Đại diện Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) và Hiệp hội Năng lượng Việt Nam cũng cho biết mức tăng giá cao nhất tới 147% là khó chịu đựng được.
Ông Khu cũng cho rằng, việc điều chỉnh giá than cho sản xuất điện theo cơ chế thị trường là cần làm nhưng cần phải theo lộ trình để tránh giá điện tăng đột biến, gây sốc đến nền kinh tế và đời sống nhân dân.
Nghị định về giá bán điện được điều chỉnh theo chỉ số của các thông số đầu vào vẫn chưa được phê duyệt nên việc điều chỉnh giá than cho điện tăng mạnh như đề xuất của TKV càng phải tính toán kỹ.
Ngay cả khi giá điện đã thực hiện theo cơ chế thị trường thì giá than cho điện cũng không thể thay đổi liên tục hàng tháng, hàng quý.
Theo một quan chức Cục Điều tiết Điện lực, đề xuất của TKV áp dụng giá than cho điện bằng giá than xuất khẩu trừ 10% là không có cơ sở. Theo tính toán của Cục Điều tiết Điện lực, với đề xuất của TKV, lợi nhuận của than cám 4b sẽ bằng khoảng 70% giá thành, của than cám 5 bằng khoảng 85%...
“Hiện nay than cho điện chủ yếu là than xấu, nhiệt lượng thấp, trong khi đó than xuất khẩu là than sạch có giá trị cao. Nếu giá than cho điện được tính bằng giá than xuất khẩu trừ lùi 10% như TKV đề nghị thì TKV sẽ thu được siêu lợi nhuận từ giá than trong nước.
Giá than cho điện cần được tính trên cơ sở giá thành sản xuất than trong nước cộng thêm lợi nhuận hợp lý cho ngành than” - Chuyên gia này phân tích.
Ông Trần Viết Ngãi, Chủ tịch Hiệp hội Năng lượng Việt Nam, cũng cho rằng việc đẩy giá bán than cho điện tăng tới 149% với than cám 4b và 137% với than cám 5 là mức tăng quá sốc. Mức tăng hợp lý nhất, theo ông Ngãi chỉ nên ở mức 6-7%.
Theo đánh giá của các chuyên gia, với mức giá than như vậy, giá bán điện bình quân sẽ phải tăng từ mức 948 đồng/kWh năm 2009 lên mức hơn 1.110 đồng/kWh năm 2010, tức là tăng hơn 17% so với giá bán điện bình quân được duyệt năm 2009. Mức tăng này sẽ gây ảnh hưởng đáng kể đến đời sống nhân dân.
Bốn phương án tăng giá điện
Trao đổi với Tiền Phong, ông Đinh Quang Tri, Phó Tổng giám đốc EVN cho biết, đề xuất tăng giá bán than của TKV sẽ làm tăng chi phí sản xuất năm 2010 của tập đoàn khoảng 4.182 tỷ đồng. Việc tăng giá than cộng với tỷ giá, giá xăng dầu, giá khí đồng hành tăng, tạo áp lực rất lớn đối với giá điện.
“Chúng tôi kiến nghị mức tăng giá bán than cho điện nên được điều chỉnh tương ứng với mức điều chỉnh giá điện năm 2010 và áp dụng cùng với thời điểm tăng giá điện” - Ông Tri cho biết.
Theo đại diện EVN, đơn vị này đã xây dựng giá điện năm 2010 theo 4 phương án giá than để trình Bộ Công Thương.
Theo đó, nếu giá than tăng 138% so với hiện hành thì giá điện tăng 13,81%. Nếu giá than tăng 47% thì giá điện tăng 9,09%. Tương ứng, nếu giá điện tăng 15% so với hiện hành thì giá điện tăng 6,94% còn nếu giá than tăng 10% so với hiện hành thì giá điện chỉ tăng 6,2%.
Đại diện Cục Điều tiết Điện lực cho biết Cục đã kiến nghị, năm 2010, giá điện chưa thực hiện được theo cơ chế thị trường nên giá than cho điện cần được xác định ở mức phù hợp với mức tăng giá điện được Chính phủ phê duyệt.
Được biết, Bộ Công Thương sẽ có họp bàn và sớm ra quyết định đối với đề xuất tăng giá bán than cho sản xuất điện của TKV trong thời gian tới.
Tăng giá than để lấy tiền đầu tư
TKV đề nghị từ 1-1-2010, giá than cám 4b sẽ được điều chỉnh từ 442 nghìn đồng/tấn lên 1,1 triệu đồng /tấn; giá than cám 5 từ 405.500 đồng /tấn lên 960 nghìn đồng/tấn.
Phó Tổng giám đốc TKV Nguyễn Văn Hải cho biết, theo quy hoạch điện VI và các dự án mà TKV cam kết cung cấp than thì nhu cầu than cho điện từ năm 2013 tăng rất cao. TKV cần đẩy mạnh đầu tư để mở rộng và xây dựng các mỏ mới.
Cũng theo ông Hải, dự kiến năm 2010 trong tổng sản lượng than cho sản xuất điện là 11,2 triệu tấn thì than bán cho EVN là 8,65 triệu tấn. Nếu không tăng giá bán, tổng giá trị than bán cho điện của EVN thấp hơn giá thành là 3,1 nghìn tỷ đồng.