Ông Phạm Tiến Dũng, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước
Ông Phạm Tiến Dũng, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước nêu vấn đề này khi đề cập đến câu chuyện ngân hàng mở hiện nay, tại hội thảo "Ngân hàng mở/Open Banking: Chuyển dịch mô hình kinh doanh từ đóng sang mở" do Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy phối hợp với Cục Công nghệ thông tin, Vụ Thanh toán và Công ty Cổ phần Thanh toán Quốc gia Việt Nam (Napas) tổ chức.
Theo ông Dũng, chuyển đổi số của ngành ngân hàng là khách hàng sử dụng được tất cả các dịch vụ ngân hàng trên chiếc điện thoại di động một cách liền mạch. Về khía cạnh kĩ thuật, chuyển đổi số là sự kết nối, tích hợp của các thực thể, các tổ chức, cá nhân trong xã hội.
Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước đã dẫn ra một ví dụ thực tế, đó là ông nhận được một hoá đơn thanh toán khi sống tại chung cư. Cùng một hoá đơn nhưng người dùng có 2 lựa chọn thanh toán. Thứ nhất, vào app của khu căn hộ để trả tiền. Thứ hai, chuyển tiền vào số tài khoản với nội dung ABC theo mail thông báo.
Từ ví dụ này, ông Dũng cho rằng: "Nếu chúng ta làm mà không có Open API, không có tích hợp thì mỗi người một nẻo, mỗi người một khúc. Hiện nay, một người dùng có thể phải cài rất nhiều ứng dụng khác nhau của ngân hàng và bên cung cấp dịch vụ. Nếu có thiết kế Open API và Open Banking thì giao dịch của khách hàng sẽ được thực hiện liền mạch. Khoản thanh toán sẽ được hiển thị trên một nền tảng, sau khi tôi thanh toán thì sẽ có thông báo là không còn hoá đơn nào".
Thừa nhận về vai trò và sự tất yếu của ngân hàng mở, song ông Dũng nhận định, để phát triển Open API còn rất nhiều thách thức. Đơn cử như, để làm được câu chuyện thanh toán hoá đơn liền mạch như hiện nay, ngành điện lực phải mất khoảng 5 năm để tổng hợp số liệu và cho phép các ngân hàng tích hợp vào dữ liệu đó.
Trong khi đó, hiện nay, việc phát triển Open API đang diễn ra một cách cục bộ, ở từng ngân hàng chứ chưa có chuẩn chung.
Ông Dũng đưa ra giải pháp rằng, thay vì vài chục ngân hàng có hàng chục Open API, khiến các fintech phải truy cập vào tất cả Open API đó trao đổi dữ liệu thì chúng ta có cần 1 hub (trung tâm) về API, giúp các đơn vị cung cấp dịch vụ chỉ cần truy cập vào 1 chỗ mà kết nối dữ liệu với cả hệ thống ngân hàng.
Ông Nguyễn Hoàng Long - Phó Tổng giám đốc Công ty cổ phần Thanh toán quốc gia Việt Nam (NAPAS) - cũng chỉ ra những thuận lợi, khó khăn khi triển khai ngân hàng mở.
Về thuận lợi, ông Long cho rằng các ngân hàng, công ty fintech và các bên thứ 3 đều chủ động trong triển khai dịch vụ Open Banking. "Các ngân hàng không phải mới triển khai Open API mà đã triển khai từ rất lâu, đem lại dịch vụ tiện ích và hiệu quả tốt cho người dân... Đây sẽ là điều kiện thuận lợi cho việc phát triển các dịch vụ ngân hàng mở trong tương lai", ông nói.
Về khó khăn, ông Long đề cập câu chuyện cần có cơ sở pháp lý rõ ràng, đặc biệt trong việc chia sẻ và bảo mật thông tin. "Các ngân hàng và các bên có thể an tâm về việc chia sẻ dữ liệu, dữ liệu nào được chia sẻ, bảo mật ra sao", ông nói.
Ông Long cũng nói cần có tiêu chuẩn chung, vì hiện nay khi ngân hàng triển khai theo tiêu chuẩn của từng ngân hàng, ngân hàng và các trung gian thanh toán tự thỏa thuận với nhau.
"Ngoài các quy chuẩn từ các cơ quan quản lý như Ngân hàng Nhà nước, cần có đơn vị vận hành chung, đưa ra tiêu chuẩn kỹ thuật, sản phẩm, dịch vụ, vận hành, ứng xử... của các bên khi có vấn đề xảy ra", vị này nhấn mạnh.