Người Li-băng cầm ảnh chân dung lãnh đạo Hezbollah Sayyed Hassan Nasrallah ở thành phố Sidon, ngày 28/9. (Ảnh: Reuters)
Vụ giết hại ông Nasrallah tại trụ sở chỉ huy của Hezbollah ngày 27/9 diễn ra chỉ 1 tuần sau vụ nổ hàng trăm máy nhắn tin và bộ đàm của lực lượng này
Một nguồn tin quen thuộc với Israel nói với Reuters, rằng Israel đã dành 20 năm cho nỗ lực theo dõi Hezbollah và có thể tấn công ông Nasrallah bất kỳ khi nào họ muốn, kể cả tại trụ sở chính.
Nguồn tin cho biết thông tin tình báo mà Israel nắm được là "tuyệt vời" nhưng không tiết lộ cụ thể.
Hai quan chức Israel cho biết Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và các bộ trưởng thân cận của ông cho phép thực hiện vụ tấn công, khi ông Netanyahu đang ở New York để có bài phát biểu tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc.
Ông Nasrallah tránh xuất hiện công khai kể từ cuộc chiến năm 2006. Theo một nguồn tin quen thuộc với việc bảo vệ lãnh đạo, ông Nasrallah từ lâu đã vô cùng cảnh giác, hạn chế di chuyển và rất ít người được gặp.
Nguồn tin cho biết, vụ ám sát là kết quả của việc nhóm thân cận với ông Nasrallah bị người của Israel xâm nhập.
Lãnh đạo Hezbollah trở nên thận trọng hơn nhiều kể từ vụ nổ hàng loạt máy tin ngày 17/9. Một nguồn tin an ninh nắm được nội tình cho biết, vì lo sợ Israel ám sát, ông Nasrallah không dự đám tang các chỉ huy cấp cao Hezbollah và chỉ gửi bài phát biểu ghi hình để phát sóng vài ngày trước.
Văn phòng truyền thông của Hezbollah không trả lời đề nghị bình luận về những thông tin này.
Ngày 28/9, Tổng thống Mỹ Joe Biden gọi việc giết ông Nasrallah là “hành động công lý” cho nhiều nạn nhân của nhân vật này, đồng thời khẳng định Mỹ hoàn toàn ủng hộ quyền tự vệ của Israel trước các nhóm được Iran hậu thuẫn.
Israel tuyên bố đã tấn công ông Nasrallah bằng cách thả bom xuống trụ sở ngầm của Hezbollah dưới tòa nhà dân cư ở phía nam thủ đô Beirut.
Magnus Ranstorp, chuyên gia kỳ cựu về Hezbollah tại Đại học Quốc phòng Thụy Điển, cho rằng đây là một đòn giáng nặng nề và thất bại về tình báo đối với Hezbollah.
"Họ (Israel) biết rằng ông ấy đang họp với các chỉ huy khác. Và họ đã tấn công ông ấy", Ranstorp nói.
Quân đội Israel khẳng định đã loại bỏ 8 trong số 9 chỉ huy quân sự cấp cao nhất của Hezbollah trong năm nay, và tập trung nhiều nhất trong tuần qua. Những người thiệt mạng là chỉ huy các đơn vị, từ sư đoàn tên lửa đến lực lượng Radwan tinh nhuệ.
Khoảng 1.500 chiến binh Hezbollah trở thành mục tiêu của vụ tấn công bằng máy nhắn tin và bộ đàm từ ngày 17-18/9.
Ngày 28/9, Trung tá Nadav Shoshani - người phát ngôn quân đội Israel, nói với báo chí rằng quân đội Israel nắm được thông tin "thời gian thực" về việc ông Nasrallah và các lãnh đạo khác đang họp, nhưng không tiết lộ bằng cách nào Israel biết điều này.
Chuẩn tướng Amichai Levin, chỉ huy căn cứ không quân Hatzerim của Israel, nói với các phóng viên là hàng chục quả đạn đã bắn trúng mục tiêu trong vòng vài giây.
“Chiến dịch này rất phức tạp và đã được lên kế hoạch từ lâu”, ông Levin cho biết.
Hezbollah nhiều lần chứng minh khả năng thay thế chỉ huy một cách nhanh chóng. Ông Hashem Safieddine - anh họ của ông Nasrallah, từ lâu đã được coi là người kế nhiệm.
“Bạn giết một người, họ sẽ có một người mới”, một nhà ngoại giao châu Âu nói về cách thức tổ chức của Hezbollah.
Mỹ và Israel ước tính Hebollah có khoảng 40.000 tay súng cùng với kho vũ khí lớn và mạng lưới đường hầm rộng khắp gần biên giới Israel.
Được Tehran thành lập năm 1982, Hezbolah là thành viên đáng gờm nhất trong “Trục kháng chiến” thân Iran.
Nguồn hỗ trợ từ Iran
Mỹ cho rằng nhờ được Iran hậu thuẫn trong nhiều thập kỷ, Hezbollah trở thành một trong những quân đội phi truyền thống được trang bị vũ khí tốt nhất thế giới, với kho vũ khí ước tính gồm 150.000 rốc-két, tên lửa và máy bay không người lái.
Theo ước tính của Israel, con số này gấp 10 lần quy mô năng lực của Hezbollah trong cuộc chiến gần đây nhất với Israel năm 2006.
Có rất ít đánh giá công khai chi tiết về mức độ thiệt hại vũ khí của Hezbollah sau các cuộc tấn công của Israel trong tuần qua, nhắm cả vào các thành trì của Hezbollah ở Thung lũng Bekka, cách xa biên giới giữa Li-băng với Israel.
Một nhà ngoại giao phương Tây ở Trung Đông tiết lộ trước cuộc tấn công ngày 27/9, rằng Hezbollah đã mất 20% -25% tên lửa trong cuộc xung đột với Israel. Một quan chức an ninh Israel cho biết "một phần rất đáng kể" kho tên lửa của Hezbollah đã bị phá hủy, nhưng không đưa ra con số cụ thể.
Trong những ngày gần đây, Israel đã tấn công hơn 1.000 mục tiêu của Hezbollah. Các quan chức Israel cho rằng việc Hezbollah chỉ có thể phóng vài trăm tên lửa mỗi ngày trong tuần qua là bằng chứng cho thấy khả năng của lực lượng này đã suy giảm.
Trước cuộc tấn công của Israel nhằm vào ông Nasrallah, các nguồn tin Iran tiết lộ với báo chí là Tehran có kế hoạch sẽ gửi thêm tên lửa cho Hezbollah để chuẩn bị cho một cuộc chiến kéo dài.
Nguồn tin đầu tiên của Iran cho biết, các loại vũ khí sẽ được cung cấp bao gồm tên lửa đạn đạo tầm ngắn đến tầm trung, trong đó có Zelzal của Iran và phiên bản nâng cấp có độ chính xác cao là Fateh 110.
Dù Iran sẵn sàng hỗ trợ quân sự cho Hezbollah nhưng Tehran không muốn trực tiếp tham gia cuộc chiến giữa Hezbollah và Israel.
Ngày 28/9, truyền thông nhà nước Iran đưa tin Phó chỉ huy Lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran Abbas Nilforoushan đã thiệt mạng trong cuộc tấn công của Israel vào Beirut ngày 27/9.
Một nguồn tin tình báo quân sự cấp cao của Syria cho biết, Hezbollah có thể cần một số đầu đạn, tên lửa, máy bay không người lái và các bộ phận tên lửa để bổ sung cho những thiết bị bị phá hủy trong các cuộc tấn công của Israel trên khắp Li-băng tuần trước.
Nguồn cung cấp của Iran trước đây được đưa đến cho Hezbollah bằng đường hàng không và đường biển.
Một quan chức an ninh Iran cho biết, các hành lang trên bộ là tuyến đường tốt nhất để chuyển tên lửa và máy bay không người lái đi qua Iraq và Syria, với sự giúp đỡ của các nhóm vũ trang đồng minh ở các quốc gia đó.
Năm nay, Israel tăng cường tấn công các kho vũ khí và tuyến đường tiếp tế ở Syria để làm suy yếu Hezbollah.
Tháng 8 vừa qua, một máy bay không người lái Israel đã tấn công vũ khí được giấu trong các xe moóc thương mại ở Syria. Tuần này, quân đội Israel cho biết các máy bay chiến đấu của họ đã ném bom cơ sở được sử dụng để chuyển vũ khí cho Hezbollah ở biên giới Syria-Li-băng.
Ông Joseph Votel, cựu chỉ huy lực lượng Mỹ ở Trung Đông, cho biết Israel và các đồng minh của họ hiện có thể chặn bất kỳ tên lửa nào mà Iran gửi bằng đường bộ tới Hezbollah.