Vấn đề của đội tuyển Việt Nam và lời giải mang tên Nguyễn Xuân Son

Trận hòa Philippines một lần nữa nhấn mạnh, để hiện thực hóa mục tiêu vô địch ASEAN Cup 2024, đội tuyển Việt Nam có rất nhiều điều phải cải thiện. Đặc biệt là khâu dứt điểm.

Trở lại với các diễn biến tại Rizal Memorial, các học trò của HLV Kim sang-sik có không ít cơ hội để ghi bàn, sau đó sớm khống chế trận đấu và kết thúc với chiến thắng. Tổng cộng có tới 15 pha dứt điểm được thực hiện, nhưng chúng ta chỉ thành công duy nhất một lần. Tỷ lệ sút bóng hướng về mục tiêu là 26,6%, trong khi tỷ lệ chuyển đổi thành công thành bàn còn thấp hơn nữa, với 6,6%.

Nhìn lại 3 trận đã đấu tại ASEAN Cup 2024, Quang Hải và đồng đội đã tung ra cả thảy 54 cú sút, nhiều thứ hai giải đấu sau Thái Lan (60). Thế nhưng chúng ta ghi được vỏn vẹn 6 bàn, ít hơn cả Lào và Singapore, hai đội có cùng 33 pha dứt điểm. Con số này cũng không tương xứng với tỷ lệ kiểm soát bóng cao nhất giải, trung bình 65,3%. ĐT Việt Nam cầm bóng áp đảo nhưng lại ít có khả năng cụ thể hóa ưu thế đó.

Thật ra ghi bàn đã là vấn đề của ĐT Việt Nam trong hơn 1 năm qua. Kể từ thất bại 0-2 trước Trung Quốc vào tháng 10/2023 đến nay, chúng ta chỉ ghi 19 bàn trong 19 trận, với một nửa số trận trong số đó không thể tìm thấy mành lưới đối phương. Hai cầu thủ ghi bàn nhiều nhất giai đoạn này là Tiến Linh (4) và Tuấn Hải (3).

Không dễ để giải bài toán bàn thắng, bởi còn liên quan đến lối chơi cũng như cách tiếp cận trận đấu. Như đã thấy, ĐT Việt Nam của HLV Kim Sang-sik thường khởi đầu khá chậm chạp. Trong 5 trận chính thức dưới thời chiến lược gia người Hàn Quốc, chúng ta đều không thể ghi bàn trong hiệp một.

Các miếng đánh của đội tuyển cũng khá đơn điệu. Sau 3 trận, số đường chuyền dài cao một cách đáng kinh ngạc (và cũng cao hơn mọi đội bóng khác), lên đến 195. 75 trong số đó là những quả tạt. Mặc dù vậy độ chuẩn xác không phải rất cao, với 48,2% với các đường chuyền dài, 38,6% cho những quả tạt.

Chính vì vậy, không phải lúc nào các cầu thủ cũng ở vị trí và tư thế dứt điểm thuận lợi. Dù sút rất nhiều nhưng chỉ 7 được đánh giá là các tình huống ngon ăn, ít thứ từ giải đấu và chưa bằng một nửa Thái Lan, đội dẫn đầu với 16 cơ hội lớn.

Việc ít bàn thắng còn phụ thuộc yếu tố con người. Ngoài tỷ lệ chuyển cơ hội thành bàn thấp 11,1%, thống kê cũng cho thấy chỉ 3 cơ hội mười mươi được chuyển hóa thành bàn thắng.

Thật may chúng ta có thể cải thiện mặt này, khi Nguyễn Xuân Son đủ điều kiện khoác áo đội tuyển kể từ trận đấu với Myanmar. Không nghi ngờ gì, tiền đạo gốc Brazil hiện là chân sút đẳng cấp nhất V.League, một cỗ máy làm bàn thực thụ.

Mùa này với 13 lần ra sân trong màu áo Thép Xanh Nam Định ở mọi đấu trường, Son ghi tới 14 bàn, bao gồm 7 bàn ở V.League, 2 ở Siêu Cúp Quốc gia và 5 ở AFC Champions League Two. Với 1.113 phút thi đấu, bình quân cứ 85,6 phút anh lại nổ súng một lần. Riêng số liệu tại AFC Champions League Two cho chúng ta biết, Son có 5 bàn chỉ từ 20 cú sút, tức tỷ lệ chuyển đổi thành công lên đến 25%.

Kể từ thời điểm bắt đầu chinh chiến tại V.League vào năm 2020 đến nay, Son đã sở hữu con số khổng lồ 86 bàn tại mọi mặt trận cho ba màu áo khác nhau. Không cầu thủ nào ở V.League làm được tốt hơn trong cùng thời gian. Các chân sút nội lại càng không, với Tiến Linh có 43 bàn còn Tuấn Hải 41.

Với sự hiện diện của Son trên hàng công, ĐT Việt Nam sẽ có nhiều giải pháp hơn trong tấn công. Anh có xu hướng hoạt động rộng để mở ra khoảng trống cho bản thân cũng như đồng đội, lại có sức mạnh để áp đảo đối phương trong các pha tranh chấp, giữ bóng, làm tường tốt. Việc Son trên hàng công cũng có thể phát huy hết sự sáng tạo của Hoàng Đức và Quang Hải, những người luôn sẵn sàng cung cấp những đường chuyền thông minh lên phía trước.

Trong trường hợp đội tuyển vẫn sử dụng bóng dài cùng những quả tạt, Son sẽ là điểm đến tốt bởi khả năng chọn vị trí, di chuyển thông minh cũng như sức mạnh để áp chế đối thủ. Điều quan trọng là lúc cơ hội đến, ngay cả khi không rõ ràng, cầu thủ 27 tuổi cũng có thể xoay xở để biến nó thành bàn thắng.

Nhiều người lo lắng Tiến Linh có khả năng mất chỗ vì Son, nhưng có lẽ HLV Kim Sang-sik không muốn bỏ qua bất kỳ ai. Trong hai trận đã qua ĐT Việt Nam đã xuất phát với sơ đồ 3-5-2. Trận thắng Indonesia, Hoàng Đức được đẩy lên đá gần với Tiến Linh, trong khi trận hòa Philippines, Vĩ Hào và Đinh Thanh Bình là hai mũi nhọn.

Có thể hình dung chiến lược gia người Hàn Quốc sẽ tiếp tục gắn bó với hệ thống 3-5-2, trong đó Tiến Linh có xu hướng đá cắm còn Son chơi rộng. Phía sau sẽ là ba tiền vệ trung tâm gồm Doãn Ngọc Tân, người vừa củng cố tầm ảnh hưởng bằng bàn thắng ở Rizal Memorial, và Quang Hải, Hoàng Đức. Những cái tên này hội tụ đầy đủ tài năng và đẳng cấp, đồng thời phát huy tối đa các phẩm chất tốt nhất khi chơi bóng cùng nhau.

Tin tốt là tiền đạo nhập tịch gốc Brazil đã cho thấy sự hòa nhập rất tốt trên đội tuyển. Trong các buổi tập, Son luôn mang đến không khí vui vẻ, bên cạnh việc nắm bắt nhanh ý tưởng của HLV Kim Sang-sik, hoàn thành nghiêm túc mọi nội dung và phối hợp tốt với các đồng đội.

Tình yêu với Việt Nam cùng khát khao cống hiến của Son cũng là điều dễ thấy. Không được đăng ký trong ba trận vừa qua vì chưa đủ điều kiện về mặt thời gian, nhưng anh luôn dồn toàn bộ tâm trí theo dõi trận đấu trên khán đài, sau khi đặt tay lên ngực trái và hát quốc ca. Vẻ mặt tiếc rẻ khi đồng đội bỏ lỡ cơ hội, lo lắng lúc đội nhà thủng lưới và cảm xúc vỡ òa với các bàn thắng cũng nói lên, Son thực sự coi mình là một con dân nước Việt, sẵn sàng chiến đấu vì niềm tự hào người Việt.

Sau nhiều ngày đợi chờ, cuối cùng thời khắc Son ra mắt đội tuyển cũng tới. Hy vọng mọi việc suôn sẻ. Son sẽ bùng nổ còn đội tuyển được nâng cấp, sẵn sàng cho mục tiêu vô địch đã định.