Hiện nay, mỗi ngày các khoa phòng khám Nam học tại các bệnh viện trung bình tiếp nhận khoảng 30 – 40 bệnh nhân nam đến khám về các vấn đề gây vô sinh, hiếm muộn. Có thể thấy vô sinh nam không còn xa lạ với đời sống hiện đại ngày nay nhất là khi theo thống kê của tổ chức y tế thế giới, Việt Nam là một trong những quốc gia khu vực Châu Á Thái bình dương có tỷ lệ vô sinh cao nhất thế giới.
Nguyên nhân tiềm ẩn vô sinh ở nam giới có rất nhiều tuy nhiên, nhận thức về các vấn đề có thể dẫn đến nguy cơ khó làm cha của cánh mày râu còn khá thấp.
Các nguyên nhân chính gây vô sinh nam thường do tinh trùng yếu, không đủ số lượng, chất lượng, tỉ lệ tinh trùng dị dạng, chết nằm im nhiều, tinh trùng không thể di chuyển nhanh, chính xác để đến gặp trứng ...
Giãn tĩnh mạch thừng tinh là bệnh lý thường gặp ở nam giới. Khi gặp phải tình trạng này, tĩnh mạch ở tinh hoàn nam giới sẽ bị sưng lên. Khoảng 35 - 40% ca vô sinh nguyên phát ở nam giới và 80% ca vô sinh thứ phát (bệnh nhân đã có con hoặc vợ đã từng mang thai ít nhất một lần trước đó) có nguyên nhân do giãn tĩnh mạch thừng tinh.
Nhiễm trùng
Các dạng nhiễm trùng như nhiễm trùng đườngtiết niệu hoặc các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STD) có thể ảnh hưởng trực tiếp đến việc sản sinh tinh trùng và khả năng di chuyển của tinh trùng. Tất cả đều làm tăng nguy cơ khiến nam giới bị vô sinh.
Xuất tinh ngược là tình trạng tinh dịch chảy ngược vào bàng quang trong thời điểm đạt cực khoái thay vì đi ra khỏi dương vật.
Viêm nhiễm tại tinh hoàn
Viêm nhiễm tại tinh hoàn hay mào tinh, làm giảm khả năng sinh lý nam giới, nghiêm trọng hơn có thể làm mất khả năng sinh sản.
Tinh hoàn bị nóng
Tinh hoàn bị nóng do thói quen mặc quần lót quá chật, tắm nước quá nóng… nhiệt độ có ảnh hưởng rất lớn đến quá trình sinh tinh tại tinh hoàn. Nhiệt độ ở bìu thấp hơn nhiệt độ cơ thể khoảng 2 độ C, đây là điều kiện lý tưởng cho quá trình sinh tinh. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng nhiệt độ tăng làm giảm hiệu quả việc sản xuất tinh trùng, làm tăng tỉ lệ tinh trùng dị dạng.
Viêm ống dẫn tinh
Viêm ống dẫn tinh có nhiệm vụ vận chuyển tinh trùng từ tinh hoàn lên túi tinh hoàn, từ đó theo ống niệu đạo ra ngoài khi xuất tinh. Việc ống dẫn tinh bị viêm do các bệnh lây truyền qua đường tình dục (lậu, giang mai,…) sẽ làm tắc đường vận chuyển tinh trùng gây vô sinh hiếm muộn ở nam giới.
Thuốc
Khả năng di chuyển của tinh trùng cũng bị hạn chế bởi tác dụng phụ của một số thuốc. Các chuyên gia khuyến cáo nam giới sử dụng các thuốc điều trị kéo dài như thuốc điều trị loét dạ dày, cao huyết áp (cimetidin, nhóm thuốc chẹn kênh Canxi,…) sẽ ảnh hưởng đến khả năng di chuyển tinh trùng.
Khối u
Các khối u có thể ảnh hưởng trực tiếp đến cơ quan sinh sản của nam giới thông qua các tuyến tiết ra hormone liên quan đến sinh sản như tuyến yên. Trong một số trường hợp, phẫu thuật, xạ trị hoặc các biện pháp điều trị khối u khác cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của nam giới.
Stress căng thẳng kéo dài
Trong guồng quay của xã hội hiện đại, nam giới gánh trên vai rất nhiều áp lực và stress là không thể tránh khỏi. Tuy nhiên việc stress căng thẳng diễn ra trong một thời gian dài sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến khả năng sinh sản của nam giới.
Theo như nghiên cứu gần đây của các nhà khoa học Ý, đàn ông bị căng thẳng lo âu dù trong thời gian ngắn hay dài thì đều suy giảm cả số lượng và chất lượng tinh trùng. Căng thẳng khiến cơ thể bị kích thích tiết ra steroid làm giảm hormone sinh dục nam testosterone, quá trình sinh tinh bịảnh hưởng. Vì vậy nếu muốn mau có con, nam giới cần cân bằng cuộc sống, giữ tinh thần thoải mái, lạc quan tránh xa căng thẳng, âu lo.
Mất cân bằng hormone
Vô sinh cũng có thể là hậu quả của rối loạn hệ nội tiết ở vùng dưới đồi, tuyến yên, tuyến giáp và tuyến thượng thận. Nồng độ testosterone thấp và các vấn đề về hormone khác là những nguyên nhân tiềm ẩn gây vô sinh ở nam giới.
Các vấn đề về tình dục
Các vấn đề như khả năng duy trì sự cương cứng, xuất tinh sớm, đau đớn khi quan hệ, dương vật bất thường, các vấn đề liên quan đến tâm lý hoặc các vấn đề liên quan đến giao hợp... đều có thể dẫn đến vô sinh.
Hút thuốc lá
Là một trong những nguyên nhân phổ biến khiến khả năng sinh sản của cánh mày râu gặp vấn đề. Ở nam giới hút thuốc, mật độ tinh trùng trong tinh dịch giảm 23%, khả năng di chuyển của tinh trùng giảm 13%, số lượng tinh trùng dị dạng tăng lên. Như vậy hút thuốc lá sẽ làm suy giảm cả số lượng, chất lượng và khả năng di chuyển của tinh trùng, gia tăng số lượng đàn ông vô sinh.