Giao lưu trực tuyến 'Phòng dịch COVID-19: An toàn cho người bệnh'

Xin bác sỹ cho biết, người đang bị ho, sốt, khó thở mới chỉ nghi ngờ bị bệnh COVID-19 chưa có khẳng định chắc chắn thì phải áp dụng hình thức cách ly nào, thời gian cách ly trong bao lâu và tại sao?

TS Đỗ Thiện Hải, Trưởng khoa nội nhiễm Bệnh viện Nhi TW: Trường hợp này nếu không có yếu tố nguy cơ thì phải cách ly đến khi có xét nghiệm âm tính khẳng định không nhiễm COVID-19. Nếu có yếu tố nguy cơ thì phải cách ly tại cơ sở y tế đến hết 14 ngày.

Khi bị mắc COVID-19 có phải kiêng tắm không?

Thạc sĩ Hà Thị Kim Phượng, Trưởng phòng Điều dưỡng – Dinh dưỡng – Kiểm soát nhiễm khuẩn - Cục quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế):

 Tắm là vệ sinh cá nhân cần thiết hàng ngày nhằm làm sạch cơ thể, loại bỏ các vi sinh vật không có lợi phơi nhiễm trên da hàng ngày đồng thời giúp cho mỗi người thoải mái, sảng khoái tinh thần giúp cho họ không bị các nhiễm khuẩn cơ hội.

Người bệnh COVID-19 không phải kiêng tắm. Tuy nhiên, khi tắm, cần tránh gió lùa và nên tắm với nước ấm, không tắm bồn hoặc ngâm mình trong nước. Nếu người bệnh không tự tắm được, người chăm sóc dung khăn ấm lau cơ thể người bệnh nhằm giữ vệ sinh cơ thể, tránh nhiễm trùng.

Tại sao người đi về từ vùng có dịch dù không có biểu biện bị bệnh hoặc nghi ngờ tiếp xúc với mầm bệnh vẫn phải tiến hành cách ly?

TS Đỗ Thiện Hải, Trưởng khoa Nội nhiễm Bệnh viện Nhi TW: Người trở về từ vùng dịch là những người có nguy cơ tiếp xúc với người mắc bệnh mà không có triệu chứng. Sau khi tiếp xúc thì cần có thời gian ủ bệnh, không có triệu chứng do vậy vẫn phải thực hiện cách ly để phòng trường hợp người bệnh trong thời gian ủ bệnh không có triệu chứng.

Thạc sĩ Hà Thị Kim Phượng, Trưởng phòng Điều dưỡng – Dinh dưỡng – Kiểm soát nhiễm khuẩn - Cục Quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế):

  Việc tẩm dầu nóng vào khẩu trang không giúp ngăn ngừa lây nhiễm COVID-19, mà ngược lại còn gây ảnh hưởng đến niêm mạc mũi, miệng. Thực hành đúng là tuân thủ đeo khẩu trang đúng cách, khẩu trang vải phải được giặt sạch mỗi ngày, vệ sinh tay thường xuyên và không đưa tay lên mắt, mũi miệng.

Tôi đi khám thấy các bệnh viện có khu vực tiếp nhận và khám riêng cho bệnh nhân có dấu hiệu ho, sốt hay nghi ngờ đi về từ vùng có dịch. Thế nhưng trước khi bệnh nhân đến các khu vực đó thì tập trung cùng các bệnh nhân khác để chờ phân loại. Đây có thể là nguy cơ lây nhiễm COVID-19 cho những bệnh nhân và người nhà không? Tôi phải làm những biện pháp gì để tránh lây nhiễm khi xếp hàng chờ phân loại và khám bệnh?

TS Đỗ Thiện Hải, Trưởng khoa Nội nhiễm Bệnh viện Nhi TW: Theo quy định phòng chống dịch COVID-19, khi người bệnh đến bệnh viện thì ngay từ cổng vào đã phải khai báo các vấn đề về dịch tễ liên quan đến COVID-19, đeo khẩu trang và rửa tay sát khuẩn.

Do vậy, khi có yếu tố dịch tễ sẽ được đưa đi theo lối riêng đến phòng khám riêng. Chính vì thế, khi có yếu tố dịch tễ mà đến bệnh viện khám thì nên khai báo ngay từ cổng vào để đi đến khu khám bệnh riêng, hạn chế lây nhiễm cho người khác.

Khi bị mắc COVID-19 em có nên vận động - tập thể dục để nhanh chóng hồi phục sức khỏe không, hay phải nghỉ ngơi toàn diện?

 Thạc sĩ Hà Thị Kim Phượng, Trưởng phòng Điều dưỡng – Dinh dưỡng – Kiểm soát nhiễm khuẩn - Cục quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế):

Vận động – tập thể dục đều đặn giúp tăng cường hệ miễn dịch và tránh bị nhiễm bệnh. Tuy nhiên, người bệnh COVID-19 cần được nghỉ ngơi, vận động nhẹ nhàng, tránh các hoạt động thể chất có thể làm tăng nhịp tim nhiều. Nếu cần, người bệnh có thể tập hít thở.

Những cách đo thân nhiệt nào thường được áp dụng trong phòng chống dịch và độ tin cậy của các phương pháp ấy như thế nào?

TS Đỗ Thiện Hải, Trưởng khoa Nội nhiễm Bệnh viện Nhi TW: Hiện nay, có nhiều thiết bị đo nhiệt độ cơ thể được sử dụng trong bệnh viện  cũng như phòng chống dịch. Trong phòng chống dịch thì cần thiết phải đo thân nhiệt nhanh với số lượng lớn cho nên thường sử dụng máy đo thân nhiệt điện tử. Các thiết bị này trước khi đưa vào lưu hành đã được kiểm định tính chính xác. Do vậy, hoàn toàn có thể yên tâm sử dụng các thiết bị đo điện tử thường sử dụng trong phòng chống dịch.

Em làm công việc ship hàng, hay chạy vào bệnh viện, mỗi lần vào như vậy, em phải làm gì để tránh bị nhiễm vi khuẩn?

Thạc sĩ Hà Thị Kim Phượng, Trưởng phòng Điều dưỡng – Dinh dưỡng – Kiểm soát nhiễm khuẩn - Cục quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế):

  Trước hết phải biết rằng lây nhiễm SARS-CoV-2 chủ yếu qua đường tiếp xúc và giọt bắn do vậy, việc có phương tiện phòng hộ cá nhân phù hợp là rất quan trọng. Bạn cần tuân thủ quy định của bệnh viện và Bộ Y tế, cụ thể: đeo khẩu trang, khai báo y tế, sát khuẩn tay (tốt nhất là trước khi vào và trước khi rời khỏi bệnh viện), không đưa tay lên mắt, mũi miệng. Khi về nhà, bạn lau khử khuẩn tay lái, yên xe, chìa khoá xe, điện thoại. Tắm rửa, thay đồ.

TS Đỗ Thiện Hải, Trưởng khoa nội nhiễm Bệnh viện Nhi TW: Khẩu trang y tế N95 thường được dùng trong những trường hợp tiếp xúc trực tiếp với những bệnh nhân mắc bệnh truyền nhiễm có khả năng lây lan rất cao qua đường hô hấp, trong đó có COVID-19. Do vậy, thường sử dụng khẩu trang này cho những nhân viên y tế làm nhiệm vụ khám và điều trị trực tiếp cho bệnh nhân.

Em làm bảo vệ ở bệnh viện, nhiều người khuyên em, ngoài việc rửa tay sát khuẩn thường xuyên thì sau khi về nhà phải luộc quần áo để tiệt trùng, xin bác sĩ cho biết có cần thiết phải làm như vậy không?

 Thạc sĩ Hà Thị Kim Phượng, Trưởng phòng Điều dưỡng – Dinh dưỡng – Kiểm soát nhiễm khuẩn - Cục quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế):

 Vi rút SARS-CoV-2 gây bệnh COVID-19 rất dễ dàng bị tiêu diệt bởi các hoá chất tẩy rửa thông thường tại gia đình, như xà phòng giặt đồ. Do đó, bạn không cần thiết phải luộc quần áo.

Đi làm về, bạn cần tắm rửa, thay đồ; giặt đồ ngay bằng xà phòng có chất tẩy rửa (như OMO, Tide, Ariel,…). Điều quan trọng là bạn phải tắm rửa, thay đồ mới, giặt đồ cũ mỗi ngày, tuyệt đối không được sử dụng một bộ đồ cho nhiều ngày.

Dung dịch rửa tay khô phải bảo đảm điều kiện gì mới có thể sử dụng để rửa tay khô phòng lây nhiễm COVID-19?

 TS Đỗ Thiện Hải, Trưởng khoa nội nhiễm Bệnh viện Nhi TW:

 Dung dịch rửa tay khô có chứa cồn được cấp phép bởi Bộ Y tế thì có thể sử dụng để rửa tay khô phòng lây nhiễm COVID-19.

COVID-19, SARS-CoV và MERS-CoV đều là virus corona, người bị SARS hoặc MERS đã khỏi bệnh có bị bệnh do COVID-19 nữa hay không?

 Thạc sĩ Hà Thị Kim Phượng, Trưởng phòng Điều dưỡng – Dinh dưỡng – Kiểm soát nhiễm khuẩn - Cục quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế):

  Cả ba bệnh đều do vi rút có họ corona gây bệnh, tuy nhiên, là do 3 vi rút khác nhau. Do đó, không có miễn dịch chéo giữa 3 bệnh này, cũng như không có miễn dịch suốt đời cho cả 3 bệnh. Người bị SARS hoặc MERS đã khỏi bệnh vẫn có bị bệnh COVID-19.

TS Đỗ Thiện Hải, Trưởng khoa nội nhiễm Bệnh viện Nhi TW: Vệ sinh nhà cửa rất quan trọng trong việc phòng chống các bệnh truyền nhiễm. Vệ sinh nhà cửa cần đảm bảo các yếu tố sau: Thứ nhất, hàng ngày nên mở cửa 30 phút đến 1 tiếng để đảm bảo thông khí tốt, giảm bớt các nguy cơ mầm bệnh trong phòng. Thứ hai, cần vệ sinh sàn nhà, các vật dụng trong phòng, tay nắm cửa... bằng cồn hoặc các dung dịch sát trùng khác. Đặc biệt khi trong gia đình có người mắc bệnh hoặc nghi ngờ mắc bệnh.

Xin hỏi bác sỹ là bố tôi bị tai biến, phải nằm điều trị thời gian dài trong bệnh viện. Vậy tôi cần làm những biện pháp gì để phòng tránh lây nhiễm COVID-19 khi ngày nào cũng phải đi lại, ăn ngủ trong bệnh viện?

TS Đỗ Thiện Hải, Trưởng khoa nội nhiễm Bệnh viện Nhi TW: Để phòng tránh lây nhiễm COVID-19 khi ngày nào cũng phải đi lại, ăn ngủ trong bệnh viện cần thực hiện tốt các quy định của bệnh viện về phòng chống dịch như: đeo khẩu trang thường xuyên, sát khuẩn tay, giữa khoảng cách với người khác, không tập trung đông người…

Thạc sĩ Hà Thị Kim Phượng, Trưởng phòng Điều dưỡng – Dinh dưỡng – Kiểm soát nhiễm khuẩn - Cục quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế):

  Thứ nhất, hiện nay chưa có bằng chứng cho thấy người bị tái dương tính với virus SARS-CoV-2 gây bệnh COVID-19 không thể lây bệnh cho người khác.

Thứ hai, ngay cả người bệnh COVID-19 một lần cũng không thể có miễn dịch suốt đời. Sau khi khỏi bệnh, người đó có kháng thể, tuy nhiên kháng thể sẽ giảm dần theo thời gian tuỳ theo người nên họ vẫn có thể tái nhiễm bệnh.

Xin hỏi bác sỹ là COVID-19 có lây qua đường máu không ạ?

TS Đỗ Thiện Hải, Trưởng khoa nội nhiễm Bệnh viện Nhi TW:

  Đến thời điểm hiện tại chưa có bằng chứng khoa học rõ ràng về việc COVID-19 có thể lây qua đường máu.

Tôi đang mang thai ở tháng thứ 5 của thai kỳ và hết sức lo lắng khi đọc về những diễn biến phức tạp của dịch COVID-19. Bác sỹ cho tôi hỏi là nếu không may mắc COVID-19, khi điều trị các loại thuốc hoặc virus SARS-CoV-2 có khiến thai nhi bị chậm phát triển hay gây quái thai không ạ?

  TS Đỗ Thiện Hải, Trưởng khoa nội nhiễm Bệnh viện Nhi TW:

Khi đang mang thai thì tốt nhất thực hiện nghiêm túc các biện pháp phòng chống dịch để tránh mắc bệnh. Khi điều trị các loại thuốc kháng virus thì chưa có bằng chứng an toàn với người mang thai. Thuốc kháng virus là thuốc ức chế nhân lên của virus nên có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi đặc biệt trong 3 tháng đầu.

Thạc sĩ Hà Thị Kim Phượng, Trưởng phòng Điều dưỡng – Dinh dưỡng – Kiểm soát nhiễm khuẩn - Cục quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế):

 Người mắc COVID-19 có các triệu chứng từ nhẹ đến nặng. Các triệu chứng thường gặp nhất, gồm: sốt, ho khan, khó thở. Các triệu chứng khác như: mệt mỏi, đau nhức, đau họng, đau đầu, mất vị giác hoặc khứu giác, tiêu chảy, … Các triệu chứng này có thể xuất hiện từ 02 đến 14 ngày sau khi tiếp xúc nguồn bệnh.

Tôi đang tự theo dõi vì nghi ngờ mình bị nhiễm COVID-19, khi có dấu hiệu gì thì tôi phải báo ngay cho cơ quan y tế?

Thạc sĩ Hà Thị Kim Phượng, Trưởng phòng Điều dưỡng – Dinh dưỡng – Kiểm soát nhiễm khuẩn - Cục quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế):

Bạn cần báo ngay cho cơ quan y tế khi: có tiếp xúc với người nhiễm/nghi nhiễm COVID-19, hoặc có đến/ở/về các địa điểm dịch tễ mà cơ quan y tế thông báo có người nhiễm COVID-19 hoặc bạn có sốt, ho, khó thở mà không rõ nguyên nhân.

Để khẳng định chắc chắn bị bệnh do COVID-19 thì cần làm những xét nghiệm gì?

Thạc sĩ Hà Thị Kim Phượng, Trưởng phòng Điều dưỡng – Dinh dưỡng – Kiểm soát nhiễm khuẩn - Cục quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế):

  Bạn cần được xét nghiệm phân tử, có tên là kỹ thuật Realtime RT-PCR tìm SARS-CoV-2.

Tại sao có người nhiễm COVID-19 thì bị bệnh, có người không bị bệnh? Khái niệm người lành mang virus được hiểu như nào? Và virus từ người lành ấy có thể không khiến người mang nó phát bệnh nhưng lại lây nhiễm sang người khác được không?

TS Đỗ Thiện Hải, Trưởng khoa nội nhiễm Bệnh viện Nhi TW: Khi tiếp xúc với COVID-19 hay bất kì loại virus, vi khuẩn nào khác thì đều có thể xảy ra tình trạng có người mắc bệnh, có người không mắc bệnh.

Nguy cơ mắc bệnh phụ thuộc vào tình trạng miễn dịch, sức khoẻ của từng người, thời gian tiếp xúc với người bệnh, khoảng cách với người bệnh khi tiếp xúc. Không phải ai tiếp xúc với người bệnh cũng sẽ mắc bệnh nhưng đều có nguy cơ mắc bệnh. Người lành mang virus có nghĩa là người đó có thể đã nhiễm virus nhưng hoàn toàn không có triệu chứng của bệnh do virus đó gây nên. Người mang virus mà không có triệu chứng hoàn toàn có thể thải virus, vi khuẩn ra môi trường và đây sẽ là nguồn lây cho những người xung quanh.

 Thạc sĩ Hà Thị Kim Phượng, Trưởng phòng Điều dưỡng – Dinh dưỡng – Kiểm soát nhiễm khuẩn - Cục quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế):

 Nếu bạn bị ho, sốt, khó thở không rõ nguyên nhân thì bạn cần đến bệnh viện gần nhất. Bạn nên gọi điện cho bệnh viện trước khi đến. Khi đi, bạn cần đeo khẩu trang và tốt nhất là di chuyển bằng phương tiện cá nhân, không nên sử dụng phương tiện giao thông công cộng.