LHP Việt Nam lần thứ 23 khép lại với chiến thắng cao nhất thuộc về Tro tàn rực rỡ. Dự án của đạo diễn Bùi Thạc Chuyên gây bất ngờ khi hạ gục hàng loạt phim Việt đạt doanh thu hơn 100 tỷ đồng như Nhà bà Nữ, Đất rừng phương Nam, Siêu lừa gặp siêu lầy, Em và Trịnh để giành giải Bông sen Vàng.
Không những thế, tác phẩm còn thắng các giải thưởng ở hạng mục đạo diễn, quay phim, âm nhạc. Đồng thời, diễn viên Lê Công Hoàng cũng giành về giải Nam phụ xuất sắc.
Dự án tâm huyết, thực hiện suốt thời gian dài
Tro tàn rực rỡ là tác phẩm đánh dấu sự trở lại của đạo diễn Bùi Thạc Chuyên sau 10 năm không ra mắt phim điện ảnh kể từ Lời nguyền huyết ngải (2012). Theo nhà làm phim, đây là dự án tâm huyết được anh ấp ủ trong suốt thời gian dài.
Đạo diễn gây chú ý khi quyết định chuyển thể truyện ngắn của nhà văn Nguyễn Ngọc Tư, trích từ cuốn Đảo (2014). Nhưng thay vì một, anh kết hợp 2 câu chuyện hoàn toàn khác nhau để tạo thành tác phẩm thống nhất.
Tro tàn rực rỡ được đạo diễn Bùi Thạc Chuyên chuyển thể từ 2 truyện ngắn của nhà văn Nguyễn Ngọc Tư.
Câu chuyện thứ nhất xoay quanh mối quan hệ rối rắm giữa 2 cô gái Nhàn (Phương Anh Đào) và Hậu (Juliet Bảo Ngọc Doling). Khi còn trẻ, Hậu xem Nhàn như tình địch. Nhưng quan điểm của cô thay đổi theo thời gian khi cả hai đều trở thành phụ nữ có gia đình.
Câu chuyện thứ hai kể về cô Loan “khùng” (NSƯT Hạnh Thúy), vô tình gặp lại gã đàn ông làm nhục mình từ nhỏ giữa ngôi chùa nghèo rách nát.
Mỗi người phụ nữ trong phim mang một số phận khác biệt, nhưng cuốn vào nhau giữa bối cảnh xóm Thơm Rơm vùng sông nước Cà Mau. Từ đó, tác phẩm khắc họa cuộc sống nghèo khó của những người dân quê miền Tây, đồng thời thể hiện quan điểm và góc nhìn của phụ nữ nơi đây về tình yêu.
Bên cạnh nội dung, sự đầu tư của đạo diễn Bùi Thạc Chuyên còn thể hiện trong việc tìm tòi, nghiên cứu bối cảnh. Miền Tây trong phim hiện lên vừa quen vừa lạ, góp phần tạo nên nhiều khung hình đẹp, để lại ấn tượng mạnh với người xem.
Ngôn ngữ kể chuyện đậm tính điện ảnh
Kể lại những câu chuyện của nhà văn Nguyễn Ngọc Tư, đạo diễn Bùi Thạc Chuyên chọn hướng xử lý tối giản về lời thoại. Trong phần lớn thời lượng, nhà làm phim không cho phép nhân vật được nói ra tâm sự, hệt như số phận bị kìm nén của họ.
Thế nên, diễn viên chỉ có thể dùng ánh mắt, gương mặt để thể hiện suy nghĩ. Đạo diễn cũng liên tục dùng nhiều hình ảnh mang tính gợi mở nhằm dẫn dắt cảm xúc người xem.
Một vài hình ảnh trong phim.
Như tên phim, ngọn lửa và tro tàn là những hình ảnh xuất hiện xuyên suốt, được đạo diễn xử lý khéo léo trong nhiều cảnh quay. Đó cũng là ẩn dụ cho nỗi khát khao cháy bỏng của những người phụ nữ trong phim.
Ai cũng khao khát yêu, khao khát hạnh phúc. Ai cũng dành trọn trái tim cho những người đàn ông bên cạnh, tình cảm cháy bỏng như những ngọn lửa rực rỡ. Nhưng đến cuối cùng, tất cả những gì họ nhận được chỉ là đống tro tàn nguội lạnh.
Sự tiết chế trong lời thoại và những hình ảnh ẩn dụ đan xen tạo nên phong cách cá nhân độc đáo của đạo diễn Bùi Thạc Chuyên. Ngôn ngữ đậm tính điện ảnh giúp phim khác biệt, tách rời khỏi dòng phim thị trường dễ xem nhưng dễ quên.
Các diễn viên tham gia dự án cũng không phải gương mặt hút khách như Lê Công Hoàng, Juliet Bảo Ngọc Doling, Phương Anh Đào, Ngô Quang Tuấn, NSƯT Hạnh Thúy, Thạch Kim Long… Nhưng họ đều là diễn viên thực lực, giúp đạo diễn thể hiện được đúng ý đồ trong từng cảnh quay.
Khó ai có thể quên được ánh mắt buồn bã, rơm rớm nước mắt của Phương Anh Đào, sự điên loạn của Quang Tuấn hay nét diễn ngây thơ của Juliet Bảo Ngọc Doling trong phim. Tất cả tạo nên một tác phẩm trọn vẹn, giàu cảm xúc.
Càn quét các giải thưởng
Khi ra mắt, Tro tàn rực rỡ không đạt thành tích ấn tượng về doanh thu. Phim chỉ thu hơn 4,1 tỷ đồng theo số liệu từ Box Office Vietnam (đơn vị quan sát phòng vé độc lập).
Dẫu vậy, con số này vẫn cao hơn nhiều phim nghệ thuật khác, đơn cử là Thành phố ngủ gật (230 triệu đồng), Memento Mori: Đất (267 triệu đồng), Bên trong vỏ kén vàng (hơn 1,4 tỷ đồng). Điều đó cho thấy dự án của đạo diễn Bùi Thạc Chuyên vẫn được khán giả chú ý.
Phim cũng tạo được luồng tranh luận trên mạng xã hội. Một số ý kiến khán giả nhận xét tác phẩm còn chưa đạt chỗ này, chỗ kia nhưng đều công nhận nỗ lực của đạo diễn, diễn viên.
Dù doanh thu không cao, Tro tàn rực rỡ gần như “càn quét” các giải thưởng uy tín. Phim từng thắng giải cao nhất tại LHP ba lục địa ở Pháp, Juliet Bảo Ngọc Doling thắng giải Nữ diễn viên xuất sắc (Hạng mục phim châu Á) ở LHP châu Á Đà Nẵng.
Tại giải Cánh diều 2023, Tro tàn rực rỡ cũng đại thắng với 4 giải thưởng bao gồm: Phim truyện điện ảnh xuất sắc, Đạo diễn xuất sắc, Nữ phụ xuất sắc (NSƯT Hạnh Thúy), Quay phim xuất sắc. Đây cũng là phim điện ảnh thắng nhiều giải thưởng nhất tại mùa giải năm nay.
Chiến thắng của Tro tàn rực rỡ tại LHP Việt Nam tiếp tục khẳng định vị thế của dòng phim nghệ thuật. Dù kén khách, tác phẩm nhận “cơn mưa” lời khen từ giới chuyên môn, được đánh giá là một trong những bộ phim Việt hay nhất trong khoảng 3 năm trở lại đây.
Tro tàn rực rỡ cũng vinh dự là phim điện ảnh đại diện Việt Nam, được gửi đi dự sơ tuyển hạng mục Phim quốc tế hay nhất tại Oscar lần thứ 96.
Dù có làm nên chuyện hay không, đây cũng là một thành tích đáng tự hào, cho thấy công sức của đạo diễn và ê-kíp đã được đền đáp.