Hồ Hòa Bình: “Vịnh Hạ Long trên cạn” giữa vùng núi Tây Bắc

Nhiều tiềm năng lớn

Hồ Hòa Bình với lợi thế vùng hồ trải dài hơn 200km từ TP Hòa Bình đến Sơn La, đã từ lâu trở thành một điểm đến du lịch hấp dẫn. Nhờ cảnh quan thiên nhiên độc đáo hồ Hòa Bình còn được ví như “vịnh Hạ Long trên cạn” và trở thành điểm du lịch sinh thái lý tưởng cho những ai yêu thích thiên nhiên và muốn tìm hiểu văn hóa bản địa của xứ Mường. Hồ nước rộng lớn này không chỉ là một công trình thủy điện quan trọng mà còn được thiên nhiên ưu ái với các cảnh sắc kỳ vĩ, hòa quyện giữa núi non, sông nước và mây trời.

Nhận thấy tiềm năng phát triển du lịch của khu vực hồ, từ năm 2017 tỉnh Hòa Bình đã ban hành Nghị quyết số 14-NQ/TU, đặt mục tiêu đến năm 2030 đưa khu du lịch hồ Hòa Bình trở thành một trong 12 khu du lịch trọng điểm của vùng trung du và miền núi Bắc Bộ. Những tiêu chí này bao gồm việc xây dựng hệ thống cơ sở vật chất kỹ thuật hiện đại, nâng cao chất lượng dịch vụ, thúc đẩy phát triển văn hóa kết hợp sinh thái, dựa trên lợi thế sẵn có của lòng hồ và bản sắc văn hóa Mường.

Trong hơn 7 năm triển khai Nghị quyết, hồ Hòa Bình đã đạt được ba trong số năm tiêu chí cần thiết để trở thành khu du lịch quốc gia. Trước tiên, hồ Hòa Bình đã được công nhận có ít nhất hai tài nguyên du lịch cấp quốc gia, bao gồm danh thắng tự nhiên và các điểm du lịch tâm linh như đền Bà Chúa Thác Bờ, động Thác Bờ, vịnh Ngòi Hoa. Ngoài ra, hồ Hòa Bình còn có trong danh mục các khu vực tiềm năng phát triển khu du lịch quốc gia đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Cuối cùng, hệ thống hạ tầng giao thông kết nối hồ Hòa Bình với các tỉnh lân cận đã được hoàn thiện đáng kể, với cao tốc Hòa Lạc – Hòa Bình và nhiều tuyến đường liên tỉnh, tạo điều kiện thuận lợi cho việc di chuyển của du khách từ các khu vực lân cận đến khu du lịch.

Nhiều dự án nghỉ dưỡng

Bên cạnh đó, hàng loạt các dự án đầu tư phát triển dịch vụ lưu trú, vui chơi cũng đang dần được triển khai và đưa vào vận hành. Những khu nghỉ dưỡng, khách sạn đạt chuẩn từ ba sao trở lên đang mọc lên dọc lòng hồ, nâng cao chất lượng dịch vụ và tạo thêm lựa chọn cho du khách. Hiện tại, toàn khu vực hồ Hòa Bình có hơn 100 cơ sở lưu trú, bao gồm các homestay, resort và nhà nghỉ cộng đồng, đáp ứng nhu cầu đa dạng của du lịch. Theo thống kê, hệ sinh thái du lịch hồ Hòa Bình đã thu hút được khoảng 1.200 lao động địa phương, góp phần cải thiện đời sống cho cộng đồng các dân tộc như Mường, Thái, Dao.

Không chỉ phát triển về hạ tầng lưu trú, khu vực này còn đặc biệt chú trọng vào việc bảo vệ và phát huy giá trị văn hóa bản địa. Các lễ hội dân gian của người Mường như lễ hội Thác bờ đang được đưa vào việc khôi phục, tạo nên các hoạt động giao lưu văn hóa thú vị cho du khách. Các món ăn truyền thống của người Mường, người Thái, như cá nướng sông Đà, xôi nếp nương,… cũng là điểm nhấn thu hút du khách đến trải nghiệm.

Phát triển thành điểm du lịch quốc gia

Sự phát triển của du lịch hồ Hòa Bình không chỉ là thành quả từ nỗ lực của chính quyền địa phương mà còn nhờ vào sự đầu tư mạnh mẽ từ các doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh. Các dự án du lịch nổi bật như Khu du lịch thiên nhiên Robinson, khu du lịch sinh thái Ngòi Hoa hay khu nghỉ dưỡng hồ Hòa Bình do Công ty CP Đầu tư Lạc Hồng làm chủ đầu tư đã đóng góp đáng kể vào việc nâng cấp cơ sở vật chất và dịch vụ du lịch của khu vực. Đặc biệt các dự án này đều chú trọng đến việc khai thác bền vững tài nguyên thiên nhiên, bảo tồn hệ sinh thái văn hóa địa phương.

Để đạt được các tiêu chí của khu du lịch quốc gia, tỉnh Hòa Bình đang kêu gọi các nhà đầu tư tiếp tục phát triển các dịch vụ nghỉ dưỡng chất lượng cao và các hoạt động vui chơi giải trí đa dạng. Đồng thời, việc phát triển hệ thống giao thông nội khu để dễ dàng kết nối các điểm du lịch, các nhà hàng, khách sạn và cơ sở lưu trú cũng được ưu tiên hàng đầu. Các tuyến đường ven hồ, đặc biệt là từ cảng Bích Hạ đến các xã ven hồ, đang được nâng cấp để tạo điều kiện cho du khách trải nghiệm trọn vẹn vùng hồ.

Bên cạnh cơ sở hạ tầng, việc bảo vệ môi trường và duy trì cảnh quan thiên nhiên cũng đang là yếu tố sống còn cho sự phát triển bền vững của khu du lịch hồ Hòa Bình. Chính quyền địa phương đang triển khai nhiều biện pháp nhằm kiểm soát chất lượng rác thải và bảo vệ nguồn nước, trong đó có việc đặt các thùng rác dọc theo các tuyến du lịch, cũng như thực hiện các chiến dịch giáo dục cộng đồng về ý thức bảo vệ môi trường.

Với những thành tựu đã đạt được, mục tiêu đưa hồ Hòa Bình trở thành khu du lịch quốc gia vào năm 2030 không chỉ mang đến cho du khách những trải nghiệm nghỉ dưỡng, khám phá tự nhiên mà còn là nơi để họ tìm hiểu về nền văn hóa Mường đặc trưng, phong tục truyền thống của các dân tộc thiểu số.

Hơn cả một điểm đến du lịch, hồ Hòa Bình còn là động lực thúc đẩy kinh tế vùng, tạo sinh kế cho hàng ngàn hộ gia đình bản địa và góp phần bảo tồn văn hóa truyền thống. Sự thành công của hồ Hòa Bình trong việc đạt chuẩn khu du lịch quốc gia không chỉ giúp quảng bá hình ảnh Hòa Bình trên bản đồ du lịch Việt Nam mà còn mở ra cơ hội phát triển bền vững cho toàn vùng Tây Bắc.

Theo ông Lưu Huy Linh, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Hòa Bình, nhiều giải pháp đã và đang được triển khai nhằm thu hút đầu tư và nâng cao chất lượng dịch vụ của khu vực hồ, với mục tiêu hoàn thành các tiêu chí của một khu du lịch quốc gia vào năm 2025.