây Hồ làm Chủ đầu tư. Năm 2017, UBND tỉnh Bắc Ninh đã cấp 118 Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) tương ứng với 118 lô đất ở, phần dự án còn lại lúc này chưa hoàn thiện cơ sở hạ tầng do thiếu vốn. Cuối tháng 2/2017, HĐQT Công ty Tây Hồ đã họp, ra nghị quyết giao 118 lô đất nêu trên cho Tổng giám đốc chỉ đạo các phòng, ban liên quan làm việc với đơn vị thẩm định xác định giá trị đầu tư, xây dựng phương án kinh doanh chuẩn bị bán hàng thu hồi vốn…
Quá trình thực hiện các bị can đã thuê Công ty CP đầu tư và thẩm định giá AIC - Việt Nam để xác định giá trị quyền sử dụng các lô đất. Phía AIC - Việt Nam, tiến hành thẩm định sơ bộ xác định giá mỗi lô đất dao động từ 6 - 7,5 triệu đồng/m2.
Tháng 5/2017, các thành viên HĐQT là Tuấn, Hải, Việt Anh có sự tham gia của bà Ngà, đã thống nhất chủ trương sẽ tìm cách “bán buôn” 118 lô đất để huy động vốn hoàn thiện hạ tầng, khi chưa đủ điều kiện chuyển nhượng theo quy định của pháp luật. Để thực hiện việc “bán buôn”, Công ty ký hợp đồng thuê Văn phòng luật sư N N T và được tư vấn ký “hợp đồng hỗ trợ tài chính” với một số tổ chức, cá nhân để “hợp thức hóa” việc bán đất.
Các bị cáo đã ký hợp đồng hỗ trợ tài chính và chuyển nhượng cho nhóm khách hàng là bà N T H (ở Hà Nội) 77 lô đất với giá 71,9 tỷ đồng; bà N T S (ở Bắc Ninh) 17 lô đất, với giá 13 tỷ đồng; 24 lô còn lại được bán cho Công ty Bất động sản Tây Hồ (Công ty Tây Hồ là cổ đông) với giá 62,6 tỷ đồng.
Tổng số tiền chuyển nhượng hơn 148 tỷ đồng, trong khi đó ngày 4/1/2022 Hội đồng định giá tài sản theo vụ việc trong tố tụng hình sự tỉnh Bắc Ninh đã ban hành kết luận xác định, tổng giá trị của 118 lô đất là hơn 333 tỷ đồng và kết luận hành vi chuyển nhượng 118 lô đất trái quy định của nhóm bị can tại Công ty Tây Hồ gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 91 tỷ đồng và thiệt hại cho nhóm cổ đông khác hơn 92 tỷ đồng.
Bị cáo Chu Thị Ngọc Ngà (bên phải) cùng nhóm bị cáo trong vụ án.
Ban nội chính Trung ương đề nghị xem xét đơn
Luật sư Phan Quốc Thắng, Giám đốc Công ty luật TNHH Faith (bào chữa cho bị cáo Chu Thị Ngọc Ngà) cho biết, đã gửi đơn đến nhiều cơ quan như Ban Nội chính Trung ương, TAND tối cao, Viện KSND tối cao, TAND tỉnh Bắc Ninh, kiến nghị nhiều nội dung liên quan đến vụ án, trong đó có nội dung bà Chu Thị Ngọc Ngà cùng 4 bị cáo không phạm vào tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát lãng phí”.
Ngày 11/7/2023, Ban Nội chính Trung ương có công văn gửi Viện KSND Tối cao liên quan đến những lá đơn của luật sư Phan Quốc Thắng. Công văn cho biết “sau khi xem xét nội dung đơn, căn cứ vào quy định của pháp luật, Ban Nội chính Trung ương gửi đơn tới Viện KSND Tối cao để xem xét, giải quyết theo thẩm quyền; thông báo kết quả giải quyết cho Ban Nội chính Trung ương”.
Theo luật sư Phan Quốc Thắng, tại thời điểm 2017 - 2020 cơ cấu cổ phần tại Công ty Tây Hồ có 49,91% vốn điều lệ của cổ đông ngoài nắm giữ (cán bộ, nhân viên, người ngoài công ty), số vốn còn lại (50,09%) thuộc Tổng công ty Xây dựng Hà Nội - Công ty Cổ phần nắm giữ.
Theo luật sư Thắng, tại thời điểm này Tổng công ty Xây dựng Hà Nội - Công ty Cổ phần, là doanh nghiệp cổ phần có vốn Nhà nước, mà không phải doanh nghiệp Nhà nước theo quy định của Luật Doanh nghiệp 2014.
Một điểm nữa là sau khi cổ đông Tổng công ty Xây dựng Hà Nội - Công ty cổ phần mua 50,09% vốn điều lệ Công ty Tây Hồ, số tiền góp vốn này đã được chuyển quyền sở hữu tài sản, từ sở hữu của cổ đông góp vốn (Tổng công ty Xây dựng Hà Nội - Công ty cổ phần) sang sở hữu của doanh nghiệp (Công ty Tây Hồ) theo quy định tại điểm b, khoản 1 Điều 36 Luật Doanh nghiệp 2014 (điểm b, khoản 1 Điều 35 Luật Doanh nghiệp 2020), nghĩa toàn bộ tiền góp vốn của cổ đông theo Luật Doanh nghiệp là "Tài sản của Công ty Tây Hồ" mà không phải là "Tài sản Nhà nước" và Công ty Tây Hồ cũng là doanh nghiệp ngoài Nhà nước.
"Có nghĩa tài sản của Công ty Tây Hồ, là tài sản của doanh nghiệp ngoài Nhà nước, cổ phần góp vốn của Tổng công ty Xây dựng Hà Nội - Công ty Cổ phần vào Công ty Tây Hồ 'không phải vốn Nhà nước' mà là 'vốn của công ty cổ phần có vốn nhà nước góp vốn vào doanh nghiệp khác' theo nội dung trả lời của Chính phủ trên Báo Điện tử Chính phủ ngày 29/11/2018", luật sư Thắng phân tích.
Vẫn theo luật sư Thắng, tại Công ty Tây Hồ giai đoạn 2015 - 2020, không có ai là người được Bộ Xây dựng, hoặc Chủ tịch UBND TP. Hà Nội ủy quyền giao vốn bằng văn bản. Do đó, tại Công ty Tây Hồ 'không có Người đại diện vốn Nhà nước' mà chỉ có bị cáo Đặng Quang Tuấn, bị cáo Tân Tú Hải là người được Tổng công ty Xây dựng Hà Nội ủy quyền giao vốn, tức là 2 người này là 'Người đại diện phần vốn của cổ đông' Tổng công ty Xây dựng Hà Nội tại Công ty Tây Hồ.
Với bị cáo Chu Thị Ngọc Ngà và Nguyễn Tấn Hoàng, luật sư Thắng cho rằng, họ còn không phải là người được Công ty Tây Hồ giao quản lý, sử dụng tài sản và cũng không có quyền quyết định đối với tài sản Công ty Tây Hồ. Vì vậy, hai người này không có quyền và không chịu trách nhiệm trong việc quản lý, sử dụng tài sản Công ty Tây Hồ.