Việc tăng tỉ giá công bố, giảm biên độ giao dịch kết hợp với tăng LSCB trong cuối năm 2008 vừa qua của NHNN được đánh giá là những giải pháp khá mạnh tay và đồng bộ để tỉ giá VND/USD được phản ánh chính xác hơn theo những tín hiệu cung-cầu của thị trường.
Đồng thời, chủ trương bán can can thiệp thị trường, bán ngoại tệ hỗ trợ cho các DN nhập khẩu và yêu cầu 7 tập đoàn, TCty nhà nước khi có nguồn thu ngoại tệ phải bán cho NHTM.
Bên cạnh đó, sửa đổi, bổ sung cơ chế cho vay bằng ngoại tệ theo hướng bổ sung thêm đối tượng được vay vốn bằng ngoại tệ, chấm dứt hoạt động của các sàn giao dịch vàng và bãi bỏ quy định về việc kinh doanh vàng trên tài khoản ở nước ngoài... một mặt thể hiện rõ quyết tâm của Chính phủ và NHNN giải quyết tình trạng găm giữ, hiện tượng USD hoá nền kinh tế, mặt khác khiến cung ngoại tệ cho NH được cải thiện.
Cùng với việc tiến độ bán ngoại tệ của DNNN cho NHTM, thị trường ngoại hối đã có những dấu hiệu khả quan: Tỉ giá trên thị trường tự do đã giảm khá mạnh (đến ngày hôm qua 15.1 chỉ còn 19.300đ/USD, giảm 200 đồng so cùng kỳ tháng trước); tỉ giá bình quân liên ngân hàng cũng giảm nhẹ, nhu cầu ngoại tệ được đáp ứng.
Trang website của NHNN cho biết những ngày qua, thị trường ngoại hối đã có những biểu hiện tích cực hơn. Theo báo cáo của các NHTM, doanh số mua bán của hệ thống ngân hàng với khách hàng, đặc biệt là với các tổ chức kinh tế bắt đầu có dấu hiệu tăng, tâm lý găm giữ ngoại tệ đã phần nào được giải tỏa. Đặc biệt, hệ thống ngân hàng đã bắt đầu mua ngoại tệ từ các tập đoàn, TCty với khối lượng lớn. Hiện tỉ giá niêm yết mua, bán VND/USD của các NHTM phổ biến quanh mức 18.469-18.479 đ/USD.
2010 - tỉ giá vẫn sẽ là vấn đề cần quan tâm
Chưa thể có nhận định chắc chắn về diễn biến thị trường ngoại hối VN trong năm 2010. Các chuyên gia dự báo có những yếu tố thuận lợi nhưng không ít khó khăn, thách thức. Có 3 yếu tố thuận lợi:
(i) Kinh tế thế giới có chiều hướng phục hồi. thương mại quốc tế có dấu hiệu khởi sắc, nhập khẩu của các nước phát triển và xuất khẩu của các nước đang phát triển bắt đầu tăng trở lại. Giá dầu mỏ tăng lên. Vì vậy, các nguồn thu ngoại tệ của VN từ xuất khẩu, đầu tư nước ngoài, kiều hối sẽ tăng lên giúp đảm bảo tốt hơn cán cân thanh toán tổng thể;
(ii) Năm 2010, VN tập trung mọi nỗ lực thúc đẩy đầu tư, phát triển sản xuất kinh doanh và tái cấu trúc nền kinh tế với hướng nâng cao chất lượng, hiệu quả trong nông nghiệp và sản xuất công nghiệp, tập trung cao hơn cho những sản phẩm có giá trị gia tăng cao có khả năng cạnh tranh do đó có giá trị cao hơn cho thị trường nội địa và xuất khẩu. Đây là điều kiện cơ sở để cải thiện cán cân thương mại, hạn chế nhập siêu;
(iii) Quyết tâm của Chính phủ, vai trò chủ động của NHNN và sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, các ngành liên quan trong việc thực hiện chính sách quản lý sẽ khiến thị trường ngoại hối trở nên bình ổn và vận hành thông suốt hơn. Đặc biệt, NHNN đã có nhiều kinh nghiệm trong việc điều hành đồng bộ công cụ tỉ giá với các công cụ khác của CSTT để giữ được tỉ giá theo mục tiêu của mình.
Dù có những thuận lợi nhưng khó khăn, thách thức đối với thị trường ngoại hối VN năm 2010 còn khá nhiều. Đó là:
(i) Xu hướng phục hồi kinh tế thế giới tuy khó có thể đảo ngược nhưng còn bấp bênh và ẩn chứa nhiều rủi ro. Thị trường tài chính- tiền tệ quốc tế vẫn diễn biến phức tạp. Sự mất giá của USD có thể thúc đẩy sự đầu cơ các đồng tiền khác có lãi suất cao hơn, gây rủi ro bất ổn cho thị trường tiền tệ các nước. Đây là điều đáng lo ngại đối với VN có nền kinh tế đã độ mở lớn với kinh tế thế giới:
(ii) Nguy cơ lạm phát cao trong năm 2010 do kích thích kinh tế và nới lỏng tiền tệ để ngăn chặn suy giảm tăng trưởng trong năm 2009. Với độ trễ của mức tăng tín dụng gần 38% năm 2009 và gói cho vay hỗ trợ lãi suất 438 nghìn tỉ thì đến giữa năm 2010 có thể gây áp lực rất lớn lên chỉ số lạm phát.
(iii) Nhu cầu nhập siêu tăng do phục hồi sản xuất, đảm bảo chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế. Theo TGĐ một NHTM nhà nước thì dự kiến trong năm 2010, VN đã bắt đầu phải trả nợ gốc một số khoản vay lớn thay vì trả lãi như trước đây. Điều này đặt ra thách thức và gánh nặng rất lớn cho việc tiếp tục vay để bù đắp ngân sách cũng như điều hành cân đối vĩ mô, gánh nặng trả nợ nước ngoài ngày càng nặng cho các DN và các dự án của Chính phủ khi phần lớn nguồn thu từ VNF... Vì vậy điều hành tỉ giá vẫn sẽ là vấn đề cần quan tâm sát sao trong năm 2010.
Theo Châu Giang
Lao động