Một căn bệnh ký sinh trùng hiếm gặp đã được ghi nhận từ lâu ở châu Âu dường như đã bắt nguồn từ loài chó sói ở Mỹ.
Cho đến nay, các trường hợp mắc bệnh ở người ở Mỹ chỉ được báo cáo—nhiều năm trước—ở Alaska và Minnesota. Và những thứ đó đã được gây ra bởi các chủng ký sinh trùng E. multilocularis ở Bắc Mỹ, được coi là ít độc hơn các chủng châu Âu.
Vì vậy, hai bệnh nhân ở Vermont đại diện cho những trường hợp đầu tiên của AE ở miền Đông nước Mỹ và là trường hợp đầu tiên do một chủng châu Âu gây hại hơn.
Tiến sĩ Louis Polish, chuyên gia về bệnh truyền nhiễm tại Đại học Y khoa Đại học Vermont, cho biết: “Chúng tôi chưa từng thấy điều này trước đây ở Mỹ .”
Ông nhấn mạnh rằng, không nên quá lo lắng về rủi ro này. "Căn bệnh này cực kỳ hiếm, Tuy nhiên, chúng tôi muốn báo cáo điều này để các bác sĩ có thể có nó trong dữ liệu của mình."
Ông và các đồng nghiệp của mình mô tả các trường hợp trong một bài nghiên cứu được công bố vào ngày 17 /11 trên Tạp chí Y học New England.
E. multilocularis là một loại sán dây nhỏ lây nhiễm cho chó, thường là chó sói và cáo, và dường như khá vô hại đối với chúng. Loài ký sinh trùng này từ lâu đã được biết là tồn tại trong động vật hoang dã ở Bắc Mỹ, nhưng các trường hợp AE ở người rất hiếm.
Những bệnh lây nhiễm ở người xảy ra khi một người vô tình ăn phải trứng sán dây—ví dụ như qua thực phẩm hoặc nước bị ô nhiễm. Điều đó dẫn đến sự phát triển của ký sinh trùng trong gan.
Khi kiểm tra hình ảnh, sự phát triển trông rất giống một khối u và khi AE tiến triển đến mức gây ra các triệu chứng, chúng bao gồm đau, vàng da, suy nhược và sụt cân.
Trường hợp AE đầu tiên ở Vermont được xác định tình cờ ở một phụ nữ 36 tuổi đang được theo dõi định kỳ về tình trạng tuyến giáp. Các xét nghiệm cho thấy men gan của cô cao nên các bác sĩ đã tiến hành siêu âm để xem điều gì đang xảy ra. Đó là khi họ tìm thấy một khối lớn trong gan của cô.
Khối u đã được sinh thiết, và dựa trên vẻ ngoài của nó, các bác sĩ nghi ngờ nguyên nhân là do ký sinh trùng. Cô được chuyển đến một phòng khám bệnh truyền nhiễm, và cuối cùng chẩn đoán đã được đưa ra: Cô ấy bị AE, và thủ phạm là một chủng E. multilocularis ở châu Âu.
Bệnh nhân thứ hai, một người đàn ông 82 tuổi, được chẩn đoán sau khi ông bị vàng da và hình ảnh chụp cho thấy một khối trong gan của ông.
TS Polish cho biết cả hai bệnh nhân hiện đã ổn định. Khối gan thường có thể được phẫu thuật cắt bỏ; trong trường hợp của bệnh nhân nữ, TS Polish lưu ý, khối u nằm ở vị trí khiến việc phẫu thuật cắt bỏ trở nên quá rủi ro. Cô đang chờ ghép gan.
Chính xác làm thế nào các bệnh nhân nhiễm ký sinh trùng vẫn chưa được biết.
"Khó khăn là, thời gian ủ bệnh của loại ký sinh trùng này rất dài", ông nói.
Ký sinh trùng này có thể tồn tại trong cơ thể con người khoảng 10 hoặc 15 năm trước khi gây ra các dấu hiệu hoặc triệu chứng. Vào thời điểm đó, TS Polish cho biết, rất khó để xác định thời điểm và cách thức hợp đồng được ký kết.
Các nhà nghiên cứu đã cố gắng liên kết di truyền các trường hợp với một "ổ chứa động vật" tiềm năng. Họ đã kiểm tra các mẫu phân của hơn 400 con cáo và chó sói ở Virginia, và phát hiện ra rằng hai con cáo có bằng chứng di truyền của vi khuẩn E. multilocularis.
Các mẫu từ cả hai động vật và cả hai bệnh nhân cho thấy sự tương đồng gần với chủng ký sinh trùng "E5" của Slovakia.
Làm thế nào mà một dòng châu Âu tìm đường vào cơ thể con cáo Mỹ?
Các trường hợp này có thể là trường hợp đầu tiên ở Mỹ, nhưng không phải ở Bắc Mỹ. Alberta, Canada, đã chứng kiến ca bệnh AE đầu tiên ở người cách đây khoảng một thập kỷ, và kể từ đó, tỉnh này đã trở thành "điểm nóng" của lục địa về căn bệnh này.
Tiến sĩ Stan Houston , một chuyên gia về bệnh truyền nhiễm và giáo sư danh dự tại Đại học Alberta cho biết: “Hiện tại chúng tôi đã có hơn 20 trường hợp được xác nhận .”
Ông cho biết câu chuyện bắt đầu từ việc các bác sĩ thú y tìm thấy bằng chứng về chủng E. multilocularis ở châu Âu trong chó sói và loài gặm nhấm (có thói quen ăn phân của chó sói). Không lâu sau trường hợp AE đầu tiên ở người—ở một bệnh nhân cấy ghép có hệ thống miễn dịch bị ức chế do thuốc chống đào thải.
Houston cho biết, một số bệnh nhân sau đó cũng bị suy giảm miễn dịch — điều này có thể khiến mọi người dễ bị bệnh do ký sinh trùng hơn hoặc đẩy nhanh quá trình lây nhiễm.
Giống như TS Polish, Houston cho biết không ai biết làm thế nào ký sinh trùng châu Âu xâm nhập vào chó sói ở Alberta. Nhưng nó có vẻ rất hiệu quả trong việc lây lan, ông lưu ý: Ở các vùng của tỉnh, có tới 80% chó sói đồng cỏ hiện mang ký sinh trùng.
Houston cho biết, mọi người có thể vô tình ăn phải trứng ký sinh trùng nếu chẳng hạn như họ ăn sản phẩm từ khu vườn mà một con sói đồng cỏ đã lang thang qua. Ông lưu ý, không rõ liệu chó cưng có phải là "cầu nối quan trọng" hay không. Tuy nhiên, về lý thuyết, điều đó là có thể: Ví dụ, một con chó trang trại có thể ăn một loài gặm nhấm mang ký sinh trùng. Từ đó, người tiếp xúc với phân chó có thể bị nhiễm bệnh.
Theo nhóm của TS Polish, gần đây đã có báo cáo về hai con chó cưng, ở hai tiểu bang của Hoa Kỳ, có ký sinh trùng.
Tuy nhiên, cả hai bác sĩ đều nhấn mạnh rằng đây không phải là thứ khiến mọi người đang ngày đêm tìm kiếm. Ngay cả ở châu Âu, nơi các trường hợp AE ở người đã được thiết lập từ lâu, điều đó không phổ biến.
Nhưng Houston cho biết, điều quan trọng là phải theo dõi các bệnh ở động vật và nhớ rằng chúng có thể lây truyền sang người — điều mà đại dịch COVID-19 đã là một minh chứng.