Bạn bè của Bùi Bài Bình hay gọi đùa anh là lão Hạc vì vẻ ngoài “ăn mấy cũng chẳng tăng cân” của anh. “Chẳng thể nào tìm được sắc thái ác, dữ trên gương mặt của Bình” – bà Nga béo Thanh Quý, bạn thân của Bùi Bài Bình tiết lộ.
Bùi Bài Bình ngoài đời thực.
Nhưng lại cũng giống với NSND Trung Anh, dù vẻ ngoài hiền lành, Bùi Bài Bình vẫn không ít lần được “ác hóa” trên màn ảnh, trở thành những nhân vật đểu giả, mưu mô.
Bùi Bài Bình đến với nghề diễn không suôn sẻ. Thời trẻ, anh từng theo học khóa sửa ô tô ở Công ty Cầu đường Hà Nội và dự định theo nghề này cho dễ kiếm sống. Một lần, tình cờ nghe tin tuyển diễn viên điện ảnh, anh thử rủ bạn bè đăng ký dự thi và nhanh chóng trở thành người được chọn.
Ông Thành và người bạn nhỏ của mình.
Vì có khuôn mặt hiền lành, đôi phần khắc khổ, Bùi Bài Bình thường được giao các vai chính diện có số phận éo le. Là diễn viên mới nhưng anh khá đắt show, liên tục được các đạo diễn mời làm phim. Anh đã từng tham gia nhiều phim nổi tiếng như: Khoảnh khắc yên lặng của chiến tranh; Thị trấn yên tĩnh; Sơn ca trong thành phố, Mưa dầm ngõ nhỏ...
Nhưng tên tuổi của NSND Bùi Bài Bình chỉ thực sự được biết đến rộng rãi khi tham gia “Mùa Ổi” cùng với NSND Lan Hương Bông. Bộ phim này sau đó được công chiếu ở rất nhiều LHP quốc tế danh giá như: LHP Locarno (Thụy Sĩ), LHP Rotterdam (Hà Lan), LHP Montreal (Canada), LHP Hawai (Mỹ), LHP Rukuoka (Nhật Bản)... và đem về cho đạo diễn Đặng Nhật Minh vô số giải thưởng lớn nhỏ. Bản thân Bùi Bài Bình sau đó cũng giành giải Bông Sen Vàng cho Nam diễn viên chính xuất sắc phim truyện điện ảnh năm 2001.
Bùi Bài Bình trong "Mùa ổi".
Sau “Mùa ổi”, NSND Bùi Bài Bình bắt đầu thử thách đóng vai ác trên màn ảnh nhỏ. Nhiều khán giả bị bất ngờ với những vai phản diện của nghệ sĩ Bùi Bài Bình như vị trưởng thôn trong “Hương đất” của đạo diễn Quốc Trọng, hay Khuếnh trong “Gió làng Kình”, Tòng trong “Ma làng” của đạo diễn Nguyễn Hữu Phần.
Với gia tài vai diễn phong phú và những cống hiến cho điện ảnh, Bùi Bài Bình đã được nhà nước phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân (NSND) vào năm 2011.
Ông Thành không vui khi con dâu coi thường nghề xe ôm.
Nói chuyện về Bùi Bài Bình, bạn anh đùa: “phim làm sao người hao hao làm vậy” để chỉ sự giản dị, hiền hậu và ít nói của anh. Khác với ông xe ôm cô đơn trong “Lối nhỏ vào đời”, ngoài đời nghệ sĩ Bùi Bài Bình có cuộc sống êm ấm bên người vợ đã gắn bó với anh hơn 40 năm. Đây gần như cũng là công thức hôn nhân chung của các nam nghệ sĩ gạo cội ở ta: Bùi Bài Bình là vậy, Trung Anh là vậy, Đỗ Kỷ là vậy, Tiến Đạt chuyên nhận “vai đểu” cũng là vậy.
Bà xã của NSND Bùi Bài Bình là NSƯT Ngọc Thu, nữ diễn viên nổi tiếng một thời. Nghệ sĩ Ngọc Thu từng để lại ấn tượng sâu đậm khi hóa thân thành chị Út Tịch trong phim “Mẹ vắng nhà”. Song sau khi kết hôn và sinh con, chị lui về chăm sóc gia đình, làm hậu phương vững chắc cho chồng.
Vợ chồng NSND Bùi Bài Bình và NSƯT Ngọc Thu
Nhiều lần, nghệ sĩ Bùi Bài Bình đã bày tỏ sự trân trọng, biết ơn dành cho "một nửa" của mình. Anh tâm sự: "Sau nhiều năm chung sống tôi không biết phải nói gì chỉ biết tặng bà ấy hai từ: biết ơn. Vợ tôi hy sinh nhiều lắm, khi phải gác lại giấc mơ diễn viên của mình để lui về hậu phương làm kinh doanh, chăm sóc cho gia đình nhỏ trong khi tôi đi biền biệt theo chân các đoàn phim...
...Tôi là một người đàn ông hạnh phúc theo cách của mình và biết tự làm mình hạnh phúc. Theo quan niệm của tôi, hạnh phúc đâu chỉ là sự hào nhoáng bề nổi như người đời lầm tưởng. Với tôi hạnh phúc là được chứng kiến sự trưởng thành của con cái, được chia sẻ cùng vợ niềm đam mê nghề nghiệp. Trong gia đình tôi là một “vai phụ”. Nếu xem gia đình là một cuốn phim thì Ngọc Thu mới là vai chính".
Vẻ ngoài của Bùi Bài Bình gần như không phải hóa trang khi vào vai ông Thành xe ôm.
Tình yêu của NSND Bùi Bài Bình và NSƯT Ngọc Thu bắt đầu từ những năm tháng ngồi trên ghế nhà trường, khi cùng là học viên trường Điện ảnh. Khi ấy, nhà nghệ sĩ Ngọc Thu chỉ cách nhà nghệ sĩ Bùi Bài Bình một bến tàu điện. Nhờ những lần cùng nhau ngồi tàu điện đến trường, tan lớp, hai người nhanh chóng từ tình bạn phát triển thành tình yêu.
Sau 4 năm làm bạn học, 2 năm làm đồng nghiệp, NSND Bùi Bài Bình và NSƯT Ngọc Thu quyết định về chung một nhà vào giữa năm 1981. Đến nay, họ chung sống hạnh phúc bên nhau hơn 40 năm và có với nhau 2 người con trai.
Bùi Bài Bình còn được coi là anh em sinh đôi với thi sĩ Hoàng Nhuận Cầm vì vẻ ngoài quá giống nhau.
Trong những năm kinh tế gặp khó khăn, vì thu nhập từ nghiệp diễn quá ít ỏi, vợ chồng nghệ sĩ Bùi Bài Bình mở thêm một quán cà phê nhỏ tại nhà để cải thiện cuộc sống. Họ bán cà phê suốt 20 năm cho đến khi kinh tế khấm khá, con cái trưởng thành và ổn định, mới cho thuê quán để yên tâm tận hưởng tuổi già.
Mỗi khi có thời gian rảnh, vợ chồng NSND Bùi Bài Bình thường tụ họp cùng các nghệ sĩ thân thiết như NSƯT Thanh Quý, NSƯT Diệu Thuần, NSƯT Quế Hằng... để hàn huyên trò chuyện, hay cùng nhau đi du lịch.