Caravan khổng lồ nhập cư trái phép chỉ có từ năm ngoái. Viacrucis del Migrante hay “con đường thánh giá của người nhập cư” khởi sự một tuần trước lễ phục sinh. Khác mọi năm, kể từ xuân 2017 và 2018, caravan nhập cư vọt lên hơn 5.000 người so với lẻ tẻ đôi ba trăm trước đó. Họ chủ yếu đến từ Honduras, Guatemala, và El Salvador nổi tiếng xác xơ và tham nhũng, tội phạm.
Nghịch lý ở chỗ khi ông Trump thực thi các biện pháp xiết chặt cứng rắn thì nhập cư bất hợp pháp lại tợn hơn. Tháng 9/2017 biên phòng Mỹ bắt 12.774 gia đình vào trái phép thì cùng kỳ 2018 là 16.658. Chiều hướng không kiểm soát được ấy có vẻ xấu đi bất chấp quân đội được điều động ngăn chặn còn tổng thống gần như cạn giải pháp mạnh tay.
Nguồn cơn nghịch lý thực ra nằm ở đảng Dân chủ và truyền thông. Năm ngoái, chính quyền Trump tách trẻ em khỏi cha mẹ bị bỏ tù vì nhập cư trái phép. Phe Dân chủ và báo chí nổi cơn tam bành cho đó là vô nhân đạo và họ còn nại rằng người nhập cư khiến Mỹ hùng mạnh. Thế là đâu lại vào đấy, chính sách nhập cư trở lại như cũ. Cú thua của ông Trump khiến người nhập cư trái phép nhờn thuốc và chẳng mấy chốc trầm trọng hơn trước.
Quy định nhập cư của các tiền nhiệm bị chê mở cửa biên giới cho kẻ bất hợp pháp vào lọt vào Mỹ từ nhiều năm qua. Với cơ chế “bắt rồi thả” riêng thời ông Obama, hàng trăm nghìn người trụ được ở Mỹ ngon lành, theo the Daily Caller. Caravan và nhiều đoàn nhập cư nữa đang nổi lên là hậu quả của chính sách lỗi thời, theo Mark Krikorian, giám đốc điều hành Trung tâm Nghiên cứu Nhập cư Mỹ.
Chính quyền có nguy cơ bất lực vì bị trói tay về luật pháp. Tổng thống Trump nói chỉ cần phe Dân chủ không ngáng trở, ông có thể tháo ngòi nổ nhập cư sau vài giờ. Ngược lại, ông thề gửi 15.000 quân ra biên giới chứ không dừng ở số hiện thời. Nhưng khi đoàn caravan táo tợn khởi kiện Trump hôm 2/11 về tội vi phạm quyền của họ được luật pháp Mỹ bảo vệ, xem ra phe Dân chẳng sợ và càng khó đổi ý. Trong tình thế nước sôi lửa bỏng này, không rõ ai mới thực sự muốn nước Mỹ bình yên.