Là một thành phố văn minh, xanh- sạch- đẹp nhưng những năm gần đây Hà Nội luôn ngấp nghé bên bờ vực “khủng hoảng” về rác thải. Chỉ trong vài năm mà có tới hơn chục lần và riêng trong năm nay đã có 2 lần bãi rác Nam Sơn tê liệt khi người dân dựng gác chắn không cho xe vận chuyển rác thải vào bãi.
Câu chuyện rác ở Hà Nội sẽ không bao giờ hết “nóng” bởi hàng nghìn tấn rác thải mỗi ngày tại Hà Nội hầu hết vẫn đang được chôn lấp thủ công trong khi các bãi này đang ngày càng quá tải. TS Hoàng Dương Tùng, nguyên Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường cho rằng, muốn phát triển bền vững, cần đẩy mạnh kinh tế tuần hoàn, nâng cao tái chế để đầu ra của ngành này là đầu vào của ngành khác. Tuy nhiên, tại Việt Nam nói chung và Hà Nội nói riêng phần lớn rác thải thu gom được vẫn đang xử lý theo kiểu truyền thống chôn lấp, “đếm tấn lấy tiền xử lý từ ngân sách”. Trong khi nhiều nước trên thế giới xử lý rác thải trong lò đốt của nhà máy điện rác, nhà máy sản xuất xi măng, nhà máy luyện thép; rác thải làm nguyên liệu sản xuất trong nhà máy sản xuất phân bón…
Nhận biết được tầm quan trọng của vấn đề môi trường nói chung, xử lý chất thải rắn nói riêng, Đại hội Đảng bộ thành phố Hà Nội lần thứ XVII (nhiệm kỳ 2020-2025) đã đặt quyết tâm đưa khoa học công nghệ trong xử lý chất thải rắn, cải thiện môi trường sống cho người dân Thủ đô như là một trong những trọng tâm của nhiệm kỳ.
Một điểm sáng để thực hiện hóa quyết tâm ấy chính là dự án Nhà máy điện rác Sóc Sơn với công suất xử lý rác thải sinh hoạt 4.000 tấn/ngày đêm tương đương 50 - 60% tổng lượng chất thải rắn sinh hoạt phát sinh của thành phố Hà Nội.
Sẵn sàng vận hành dây chuyền xử lý rác
Dự án Nhà máy điện rác Sóc Sơn tại xã Nam Sơn (huyện Sóc Sơn) do Công ty cổ phần năng lượng môi trường Thiên Ý Hà Nội làm chủ đầu tư, đã được UBND thành phố Hà Nội phê duyệt chủ trương đầu tư vào tháng 12/2017. Dự án có công suất phát điện 75MW, đây là dự án có quy mô xử lý chất thải rắn sinh hoạt và công suất phát điện lớn nhất Việt Nam hiện nay.
Dự án được cấp phép xây dựng và bắt đầu khởi công vào tháng 08/2019, mặc dù bước vào giai đoạn “về đích” với nhiều khó khăn do đại dịch COVID-19, do giải phóng mặt bằng, các thủ tục về cấp điện vận hành... Thế nhưng dưới sự chỉ đạo quyết liệt của Thành ủy, UBND thành phố Hà Nội, Chủ đầu tư đã cùng các nhà thầu thi công ngày đêm, vượt qua những khó khăn trước mắt để có thể nhanh chóng đưa dự án vào vận hành.
Thông tin về tiến độ xây dựng và kế hoạch vận hành Nhà máy Điện rác Sóc Sơn (huyện Sóc Sơn, Hà Nội), đại diện Công ty cổ phần Năng lượng môi trường Thiên Ý Hà Nội cho biết, nhà máy sẽ được vận hành theo 3 giai đoạn. Giai đoạn 1 đã được vận hành vào cuối tháng 5/2021, gồm có 2 lò đốt (lò số 3, số 4), bể rác số 2, phòng xử lý khí thải số 2, ống khói số 2, hệ thống xử lý nước thải số 1. Mới đây, ngày 28/5, Công ty đã tổ chức tiếp nhận rác để hiệu chỉnh kỹ thuật đối với trạm cân, cầu dẫn, sàn đổ rác, cửa đổ rác...
Đến tháng 8/2021 tiếp nhận mỗi ngày khoảng 100-200 tấn để thử nghiệm hệ thống nước rỉ rác. Đến tháng 9/2021 vận hành lò đốt rác số 3, số 4 với điều kiện đóng được điện đường dây 100Kv.
Giai đoạn 2 được vận hành vào tháng 7/2021, gồm 2 lò đốt (lò số 1, 2), bể rác số 1, phòng xử lý khí thải số 1, ống khói số 1, hệ thống xử lý nước thải số 3. Sau khi vận hành thử nghiệm, căn chỉnh các hệ thống kỹ thuật, sẽ bắt đầu đốt rác lò số 1, 2 vào tháng 10/2021.
Giai đoạn 3 được vận hành vào tháng 9/2021, gồm lò đốt số 5, bể rác số 1, hệ thống xử lý nước thải số 2. Sau khi vận hành thử nghiệm, căn chỉnh các hệ thống kỹ thuật, sẽ bắt đầu đốt rác lò số 5 vào tháng 11/2021.
Đại diện chủ đầu tư cho biết, do tình hình dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, công ty không thể đưa công nhân Việt Nam sang nước ngoài đào tạo vận hành nhà máy. Do đó, năm đầu tiên, công ty sẽ thuê chuyên gia nước ngoài thực hiện công tác vận hành.
Ngoài dự án Nhà máy điện rác Sóc Sơn, Tập đoàn URBASER còn có các dự án đốt rác phát điện với công nghệ hiện đại tại Phú Thọ, Thanh Hóa. Mỗi dự án có công suất xử lý 1.000 tấn rác/ngày, đêm.
Công nghệ hiện đại đến từ Châu Âu
Nhà máy điện rác Sóc Sơn, Hà Nội khi đi vào hoạt động sẽ góp phần xây dựng và phát triển thành phố Hà Nội thông minh, bền vững; có ý nghĩa đặc biệt trong công tác bảo vệ môi trường và tận dụng nguồn năng lượng tái tạo phù hợp với định hướng phát triển bền vững do Chính phủ Việt Nam đề ra.
Nhà máy điện rác Sóc Sơn là công trình hạ tầng kỹ thuật cấp đặc biệt có tổng mức đầu tư hơn 7.000 tỷ đồng; với mục tiêu xây dựng Nhà máy xử lý rác thải sinh hoạt theo công nghệ hiện đại, tiên tiến, công nghệ xuất xứ từ châu Âu, thân thiện với môi trường và đáp ứng các tiêu chuẩn, quy chuẩn về môi trường của Việt Nam. Với công nghệ lò đốt ENERGIZE@ ghi lò cơ học tiên tiến nhất trên thế giới, kiểu Waterleau của Bỉ với phân đoạn 3 vùng đốt. Công nghệ đốt rác sẽ tận thu nhiệt điện để phát điện. Các thành phần chất thải trơ, tro xỉ cũng được tận dụng để sản xuất vật liệu xây dựng (đóng gạch không nung) hoặc san lấp mặt bằng.
Chủ đầu tư thực hiện dự án gồm liên danh 3 nhà đầu tư: Công ty cổ phần năng lượng tái tạo Sóc Sơn (6%); Công ty Perfect Wave Holdings Limited (0,1%) và Công ty Europe Tianying BVBA (93,9%, Công ty BVBA được thành lập bởi tập đoàn Urbaser).
Công ty mẹ của Europe Tianying BVBA là doanh nghiệp xử lý chất thải rắn lớn thứ ba trên thế giới, là công ty dẫn đầu thị trường về dịch vụ quản lý chất thải và môi trường. Hoạt động kinh doanh gồm có: Dịch vụ vệ sinh đường phố và bãi biển; Thu gom và xử lý rác thải sinh hoạt đô thị; thu gom, tái chế chất thải đô thị, thương mại và công nghiệp; Bảo trì công viên và vườn; Quản lý chu trình nước trọn gói.
Hiện tại ở Việt Nam, Công ty tập đoàn đang nghiên cứu, phát triển giải pháp xử lý môi trường khép kín, xây dựng chuỗi ngành nghề hoàn chỉnh từ khâu phân loại tại nguồn; xử lý môi trường thông minh; chế tạo thiết bị; xử lý đốt rác đầu cuối.
Công nghệ hệ thống xử lý khí thải, đồng bộ bao gồm “SNCR + thiết bị bán ướt cải tiến + than hoạt tính + thiết bị lọc bụi kiểu túi”, có thể hấp thu các chất độc hại trong khí thải như dioxin, thủy ngân, Nox… đạt tiêu chuẩn phát thải của EU.