Thực tế WHO cũng đã xây dựng và đã công bố chiến lược mới trong phòng chống COVID-19 giai đoạn 2023 - 2025, trong đó tìm cách giúp các quốc gia chuyển từ cơ chế khẩn cấp sang chiến lược phòng ngừa và kiểm soát dài hạn.
Theo PGS.TS Trần Đắc Phu, Ủy ban Khẩn cấp về COVID-19 của WHO đã đưa ra những bằng chứng rằng COVID-19 đã giảm rủi ro đối với sức khoẻ con người chủ yếu là nhờ khả năng miễn dịch từ nhiễm bệnh và tỉ lệ tiêm chủng vắc xin phòng COVID-19 trên toàn cầu ngày càng cao. Ngoài ra, độc lực của virus gây bệnh cũng có sự ổn định tương đối, kể cả với các biến thể phụ đang lưu hành của Omicron và các biến thể phụ trước đó. “Dù SARS-CoV-2 có tiếp tục tiến hoá với các biến thể nhưng nó không liên quan đến mức độ nghiêm trọng và không gây ra yếu tố bất ngờ. Ngoài ra, tỉ lệ nhập viện và tử vong có chiều hướng giảm, không còn gây căng thẳng cho các hệ thống y tế như trước. Đặc biệt là sự cải thiện tình trạng bệnh của ca lâm sàng, cải thiện việc quản lí ca bệnh lâm sàng… Những yếu tố này đã góp phần làm giảm đáng kể tỉ lệ nhập viện và tử vong do COVID-19. Đây là cơ sở để tuyên bố COVID-19 không còn là tình trạng y tế khẩn cấp toàn cầu”, TS Phu nói.
Ông đồng thời cho rằng, chiến lược mới bên cạnh việc duy trì 2 mục tiêu của kế hoạch trước đó là giảm sự lây lan của dịch bệnh và điều trị để giảm tỉ lệ tử vong, tỉ lệ mắc bệnh và hậu quả lâu dài, thì kế hoạch mới sẽ hỗ trợ các quốc gia khi họ chuyển từ ứng phó khẩn cấp sang quản lí, kiểm soát và phòng ngừa dịch COVID-19 một cách bền vững lâu dài, để không có sự bất ngờ.
Chuyên gia này cũng nhận định, dựa trên công bố của WHO, Việt Nam có cơ sở quan trọng trong việc xem xét đánh giá tình hình dịch ở nước ta. “Thực tế dịch bệnh có tính chất đại dịch thì tình hình và nguy cơ dịch trên thế giới có liên quan nhiều đến Việt Nam và ngược lại, với COVID-19 cũng vậy. Khi trên thế giới không còn tình trạng khẩn cấp, đáng quan ngại thì chắc Việt Nam cũng sẽ nghiên cứu đánh giá để xem xét công bố cấp quốc gia”, TS Phu nói.
Thống kê của Bộ Y tế cho thấy trong thời gian qua tại Việt Nam các trường hợp nặng và tử vong phần lớn vẫn là người có bệnh nền, người già, người chưa tiêm chủng, người suy giảm miễn dịch...
“Thời gian qua một số ý kiến so sánh COVID-19 với cúm mùa và đưa ra câu hỏi nên xếp bệnh vào nhóm B hay vẫn duy trì ở nhóm A. Về vấn đề này hội đồng chuyên môn sẽ họp, đánh giá, xem xét, nhưng tôi cho rằng dù COVID-19 thuộc nhóm A hay nhóm B thì các vấn đề đánh giá nguy cơ và đưa ra các biện pháp ứng phó phù hợp là vô cùng quan trọng. Điều này giúp kiểm soát dịch, không bất ngờ trước diễn biến dịch và sẵn sàng đáp ứng phù hợp theo mức độ, dựa trên đánh giá nguy cơ đặc thù của từng bệnh, từng giai đoạn thời kì để kiểm soát dịch một cách bền vững, không tốn kém, lãng phí nhưng phải đủ nguồn lực để ứng phó với dịch bệnh cũng như đảm bảo được sự chăm sóc y tế tốt cho người dân”, chuyên gia Trần Đắc Phu phân tích.