Do đó, việc điều hành xuất khẩu gạo gặp lúng túng và gần như năm nào cũng xảy ra chuyện.
Theo ông Lãm, chúng ta đang bị mâu thuẫn giữa vấn đề an ninh lương thực quốc gia, mục tiêu xuất khẩu gạo, và lợi ích của nông dân. Ông Lãm đề nghị, cần xác định trong ba yếu tố đó, đâu là quan trọng, chứ không thể đi theo “hàng ba” như vậy được.
Doanh nhân này đề nghị, vấn đề an ninh lương thực nên giao cho hai tổng Cty lương thực miền Nam và miền Bắc đảm nhiệm; khi lượng gạo dự trữ trong kho đã đủ theo yêu cầu thì cho doanh nghiệp xuất thoải mái.
Tại cuộc họp hội đồng quản trị mở rộng tại TP Cần thơ vào cuối tháng 4/2009 vừa qua, nhiều ý kiến đề cập đến vai trò quản lý điều hành của VFA cũng như chiến lược lâu dài cho hạt gạo Việt Nam.
Ông Nguyễn Ngọc Nam - Tổng Giám đốc Cty Lương thực Tiền Giang cho rằng, vai trò của VFA hiện nay vẫn còn một số hạn chế như công tác thông tin dự báo chưa đạt yêu cầu đề ra; xử lý một số công việc còn mang tính tình thế, biết có hiện tượng doanh nghiệp trong ngành tranh mua tranh bán, doanh nghiệp “xé rào” ký hợp đồng hoặc bán dưới giá sàn quy định nhưng vẫn cho qua, còn xem nhẹ công tác xúc tiến thương mại.
Một vị lãnh đạo Cty Lương thực TP Hồ Chí Minh đề nghị, việc điều hành đăng ký gạo của VFA nên giao lại cho Bộ Công Thương làm đúng chức năng. Còn tổ điều hành xuất khẩu gạo thì nên đưa thêm một số tỉnh có sản lượng lớn vào để nắm sát tình hình thực tế…
Giá gạo xuất khẩu giảm mạnh
VFA vừa có thông báo gửi các doanh nghiệp tham gia xuất khẩu gạo, hướng dẫn giá sàn xuất khẩu để các doanh nghiệp ký hợp đồng với đối tác.
Theo đó, gạo 5 phần trăm tấm vào thời điểm VFA chưa có lệnh tạm ngưng là 450 USD/tấn, nay giảm xuống còn 410 USD/tấn; gạo 25 phần trăm tấm, giá 420 USD/tấn, nay còn 380 USD/tấn.
Mặc dù đã giảm giá sàn xuống 40 USD/tấn, nhiều doanh nghiệp vẫn than vãn không có khách hàng mua. “Lệnh cấm xuất khẩu gạo vào tháng 2/2009 của VFA làm mất cơ hội kinh doanh của doanh nghiệp. Nhiều hợp đồng đã ký trước đó giá cao đã bị hủy, khách hàng bỏ đi tìm thị trường khác”, một doanh nghiệp phản ánh.
Thời gian gần đây, nhiều nông dân ở tỉnh Đồng Tháp phản ánh tình trạng nhiều cơ sở bán lúa giống kém chất lượng. Hai giống lúa nông dân phản ánh nhiều nhất là VD20 và Jasmine85, giống nguyên chủng có giá cao, 15.000-18.000 đồng/kg, nhưng khi sản xuất cho gạo kém chất lượng.