Mối liên hệ giữa lượng đường tiêu thụ và mụn trứng cá. (Ảnh: Shutterstock)
Điều này đặt ra một câu hỏi: Đường ăn có thực sự gây ra mụn trứng cá? Các chuyên gia cho rằng, do có sự tương tác giữa nhiều yếu tố liên quan đến mụn trứng cá, nên việc chỉ ra đồ ngọt là thủ phạm duy nhất có thể là một lời giải thích quá đơn giản.
Tiến sĩ Anjali Mahto, chuyên gia tư vấn da liễu và phát ngôn viên của Hiệp hội bác sĩ da liễu Anh cho biết, mụn trứng cá là kết quả của sự tương tác phức tạp giữa nồng độ hormone, tuyến dầu, tế bào da vón cục và hệ vi sinh vật trên da, cộng đồng vi sinh vật trên da, kết hợp với các yếu tố lối sống như căng thẳng và chế độ ăn uống.
Do đó, chỉ thay đổi chế độ ăn uống thường không được khuyến nghị là phương pháp điều trị duy nhất cho bệnh nhân bị mụn trứng cá, Tiến sĩ Tanya Greywal, bác sĩ da liễu và giảng viên tại Đại học Washington, Mỹ cho biết. Ông nói:"Nhiều khi thuốc bôi hoặc thuốc uống cũng cần thiết."
Có mối liên hệ giữa đường và mụn trứng cá?
Về lý thuyết, thực phẩm có hàm lượng đường huyết cao có khả năng góp phần gây ra mụn trứng cá bằng cách làm tăng lượng đường trong máu và do đó gây ra phản ứng insulin. (Ảnh: Anouk de Maar qua Getty Images)
Các nghiên cứu dinh dưỡng đã tìm thấy mối liên hệ giữa lượng đường tiêu thụ và mụn trứng cá. Các nghiên cứu từ Trung Quốc, Pháp và Thổ Nhĩ Kỳ đã theo dõi chế độ ăn uống của những người tham gia và phát hiện mối tương quan giữa hai chế độ ăn này. Tuy nhiên, những nghiên cứu quan sát đó không chứng minh rằng đường gây ra mụn trứng cá. Các yếu tố được chia sẻ khác có thể làm cơ sở để giải thích.
Trong một thử nghiệm ngẫu nhiên, có kiểm soát ở Hàn Quốc, những người tham gia bị mụn trứng cá được áp dụng chế độ ăn ít carb, ít đường đã cải thiện nhẹ tình trạng mụn của họ so với những người tham gia chế độ ăn nhiều carb.
Tuy nhiên, thật khó để đưa ra kết luận chắc chắn vì nhiều nghiên cứu về mụn trứng cá có lỗi thiết kế thí nghiệm khiến kết quả của chúng khó diễn giải. Ví dụ, những người tham gia tự chẩn đoán bị mụn trứng cá có thể có các tình trạng da tương tự nhưng khác biệt về bề ngoài, chẳng hạn như viêm nang lông. Do đó, các nghiên cứu có thể bao gồm những người không thực sự bị mụn trứng cá.
Trong các nghiên cứu quan sát khám phá mối tương quan giữa chế độ ăn uống và mụn trứng cá, những người tham gia thường hoàn thành các cuộc khảo sát về bữa ăn của họ.
Các cuộc khảo sát cũng có xu hướng được thực hiện tại một số thời điểm và do đó, phần lớn bỏ qua cách các mô hình chế độ ăn uống thay đổi trong thời gian dài.
Phức tạp hơn, thực phẩm có đường cũng thường chứa các thành phần khác có thể ảnh hưởng đến mụn trứng cá, chẳng hạn như sữa hoặc sô cô la.
Những hạn chế này làm dấy lên nghi ngờ về mối liên hệ giữa đường và mụn trứng cá. Tuy nhiên, chế độ ăn kiêng là một chiến lược phổ biến để kiểm soát tình trạng này bởi vì "mọi người thích thử và kiểm soát những thứ mà họ có thể," Mahto lưu ý.
Các tác nhân gây mụn trứng cá khác thường không được tính đến trong các nghiên cứu dinh dưỡng và khó kiểm soát hơn. Ví dụ, sự tích tụ hormone gây căng thẳng cortisol có thể làm mụn trứng cá trở nên trầm trọng hơn hoặc những người có thể mắc các bệnh tiềm ẩn gây ra mụn trứng cá, chẳng hạn như hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS), một tình trạng liên quan đến kháng insulin và buồng trứng tổng hợp quá nhiều hormone nam.
Sự gia tăng nội tiết tố nam, như testosterone và sản phẩm phụ của nó là dihydrotestosterone là nguyên nhân chính gây ra mụn trứng cá ở cả hai giới. Nồng độ nội tiết tố nam cao trong da khiến các tuyến sản xuất dầu tiết ra nhiều chất giữ ẩm gọi là bã nhờn. Mụn nhọt xuất hiện khi các lỗ chân lông ở nang lông bị tắc do hỗn hợp dầu này dư thừa. Trong những điều kiện này, các tế bào da trở nên dính và kết lại với nhau, làm tắc nghẽn. Điều này tạo ra một môi trường hỗ trợ cho vi khuẩn, chủ yếu là Cutibacterium acnes, một số chủng gây viêm nhiễm, khiến mụn có màu đỏ, sưng tấy đặc trưng.
Thực phẩm gây ra sự gia tăng đột ngột lượng đường trong máu về mặt lý thuyết có thể thúc đẩy việc sản xuất các hormone gây mụn trứng cá này. Thực phẩm có chỉ số đường huyết cao, như bánh mì trắng, chứa ít chất xơ và giải phóng đường vào máu nhanh chóng, gây ra phản ứng insulin. Điều này thúc đẩy sự tăng đột biến của yếu tố tăng trưởng insulin-1, một loại hormone thúc đẩy sản xuất nội tiết tố nam. Trong khi đó, thực phẩm giàu chất xơ, giống như hầu hết các loại trái cây, được coi là có chỉ số đường huyết thấp và giải phóng đường vào máu dần dần mà không gây ra phản ứng insulin.
Nên ăn thêm chất xơ?
Theo lý thuyết này, đường có thể ít gây ra mụn trứng cá hơn nếu nó được tiêu thụ cùng với chất xơ. Tuy nhiên, mặc dù sự gia tăng insulin có thể gây ra những thay đổi nội tiết tố gây ra mụn trứng cá, nhưng các yếu tố gây nhiễu len lỏi vào các nghiên cứu đã làm lu mờ hiểu biết của chúng ta về mức độ mạnh mẽ của đường thúc đẩy mụn trứng cá.
Việc ăn quá nhiều đồ ngọt có thể góp phần gây ra mụn trứng cá, nhưng rất khó để cân nhắc tác động của nó với các tác nhân khác.
Trong nỗ lực điều trị mụn trứng cá, mọi người thường tự quản lý chế độ ăn uống của mình thay vì hỏi ý kiến bác sĩ da liễu, và bằng cách cắt bỏ đường và các thực phẩm khác được cho là gây ra mụn trứng cá, họ có thể phát triển các hành vi ăn uống hạn chế đáng lo ngại.
Và mặc dù "ăn uống tốt cho làn da của bạn cũng giống như ăn uống tốt cho mọi cơ quan khác trên cơ thể bạn", Mahto nói, ám ảnh về những gì bạn ăn có thể sẽ không chữa khỏi mụn trứng cá của bạn.