Viện Hải dương học (Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam) vừa công bố kết quả phân tích loài và độc tố của 2 mẫu vật cua thu thập trong vụ ngộ độc nghiêm trọng xảy ra tại Tĩnh Gia, Thanh Hóa ngày 27/3. Kết quả cho thấy cả 2 mẫu vật đều là loài cua Quạt tên khoa học là Demania reynaudii thuộc họ Xanthidae (cua rạn Xanthid). Đây là loài giáp xác biển sống đáy, thường gặp trong các rạn san hô tại vùng biển nhiệt đới Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, trong đó có Việt Nam.
Kết quả phân tích ghi nhận sự có mặt của độc tố tetrodotoxin (TTX) và dẫn suất Anhydro-TTX trong cả 2 mẫu vật cua Quạt nêu trên. “Với hàm lượng độc tố tetrodotoxin (TTX) và dẫn suất Anhydro-TTX có trong mẫu cua, chỉ cần ăn 2 con (khoảng 50-60 g/cá thể) đủ gây tử vong cho một người trưởng thành”, PGS.TS Đào Việt Hà, Viện Hải dương học chia sẻ.
Theo các nghiên cứu, độc tố TTX có tính bền nhiệt, bền a-xít nên không bị phân hủy ở nhiệt độ cao khi nấu chín và có thể tồn tại cả trong các sản phẩm đã được chế biến (không loại bỏ chất độc) gồm sản phẩm cấp đông, đóng hộp. Khi ăn phải loài cua có chứa độc tố này, chất độc sẽ tác động vào hệ thần kinh trung ương của người và động vật bậc cao, làm ngưng quá trình truyền dẫn tín hiệu thần kinh. Triệu chứng ngộ độc thường xuất hiện khoảng 30 phút sau khi ăn, bao gồm tê lưỡi, tê môi, chóng mặt, đau đầu, đau thắt vùng bụng, buồn nôn, nôn, nói khó, nuốt khó, mất cân bằng vận động (đi loạng choạng, lảo đảo). Trường hợp nặng, nạn nhân co giật, sùi bọt mép, hôn mê và có thể tử vong.
Hiện nay, trên thế giới đã xác định gần 300 loài cua Quạt sống ở biển, trong số đó một số loài chứa độc tố saxitoxin (STX) hoặc tetrodotoxin (TTX), là hai độc tố gây ngộ độc tử vong cho người nếu ăn phải. Tại nước ta, từng ghi nhận một số trường hợp ngộ độc tử vong do ăn cua Mặt quỷ Zosimus aeneus hoặc một số loài cua Quạt sống rạn san hô khác. Loài cua này cũng đã gây nhiều vụ ngộ độc tử vong tại một số quốc gia trong khu vực như Philippines, Indonesia.
Trước đó, vào ngày 27/3/2021, một ngư dân ở Tĩnh Gia, Thanh Hoá bị ngộ độc sau khi ăn khoảng từ 1 đến 4 con cua biển tự đánh bắt. TS Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc (Bệnh viện Bạch Mai) cho biết, bệnh nhân được chuyển đến trong tình trạng hôn mê, liệt hoàn toàn, dùng thuốc vận mạch, bóp bóng và đặt nội khí quản. Tình trạng ngộ độc của bệnh nhân rất nặng, cần được theo dõi chặt chẽ và điều trị tích cực.