Đông y phân biệt di tinh gồm mộng tinh và hoạt tinh. Mộng tinh là tinh dịch tự chảy ra trong khi ngủ mê. Còn khi không mơ hoặc tỉnh mà tinh dịch tự chảy ra gọi là hoạt tinh. Tuy triệu chứng có khác nhau, song gốc của nó là một.
Ngoài ra cần biết, nếu nam giới đã trưởng thành ngẫu nhiên có di tinh, ngày hôm sau không có cảm giác khó chịu và các triệu chứng khác thì đó thuộc về hiện tượng sinh lý mà không là bệnh trạng.
Nếu 3-5 ngày, thậm chí 1-2 ngày di tinh 1 lần, có người ban ngày di tinh tự chảy ra và có triệu chứng đau đầu khó chịu, tinh thần uể oải, tim đập nhanh, hụt hơi, lưng mỏi, đùi nhão, sút cân, ra mồ hôi, ngủ không ngon... thì đích thực có bệnh, cần phải chữa trị.
Bệnh này phần nhiều do thận hư. Bệnh được chia làm 4 thể khác nhau, và tùy theo từng thể bệnh mà dùng các bài thuốc khác nhau. Cách chữa bệnh này thông thường lấy bổ thận bổ âm, thanh hóa thấp nhiệt dưỡng tâm an thần, ôn bổ là chính.
Ngoài việc chữa bằng thuốc, cần chú ý đến sinh hoạt hằng ngày, chăm sóc tinh thần, thanh tâm quả dục.
Những bài thuốc
Với thể thận hư không bền - di tinh nhiều lần, thần sắc mệt mỏi, sắc mặt u tối, thường cảm thấy váng đầu, hoa mắt, ù tai mỏi lưng, lưỡi màu nhạt, rêu mỏng lưỡi bệu, mạch nhỏ. Chữa trị là bổ ích khí thận, hạ nguyên ổn định hấp thu.
Có thể dùng bài thuốc “Lục vị địa hoàng” phối hợp gia giảm, gồm các vị thuốc: đảng sâm 15g, hoàng kỳ tươi 18g, thục địa 12g, hoài sơn 10g, phục linh 12g, mẫu đơn bì 8g, kim tả anh (sao tẩm nước muối loãng) 20g, mẫu lệ (sắc trước) 20g, long cốt (sắc trước) 15g, liên tu 10g, trạch tả 8g, cam thảo 6g. Tất cả cho vào 640 ml nước sắc còn 180 ml, chia 3 lần, uống nóng trong ngày. Dùng liên tục 10 ngày.
Thể âm hư hỏa vượng - biểu hiện thường xuyên váng đầu, ù tai, má nóng, tim đập nhanh loạn nhịp, ngủ ít, ngủ thì bị mộng tinh, dương vật dễ bị cương lên, mỏi lưng, hoạt tinh, mạch nhỏ, chất lưỡi hồng, rêu lưỡi mỏng. Chữa trị là bổ thận tư âm cố tinh.
Có thể dùng bài “Tam tài phong tủy đan”, gồm các vị thuốc: thiên đông 10g, sinh địa 12g, thục địa 8g, đảng sâm 8g, sa nhân 4g, hoàng bách 12g, tri mẫu 12g, kim tử anh (sao tẩm nước muối loãng) 30g, khiếm thược 15g, trạch tả 10g, nữ trinh tử 12g, đan bì 8g, cam thảo 7g. Tất cả cho vào 640 ml nước sắc còn 180 ml, chia 3 lần, uống nóng trong ngày. Dùng liên tục 10 ngày.
Thể hạ tiêu ẩm nhiệt - là khi thấy di tinh, tinh dịch tự tràn ra, hoặc tiểu tiện xong có chất tiết ra màu trắng, người mệt mỏi rã rời, chán ăn...
Cách chữa trị là thanh hóa ẩm nhiệt, phân rõ tiết hỗn loạn, dùng các vị thuốc: tỳ giải 10g, thanh xương bồ 8g, thổ phục linh 15g, ý dĩ nhân 15g, hoàng bách (sao tẩm nước muối loãng) 12g, mẫu đơn 8g, thông thảo 5g, đài ô dược 8g, hổ trượng 25g, ngọn cam thảo 8g, hoắc hương 12g, bội lan 10g, ích trí nhân (sao tẩm nước muối loãng). Tất cả cho vào 640 ml nước sắc còn 180 ml, chia 3 lần, uống nóng trong ngày. Dùng liên tục 10 ngày.
Thể tâm tỳ đều tổn thương - cơ thể gầy gò yếu đuối, tinh thần dễ bị dao động, ngủ không ngon, chán ăn, người mệt mỏi, tinh dịch tự tiết ra, đại tiện lỏng nát, nước tiểu trong, lưỡi hồng nhạt, rêu lưỡi mỏng, mạch hư khô.
Việc chữa trị là bổ dương tâm tỳ, bổ thận cố tinh. Có thể dùng thang quy tỳ gia giảm gồm: đảng sâm 10g, hoàng kỳ chích 8g, bạch truật sao 6g, phục linh 10g, viễn chí chích 6g, quảng mộc hương 4g, táo chua 15g, đương quy 8g, kim anh tử 20g, nữ trinh tử 10g, cam thảo chích 6g. Tất cả cho vào 640 ml nước sắc còn 180 ml, chia 3 lần, dùng lúc nóng trong ngày.
Ngoài việc dùng thuốc chữa bệnh ra, người bệnh tránh xem tranh ảnh, sách báo khiêu dâm, kiêng rượu, chú ý tiết dục, tránh sinh hoạt tình dục quá mức, tham gia lao động và luyện tập thể dục tăng cường thể chất.
Theo Lương y Hoài Vũ
Thanh Niên