Barcelona: Nhà vô địch nuôi dưỡng nhân tài

Khi Celtic trở thành CLB thuộc Vương quốc Anh đầu tiên (thật ra, họ là đội đầu tiên không đến từ Nam Âu Latin) vô địch Cúp C1 năm 1967, đội hình của HLV Jock Stein bao gồm 10 cầu thủ sinh ra ở Glasgow hoặc những vùng ngoại ô quanh đó, giống như chính bản thân ông. Bobby Lennox, quê ở thị trấn Saltcoats, cách Glasgow 48 km, khi đó bị coi như người ngoài.

Tương tự như vậy, khi Matt Busby đưa M.U tới đỉnh cao châu Âu năm 1968, với đội bóng tái tạo lại sau thảm họa Munich đã giết chết 8 cầu thủ của ông 10 năm trước, Busby làm điều đó với đội hình xuất phát gồm 8 cầu thủ trưởng thành ở lò đào tạo của Old Trafford, bao gồm những cái tên như Sir Bobby Charlton, Nobby Stiles hay George Best.

Alex Ferguson, HLV hiện giờ của M.U, biện bạch rằng mỗi thời mỗi khác. “Không còn có thể hy vọng chơi với một đội bóng chỉ gồm toàn những cầu thủ địa phương”, Ferguson, từng giành chức vô địch Champions League năm 1999 với 4 cầu thủ “cây nhà lá vườn” trong đội hình, giải thích, “Bạn cần có tư duy toàn cầu”. Chỉ có điều, lập luận đó không đúng với Barcelona.

Họ là phiên bản thế kỷ 21 của Celtic huyền thoại. Đội hình hiện giờ của Barcelona, đã vô địch Liga và Cúp Nhà vua, đang đứng trước cú ăn ba lịch sử chưa bao giờ có tiền lệ đối với bóng đá TBN sẽ biến họ thành những người vĩ đại nhất trong lịch sử 110 năm hiển hách của CLB.

Đáng tự hào hơn, nếu đội bóng xứ Catalunya đăng quang ở Roma, chiếc cúp sẽ giành được bởi ít ra là 7 người trong đội hình xuất phát trưởng thành từ hệ thống đào tạo trẻ của Nou Camp, trong đó có 5 người Catalan.

Carles Puyol đeo chiếc băng đội trưởng màu đỏ và vàng biểu trưng cho xứ Catalan và sẽ dẫn dắt Victor Valdes, Gerard Pique, Sergio Busquets cùng Xavi, tất cả đều trưởng thành tại Barcelona hay vùng ngoại ô lân cận, cùng với Andres Iniesta, quê ở Albacete và Lionel Messi, dù là một người Argentina nhưng gia nhập CLB từ năm 13 tuổi.

Nếu mua những cầu thủ đó trên thị trường chuyển nhượng, giá trị tổng cộng của họ sẽ là 150 triệu euro. “Chúng tôi rất tự hào về họ”, HLV Pep Guardiola, cũng là một người Catalan và trưởng thành ở lò đào tạo Nou Camp, nói, “Trong rất nhiều năm, CLB luôn tin vào lý thuyết “những viên ngọc thô”.

Chúng tôi tạo cơ hội tối đa cho các cầu thủ địa phương, giống như tôi đây. Có rất nhiều cầu thủ giỏi ở những hệ thống đào tạo cầu thủ trẻ ở khắp nơi trên thế giới, nhưng phải rất can đảm để cho họ cơ hội như chúng tôi đang làm”.

Guardiola đang nói không chỉ về sự nghiệp cầu thủ, mà cả sự nghiệp huấn luyện của ông. Ông mới chỉ 38 tuổi và đây là năm đầu tiên dẫn dắt Barcelona. Tất cả kinh nghiệm làm HLV gói gọn trong một năm dẫn dắt đội hình dự bị trước đó.

Vào thời điểm này năm ngoái, Guardiola đang tham dự một trận đá loại trực tiếp ở giải không chuyên của đội hình dự bị với một đội bóng đến từ quần đảo Canary trước 2.000 CĐV. Một năm sau, ông đã là nhân vật chính của trận đấu cấp CLB lớn nhất toàn cầu.

Guardiola đã mang cùng ông lên đội một những cầu thủ trẻ ở đội dự bị, như Busquets. “Tôi tự hào được là một phần của đội bóng, được trưởng thành từ lò đào tạo trẻ này”, Busquets, 20 tuổi, đã chia sẻ hành trình một năm qua với Guardiola, nói, “Bóng đá phải tưởng thưởng những CLB làm được như thế”.

Iniesta, hiện nay có lẽ là một trong những tiền vệ trung tâm giỏi nhất thế giới, xác nhận điều đó: “Barca phải là nơi có hệ thống đào tạo cầu thủ trẻ tốt nhất trên thế giới nên chúng tôi đều có mặt trong đội hình chính. Điều đó cho thấy sự làm việc cật lực của đội bóng và các HLV”.

Tất nhiên, không phải lúc nào cũng thế. Trong đội hình Barcelona vĩ năm 1992, khi họ giành chiếc cúp C1 đầu tiên tại Wembley dưới sự dẫn dắt của Johan Cruyff, chỉ có hai cầu thủ, Guardiola và Albert Ferrer, là những người trưởng thành từ lò đào tạo Nou Camp.

Nhưng bây giờ thì ngay chính Cruyff cũng phải ca ngợi những gì đang diễn ra tại Barcelona. Trong một bài báo đăng tuần trước, huyền thoại người Hà Lan viết: “Chúng ta đang cho thế giới bóng đá thấy rằng có thể giành được danh hiệu lớn, chơi bóng đá tấn công với một bộ khung gồm toàn những cầu thủ trưởng thành từ lò đào tạo trẻ”.

Người đồng hương và kế nhiệm của Cruyff, Louis van Gaal, cũng từng nhắc tới điều đó năm 1998, khi ông “mơ về một đội bóng vô địch châu Âu chỉ gồm toàn những cầu thủ trưởng thành từ đội trẻ”.

Hồi còn ở Ajax, Van Gaal đã từng thành công khi cầm đầu một đội bóng có phân nửa đội hình xuất phát trưởng thành từ lò đào tạo của CLB đánh bại Milan 1-0 trong trận chung kết năm 1995. Nhưng không lâu sau đó, đội bóng đó đã tan rã, nhất là từ khi có phán quyết Bosman (1996).

Từ đận ấy, việc đưa một đội bóng tương tự như Ajax năm 1995 vào chung kết bị xem như một điều phi lý, trong khi những đội bóng được xây dựng theo kiểu Liên hợp quốc thì tràn ngập. Van Gaal là người đã đôn Puyol, Xavi hay Iniesta lên đội 1, song cũng chính ông đã lôi tới 8 cầu thủ người Hà Lan về Nou Camp, để đến nỗi nhiều cầu thủ bản xứ phải ra đi, trong đó có Guardiola.

Nhưng giờ, Guardiola đã trở lại và biến những giấc mơ tưởng như viển vông nói trên trở thành hiện thực. Đội hình xuất quân của họ ở Roma sẽ tràn ngập những cầu thủ trưởng thành từ trường đào tạo mang dáng dấp một nông trại xây theo kiến trúc thế kỷ 18 có tên La Masia.

Những cậu bé từ khắp nơi trên xứ Catalunya sống ở đó từ năm 13 tuổi, được dạy chơi bóng theo kiểu Barcelona, có thể nhìn thấy sân Nou Camp từ phòng ngủ của mình và từ đó, bắt đầu hành trình chinh phục những giấc mơ lớn, như Guardiola, hay giờ đây, như Xavi và Iniesta.

Theo Trần Trọng
Thể Thao Văn Hóa