Số liệu trên được ThS.BS Nguyễn Song Chí Trung – Trung tâm chuyển giao công nghệ điều trị nghiện và HIV (ĐH Y Dược TP.HCM) báo cáo tại Hội nghị “Sức khỏe tâm thần và sử dụng ma túy trong thanh thiếu niên” được Trung tâm Hỗ trợ Sáng kiến Phát triển Cộng đồng (SCDI) tổ chức tại TP.HCM vào ngày 3/11.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), một nửa các bệnh lý về tâm thần khởi phát ở độ tuổi 14, nhưng phần lớn đều không được phát hiện hay điều trị. Cụ thể, trầm cảm là rối loạn tinh thần phổ biến thứ ba trong thanh thiếu niên; tự sát là nguyên nhân thứ hai trong nhóm độ tuổi từ 15 đến 29 tuổi; việc sử dụng rượu và ma túy gây hại trong thanh thiếu niên là vấn đề nổi cộm tại nhiều quốc gia và có thể dẫn đến các hành vi nguy cơ như có quan hệ tình dục hoặc điều khiển phương tiện giao thông không an toàn.
Tại Việt Nam, theo báo cáo mới nhất của UNICEF về tình hình sức khỏe tâm thần trong trẻ em và thanh niên độ tuổi từ 14 đến 18 thì tỷ lệ trung bình mắc các rối loạn tâm thần của nhóm này là 12%, phổ biến là trầm cảm, rối loạn lo âu, cô đơn và tăng động giảm chú ý.
Như vậy, ước tính tại Việt Nam có ít nhất 3 triệu thanh thiếu niên có vấn đề về tâm lý, tâm thần nhưng chỉ có khoảng 20% trong số đs nhận được các hỗ trợ y tế và điều trị cần thiết, khiến cho một bộ phận các bạn tìm kiếm và sử dụng rượu, thuốc lá và ma túy để “tự chữa”, xoa dịu các triệu chứng của rối loạn tâm thần.
Tuy nhiên, điều này không những không giúp ít trong việc điều trị các rối loạn tâm thần mà còn làm tăng nguy cơ lạm dụng chất dẫn đến phụ thuộc và nghiện. Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến việc sử dụng ma túy ở thanh thiếu niên, nhưng thông thường luôn có những lý do nghiêm túc đằng sau như: sức ép của việc khẳng định bản thân va thuộc về nhóm bạn bè, bị lạm hành, bị lạm dụng, bố mẹ ly hôn, cuộc sống cơ cực… Hầu hết các thanh niên sử dụng ma túy ban đầu chỉ với mục đích thử nghiệm và ngưng sử dụng sau một thời gian, nhưng có một bộ phận sẽ có nguy cơ cao hơn với việc lạm dụng và nghiện ma túy do chịu ảnh hưởn của nhiều yếu tố.
Trong một nghiên cứu trên gần 600 thanh thiếu niện tại Hà Nội, Hải Phòng, TPHCM do Dự án Bảo vệ Tương lai thực hiện, cho thấy chỉ riêng với trầm cảm có 43% người tham gia cho biết có những dấu hiệu trầm cảm ở mức trung bình đến nghiêm trọng.