Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu chỉ đạo tại phiên khai mạc Diễn đàn Tương lai ASEAN. (Ảnh: Như Ý)
Sáng nay, 23/4, Diễn đàn Tương lai ASEAN 2024 với chủ đề “Xây dựng Cộng đồng ASEAN phát triển nhanh, bền vững, lấy người dân làm trung tâm” khai mạc tại Hà Nội.
Tham dự phiên khai mạc, về phía Việt Nam còn có Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn, lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp.
Về phía bạn bè quốc tế, Thủ tướng Lào (Chủ tịch ASEAN 2024) Sonexay Siphandone và Tổng thư ký ASEAN Kao Kim Hourn có bài phát biểu. Thủ tướng Malaysia (Chủ tịch ASEAN 2025) Dato' Seri Anwar Ibrahim và Tổng thư ký Liên Hợp Quốc António Guterres gửi thông điệp ghi hình đến hội nghị.
Tổng thống Philippines Ferdinand R. Marcos Jr., Thủ tướng Thái Lan Srettha Thavisin, Thủ tướng Timor-Leste Xanana Gusmão gửi thông điệp chúc mừng; cùng sự hiện diện của các Đại sứ ASEAN tại Việt Nam; đại diện các Đại sứ quán ASEAN tại Việt Nam cùng các tổ chức, học giả, doanh nghiệp và thanh niên các nước ASEAN.
Diễn đàn có sự tham gia của Thủ tướng Lào Sonexay Siphandone, Tổng Thư ký ASEAN Kao Kim Hourn, Ngoại trưởng Indonesia Retno Marsudi và khoảng 500 đại biểu. (Ảnh: Như Ý)
Trong bài phát biểu, Thủ tướng Phạm Minh Chính nói rằng sự tham gia đông đảo của gần 500 đại biểu đại diện chính phủ, các đại sứ, học giả, cộng đồng doanh nghiệp, đại biểu từ ASEAN, các đối tác và các tổ chức quốc tế thể hiện sự quan tâm sâu sắc, hưởng ứng tích cực đối với sáng kiến mới này của Việt Nam trong nỗ lực tiếp tục góp phần định hình tương lai chung của ASEAN và khu vực chúng ta.
Thủ tướng cho rằng việc bàn về tương lai và hoạch định cho tương lai đang trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết trong bối cảnh thế giới ngày nay đang đứng trước những bước ngoặt lớn, trong đó nổi lên 3 xu hướng chiến lược.
Trước tiên là xu hướng cạnh tranh, phân tách ngày càng gay gắt giữa khu vực, giữa các nước, đặt ra những thách thức lớn đối với môi trường hòa bình, đoàn kết và hợp tác, phát triển ở cả cấp độ khu vực và toàn cầu.
Xu hướng phát triển bùng nổ của các công nghệ mới, số hóa vừa mở ra các cơ hội phát triển đột phá, vừa tiềm ẩn nguy cơ tụt hậu, nhất là các nước đang phát triển và kém phát triển.
Xu hướng phát triển bền vững, bao trùm, kinh tế số, tăng trưởng xanh, kinh tế tuần hoàn vừa là thời cơ, vừa là sức ép lớn, đòi hỏi chúng ta phải có tư duy, cách tiếp cận mới, mang tính toàn cầu, toàn dân, toàn diện, vì lợi ích lâu dài, bền vững.
Trong bối cảnh đó, Thủ tướng cho rằng sau gần 6 thập kỷ hình thành và phát triển, có thể khẳng định chưa bao giờ ASEAN ở vị thế tốt như hiện nay, nhưng cũng chưa bao giờ phải đối mặt với nhiều thách thức như hiện nay.
ASEAN là hạt nhân thúc đẩy đối thoại, hợp tác và phát triển, là tâm điểm của hàng loạt sáng kiến liên kết ở khu vực, nhưng cũng là trọng điểm của cạnh tranh chiến lược gay gắt. Vai trò trung tâm của ASEAN được thừa nhận rộng rãi, nhưng có lúc, có nơi chưa thực sự hiệu quả. ASEAN là khối kinh tế lớn thứ 5 thế giới, nhưng chênh lệch trình độ phát triển còn đáng kể, mức độ hợp tác, liên kết nội khối còn chưa thật sự bền chặt.
Thủ tướng cho rằng những thực tế đó đòi hỏi ASEAN càng cần phải có tầm nhìn chiến lược, toàn diện, nâng cao sự chủ động và khả năng thích ứng để nắm bắt cơ hội, hóa giải thách thức, phát triển ổn định, bền vững.
Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định, gần 3 thập kỷ tham gia ASEAN, Việt Nam luôn coi ASEAN là một trong những ưu tiên hàng đầu trong chính sách đối ngoại, an ninh, kinh tế, quốc phòng, luôn nỗ lực hết mình vì Cộng đồng ASEAN đoàn kết, vững mạnh, có vai trò, vị thế ngày càng cao trong khu vực và trên thế giới.
Con đường phát triển của Việt Nam trong tiến trình đổi mới, hội nhập luôn gắn liền với ASEAN và đã gặt hái được nhiều thành tựu quan trọng trên tất cả các lĩnh vực trong mối quan hệ chặt chẽ này.
“Quan điểm xuyên suốt của Việt Nam: Lấy con người là trung tâm, chủ thể, là mục tiêu, nguồn lực, động lực của sự phát triển; không hy sinh tiến bộ, công bằng xã hội và môi trường để chạy theo tăng trưởng kinh tế đơn thuần”, Thủ tướng nói.
Tuy nhiên, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết Việt Nam cũng phải đối mặt với không ít khó khăn, thách thức vì là nước đang phát triển, có nền kinh tế đang chuyển đổi với quy mô khiêm tốn, độ mở cao, sức chống chịu còn hạn chế trước các cú sốc từ bên ngoài.
Đây cũng là những thách thức chung mà nhiều quốc gia ASEAN phải đối mặt trên hành trình phát triển; đòi hỏi sự đoàn kết, tin tưởng, chung sức, đồng lòng của tất cả các nước thành viên cùng sự hợp tác, hỗ trợ của các đối tác, bạn bè quốc tế.
“Chúng ta cùng kiên trì theo đuổi cách tiếp cận toàn cầu, toàn dân, toàn diện để ngôi nhà chung ASEAN vững vàng trong mọi hoàn cảnh, phát triển nhanh, bền vững", Thủ tướng Phạm Minh Chính nói.
5 tăng cường
ASEAN đang hướng đến các mục tiêu đến năm 2045 với khát vọng về một Cộng đồng phát triển năng động, gắn kết và tự cường. Để hiện thực hóa Tầm nhìn ASEAN 2045, Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị cần thực hiện 5 tăng cường như sau:
Tăng cường đoàn kết, hợp tác, thống nhất trong đa dạng, nêu cao tinh thần độc lập, tự cường, tự chủ chiến lược của ASEAN. Phát huy vai trò trung tâm ASEAN; đồng thời tôn trọng sự khác biệt, bảo đảm hài hòa lợi ích; kiên định lập trường nguyên tắc của ASEAN về các vấn đề an ninh - phát triển của khu vực và thế giới.
Tăng cường tin cậy chiến lược trong ASEAN và trong quan hệ với các đối tác; góp phần ngăn ngừa xung đột, duy trì môi trường hòa bình, an ninh, ổn định và thịnh vượng ở khu vực và thế giới.
Tăng cường chuyển đổi số, phát triển xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế số; thúc đẩy đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp, tạo ra các động lực tăng trưởng mới, bền vững cho ASEAN trong thời gian tới, cùng với việc làm mới các động lực tăng trưởng truyền thống.
Tăng cường phát triển hài hòa, bền vững, bao trùm, lấy người dân là trung tâm, chủ thể, động lực, nguồn lực và là mục tiêu của sự phát triển. Không hy sinh tiến bộ, công bằng xã hội và môi trường để chạy theo tăng trưởng kinh tế đơn thuần.
Tăng cường huy động mọi nguồn lực xã hội, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, nhất là hợp tác công tư; tạo đột phá chiến lược về thể chế, nhân lực, hạ tầng và quản trị quốc gia, giúp ASEAN phát triển nhanh và bền vững.
"Ngày mai bắt đầu từ ngày hôm nay. Việt Nam sẽ tiếp tục nỗ lực hơn nữa cùng các quốc gia, các đối tác và bạn bè quốc tế, nhất là các nước ASEAN chung tay viết tiếp những câu chuyện thành công, mở ra tương lai thống nhất trong đa dạng, đóng góp tích cực cho hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển trong khu vực và thế giới, lấy con người là trung tâm, chủ thể cho sự phát triển và không để ai bị bỏ lại phía sau”, Thủ tướng nói.
Tăng cường hợp tác
Với vai trò đại diện cho CHDCND Lào, Chủ tịch ASEAN 2024, Thủ tướng Lào Sonexay Siphandone nhấn mạnh vào chủ đề “Hợp tác vì một ASEAN gắn kết và tự cường”, đồng thời điểm lại quá trình ASEAN thích ứng với những thay đổi trong môi trường và xu thế của khu vực và quốc tế qua từng thời kỳ, từng bước đạt được những thành tựu.
Hướng đến tương lai ASEAN, Thủ tướng Lào Sonexay Siphandone nhấn mạnh, ASEAN cần tiếp tục đề cao các nguyên tắc cơ bản của ASEAN hay Phương thức ASEAN, đồng thời tăng cường sự gắn kết, thống nhất và vai trò trung tâm của ASEAN.
Thủ tướng Lào Sonexay Siphandone phát biểu tại phiên khai mạc diễn đàn. (Ảnh: Như Ý)
Thủ tướng Sonexay Siphandone cho rằng ASEAN phải làm chủ vận mệnh của mình bằng cách nhất quán duy trì các mục tiêu cơ bản của ASEAN là duy trì và thúc đẩy hòa bình, ổn định, an ninh và hợp tác nhằm củng cố Cộng đồng ASEAN và thúc đẩy khả năng cạnh tranh của ASEAN và vai trò của ASEAN.
Thủ tướng Lào đề cao sự tăng cường hợp tác của ASEAN để nâng cao năng lực trong mọi lĩnh vực; tăng cường hơn nữa hợp tác với các đối tác bên ngoài để hợp tác thực chất và có ý nghĩa, đồng thời nâng cao vai trò trung tâm và đoàn kết của ASEAN, qua đó góp phần vào nỗ lực tập thể hướng đến củng cố Cộng đồng ASEAN.
Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn phát biểu tại phiên khai mạc diễn đàn. (Ảnh: Như Ý)
Trước đó, trong phát biểu chào mừng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh, Diễn đàn đối thoại 1.5 này hướng đến giải quyết những thách thức chung của khu vực, chẳng hạn như làm thế nào để duy trì vai trò trung tâm của ASEAN trước những thay đổi trong môi trường chiến lược; cân bằng những lợi ích đa dạng của các quốc gia thành viên...
Bằng cách tụ hội nhiều bên liên quan, bao gồm các nhà lãnh đạo, bộ trưởng, quan chức cấp cao, học giả, đại diện thanh niên và các tổ chức, diễn đàn hướng đến thúc đẩy trao đổi và thảo luận toàn diện, qua đó đưa ra ý tưởng và giải pháp có thể phục vụ nhu cầu của người dân một cách tốt nhất.
Do đó, Diễn đàn Tương lai ASEAN là sáng kiến cấp thiết nhằm tạo ra một nền tảng toàn diện hướng đến đối thoại thực chất và tìm ra giải pháp cho những vấn đề cấp bách và có tác động lớn đến tương lai của người dân ASEAN.