Chiến lược phát triển KBNN: Tầm nhìn hướng tới Kho bạc số 2030

Chiến lược phát triển KBNN đến năm 2020 đến nay đã bước vào những năm cuối, cơ bản hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp đã được đề ra.

Hội thảo định hướng Chiến lược phát triển KBNN giai đoạn 2021 - 2030 là cơ hội để KBNN nghiên cứu, trao đổi kinh nghiệm, thảo luận với các chuyên gia kinh tế, tài chính công quốc tế đến từ Quỹ tiền tệ quốc tế và Ngân hàng thế giới trên cơ sở đó đánh giá kỹ lưỡng và xác định rõ mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp xây dựng và tổ chức thực hiện Chiến lược phát triển KBNN đến năm 2030.

Ngày 05/08/2019, tại Hà Nội, KBNN đã phối hợp với Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) tổ chức Hội thảo định hướng Chiến lược phát triển KBNN giai đoạn 2021- 2030. Tham dự Hội thảo có: Đại diện IMF, đại diện ngân hàng thế giới (WB), Cục Kinh tế Liên bang Thụy Sỹ (SECO), đại diện các bộ, ngành thuộc Chính phủ, Ủy ban Kinh tế trung ương, Kiểm toán Nhà nước, đại diện các ngân hàng thương mại và đại diện lãnh đạo 15 KBNN tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và một số lãnh đạo và chuyên viên của các Cục, Vụ chức năng thuộc KBNN.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, đồng chí Tạ Anh Tuấn, Tổng Giám đốc KBNN đã khẳng định: Năm 2019 - 2020 là những năm bản lề để nhìn lại chặng đường 10 năm phát triển kinh tế - xã hội (2011 - 2020) cũng như xác định tầm nhìn, phương hướng cho chặng đường 10 năm tiếp theo. Đối với giai đoạn 2021 – 2030, dự thảo Chiến lược phát triển KBNN đặt ra mục tiêu tổng quát là xây dựng kho bạc hiện đại, tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả với ba trụ cột chính là: Tổ chức bộ máy theo mô hình kho bạc khu vực hoặc kho bạc hai cấp; nâng cao chất lượng dịch vụ kho bạc, góp phần xây dựng nền hành chính phục vụ và hướng tới hình thành kho bạc số.

Tổng Giám đốc đề nghị các đại biểu cùng các chuyên gia quốc tế tích cực trao đổi, thảo luận để giúp Bộ Tài chính, KBNN Việt Nam hoàn thiện mục tiêu, định hướng phát triển tài chính công nói chung và KBNN nói riêng cho giai đoạn tiếp theo, đảm bảo phù hợp với thông lệ tốt trên thế giới, tình hình thực tế của Việt Nam và xu hướng phát triển của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 hiện nay. Tổng Giám đốc xác định: Ý kiến đóng góp của các đại biểu và các chuyên gia quốc tế tại Hội thảo là cơ sở quan trọng để Bộ Tài chính, KBNN tiếp tục hoàn thiện dự thảo Chiến lược phát triển KBNN giai đoạn 2021 - 2030 để trình cấp có thẩm quyền phê duyệt, ban hành, làm cơ sở cho các hoạt động cải cách, hiện đại hóa của Bộ Tài chính, KBNN trong thời gian tới.

Là một trong những chuyên gia cao cấp của IMF đã đồng hành, theo sát KBNN trong suốt quá trình xây dựng dự thảo Chiến lược phát triển KBNN giai đoạn 2021- 2030, ông Sandeep Saxena, Vụ Các vấn đề tài khóa IMF đã khẳng định trong bài phát biểu khai mạc: “Làm việc với KBNN từ những ngày đầu năm 2019 về các vấn đề liên quan đến hiện đại hóa quản lý ngân quỹ và xây dựng Chiến lược phát triển kho bạc đến năm 2030, chúng tôi nhận thấy KBNN đã đạt được những thành tựu quan trọng trong giai đoạn vừa qua và có sự chuẩn bị vững chắc cho giai đoạn tiếp theo. Trong những tháng vừa qua, chúng tôi đã thường xuyên tương tác, trao đổi nhằm giúp xây dựng chiến lược phát triển KBNN đến năm 2030 rõ ràng, cụ thể. Tôi rất ấn tượng với khối lượng công việc mà KBNN đã bỏ ra để xây dựng chiến lược 10 năm tới. Những khuyến nghị mà chúng tôi đưa ra tháng tại Hội thảo vào tháng 03/2019 đã được KBNN tiếp thu, nghiên cứu, đưa vào dự thảo Chiến lược phát triển KBNN giai đoạn 2021- 2030.”

Ông Sandeep Saxena cũng đã thống nhất và thông qua các nội dung thảo luận tại Hội thảo: Định hướng, chiến lược phát triển KBNN giai đoạn 2021-2030; hiện đại hóa quy trình thực thi NSNN; nâng cao tính chủ động và hiệu quả trong quản lý quỹ NSNN; hoàn thiện công tác kế toán nhà nước và cải thiện chế độ thông tin báo cáo; quản lý chuyển đổi khi triển khai các hoạt động cải cách hiện đại hóa và các khuyến nghị cho Việt Nam.

Đại diện KBNN Việt Nam, đồng chí Lưu Hoàng - Vụ trưởng vụ Tổng hợp Pháp chế đã giới thiệu tóm tắt định hướng xây dựng Chiến lược phát triển KBNN giai đoạn 2021 - 2030. Theo mục tiêu mà Tổng Giám đốc KBNN Tạ Anh Tuấn đã nêu, Chiến lược được xây dựng theo một số mục tiêu cơ bản:

Gắn kết chặt chẽ các khâu của quá trình phân bổ, thực hiện, quyết toán NSNN trên cơ sở liên thông dữ liệu điện tử để nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý quỹ NSNN. Cơ chế kiểm soát chi NSNN đổi mới theo hướng kiểm soát rủi ro, gắn với việc giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm trong chi tiêu NSNN của các đơn vị, thực hiện kiểm soát chi điện tử. Thu NSNN theo hướng mở rộng thanh toán điện tử thông qua hệ thống các ngân hàng thương mại cổ phần; trao đổi dữ liệu điện tử về thu NSNN giữa KBNN với các đơn vị có liên quan thông qua mã định danh;

Đến năm 2030, điện tử hóa trên 95% giao dịch thu, chi NSNN qua KBNN, đảm bảo cung cấp thông tin, dữ liệu thu, chi NSNN theo thời gian gần như ngay lập tức. Xây dựng hệ thống công nghệ thông tin và hoàn thiện nền tảng kho bạc số phù hợp với khung thiết kế tổng thể Chính phủ điện tử, Chính phủ số có thể kết nối với hệ thống công nghệ thông tin của các bộ, ban, ngành và các cơ quan có liên quan;

Quản lý ngân quỹ nhà nước chủ động, an toàn và hiệu quả, thống nhất mô hình ngân quỹ nhà nước tập trung tại Ngân hàng Nhà nước, duy trì số dư tối thiểu tại ngân hàng nhà nước. Đa dạng công cụ đầu tư/đi vay theo nguyên tắc thị trường; thiết lập khung quản lý rủi ro để đảm bảo an toàn ngân quỹ nhà nước;

Hoàn thiện chế độ kế toán nhà nước, kế toán đồ và hệ thống báo cáo, đảm bảo sự thống nhất giữa kế toán ngân sách, đơn vị sử dụng ngân sách, cơ quan thu, quỹ NSNN; từng bước xây dựng một bộ sổ cái chung cho toàn Chính phủ trên cơ sở liên kết thông tin dữ liệu kế toán giữa các đơn vị để cung cấp thông tin, dữ liệu và báo cáo thu, chi NSNN đầy đủ, chính xác, công khai, minh bạch và tin cậy; đồng thời, rút ngắn thời gian lập báo cáo quyết toán NSNN và báo cáo tài chính nhà nước không quá 06 tháng;

Hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ và hiện đại hóa tổ chức bộ máy KBNN theo mô hình kho bạc khu vực hoặc kho bạc hai cấp; triệt để sử dụng nguồn lực bên ngoài, đảm bảo hệ thống KBNN hoạt động tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả. Xây dựng đội ngũ công chức chuyên nghiệp, có chất lượng cao, có số lượng, cơ cấu hợp lý; đội ngũ công chức lãnh đạo các cấp ngang tầm nhiệm vụ.

Trao đổi về những định hướng xây dựng Chiến lược KBNN, các chuyên gia đến từ IMF và đại biểu khách mời tham dự Hội thảo đã chia sẻ và đưa ra nhiều khuyến nghị hữu ích về hiện đại hóa thu, chi NSNN; khuyến nghị về điều kiện và lộ trình thực hiện nâng cao tính chủ động, hiệu quả quản lý ngân quỹ nhà nước; thông lệ quốc tế, khuyến nghị lộ trình cải cách và thực hiện kế toán nhà nước, kế toán đồ (COA)... Ông Sandeep Saxena, đại biểu IMF đánh giá:

Đến thời điểm hiện nay, công tác thu NSNN đã được KBNN hoàn thiện và thực hiện thu NSNN hiệu quả, kịp thời và đã có các tài khoản chuyên thu tại hệ thống các ngân hàng thương mại cổ phần cung cấp thông tin quản lý quỹ NSNN theo thời gian thực, tuy nhiên cần có thời gian để tổng hợp tại tài khoản hợp nhất. Công tác dự báo luồng tiền, đầu tư ngân quỹ nhàn rỗi cũng như hệ thống tổ hợp tài khoản nhiều mã đoạn vẫn còn đang trong quá trình phát triển; kiểm soát cam kết chi và phân quyền kiểm soát, giảm bớt kiểm soát tập trung mới trong giai đoạn hình thành. Đặc biệt, hệ thống TABMIS cần được cải thiện hơn nữa để phục vụ người dân… Báo cáo quyết toán NSNN năm hiện nay đang có độ trễ là 18 tháng, báo cáo dồn tích là một trong những mảng hoạt động còn rất mới mẻ của hệ thống KBNN.  IMF hy vọng, KBNN có thể rút ngắn thời gian hoàn thành báo cáo cũng như hy vọng rằng TABMIS sẽ được cải tiến trở thành kho dữ liệu duy nhất và mọi số liệu giao dịch đều được số hóa, được kiểm soát điện tử để loại bỏ hồ sơ giấy... KBNN cần nâng cao hiệu xuất, hiệu quả, cung cấp dịch vụ tốt hơn, phát huy tối đã công nghệ để tự động hóa, giải phóng nguồn nhân lực để phục vụ cho những công việc đòi hỏi nhiều chất xám hơn.

Sau một ngày nghiên cứu, thảo luận sôi nổi, Hội thảo đã chia sẻ, thảo luận tầm nhìn, các mục tiêu, giải pháp cải cách, hiện đại hóa KBNN cả về cơ chế chính sách, quy trình nghiệp vụ cũng như tổ chức bộ máy, phát triển nguồn nhân lực và hiện đại hóa công nghệ thông tin. Phát biểu bế mạc Hội thảo, Tổng Giám đốc KBNN Tạ Anh Tuấn nhận định: Thành công lớn nhất của Hội thảo chính là các kết quả và định hướng phát triển KBNN được nhìn nhận, đánh giá khách quan, đa chiều và toàn diện từ các góc nhìn khác nhau: Từ các chuyên gia quốc tế; từ các bộ, ngành, cơ quan quản lý, các đơn vị sử dụng ngân sách... Hội thảo có ý nghĩa rất quan trọng, giúp KBNN hoàn thiện hơn nữa các định hướng cũng như các giải pháp để phát triển KBNN, đáp ứng yêu cầu của thời đại và giữ vững tôn chỉ “khách hàng là trung tâm”.