Đảm bảo các chỉ tiêu sản xuất kinh doanh
EVNSPC cho biết, trong 10 tháng năm 2022, đơn vị đã đảm bảo nhiệm vụ cung cấp điện phục vụ nhu cầu sản xuất kinh doanh và sinh hoạt của nhân dân tại 21 tỉnh, thành phía Nam với công suất phủ tại đỉnh là 14.705 MW, sản lượng điện thương phẩm đạt 69 tỷ 646 triệu kWh, tăng 10, 98% so với cùng kỳ năm trước, tương ứng đạt 84,14% kế hoạch EVN giao; tỷ lệ điện dùng để truyền tải, phân phối điện đạt 3,07%/3,82%; giá bán bình quân đạt 1.825,16 đ/kWh; năng suất lao động tăng hơn so với cùng kỳ; thanh toán không dùng tiền mặt; tỷ lệ khách hàng sử dụng dịch vụ điện trên môi trường mạng (Zalo, App CSKH, Email) đều đạt và vượt kế hoạch EVN giao.
Trong hoạt động sản xuất kinh doanh, EVNSPC đã chủ động triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, quyết liệt nhằm bù đắp, cải thiện tình hình tài chính trước những khó khăn chung hiện nay khi lạm phát, giá cả đầu vào biến động tăng cao. Kết quả 10 tháng đầu năm: Về giá bán điện bình quân ước tăng hơn 2,16 đồng/kWh so với kế hoạch, cải thiện doanh thu tăng gần 150 tỷ đồng; chi phí giá thành phân phối điện thực hiện tiết kiệm thấp hơn 4,98 đồng/kWh so với kế hoạch, góp phần khoản lợi nhuận gần 347 tỷ đồng. Tỷ lệ điện dùng để truyền tải, phân phối điện (tổn thất) đạt thấp hơn kế hoạch EVN giao 0,75% tương ứng tiết kiệm 376 triệu kWh tương ứng khoản lợi nhuận hơn 587 tỷ đồng. Tổng quan các giải pháp tối ưu, 10 tháng ước tiết kiệm, tạo lợi nhuận tăng thêm hơn 1.084 tỷ đồng.
Gồng mình gánh lỗ
Trong bối cảnh giá nhiên liệu tăng cao, EVNSPC đã nỗ lực áp dụng nhiều giải pháp tiết kiệm, tối đa hóa mọi khoản mục chi phí, phải lùi giãn tiến độ triển khai nhiều công trình, dự án cung cấp, sửa chữa lưới điện; điều tiết tối ưu huy động nguồn điện mua giá cao từ thị trường điện, thực hiện gia tăng sản lượng điện mua BST tại khung giờ thấp điểm (giảm đơn giá mua điện bình quân)…Mặc dù vậy, EVNSPC vẫn không tránh khỏi và gặp trở ngại rất lớn khi giá mua điện đầu vào từ thị trường điện tăng cao rất nhiều so với mức giá bán ra điện bình quân. Ngoài ra, việc vận hành hệ thống máy phát điện bằng nhiên liệu dầu diesel giá tăng đột biến, EVNSPC phải bù lỗ tổng hơn 460 tỷ đồng để cấp điện cho hai huyện đảo Phú Quý (tỉnh Bình Thuận) và Côn Đảo (tỉnh Bà Rịa -Vũng Tàu) cũng làm gia tăng gánh nặng.
Ngành điện đầu tư đưa điện lưới quốc gia ra đảo Phú Quốc
Việc cân đối, huy động, bố trí nguồn vốn cho đầu tư xây dựng, đặc biệt là các công trình trọng điểm cũng gặp nhiều trở ngại. Hoạt động đầu tư xây dựng tại EVNSPC cũng gặp nhiều khó khăn vướng mắc trước biến động giá vật tư thiết bị, giá dầu tăng cao kéo tăng chi phí vận chuyển, cộng với chính sách Zero Covid từ Trung Quốc tạo khan hiếm, chậm trễ chuỗi cung cấp vật tư, thiết bị; công tác giải phóng mặt bằng gặp nhiều trở ngại; hoạt động đấu thầu có nhiều dự án, công trình không có nhà thầu tham gia.... gây ảnh hưởng tăng thêm đối với hoạt động chung của EVNSPC.
Nhận định từ các chuyên gia kinh tế cho biết, với ảnh hưởng nhiều yếu tố khách quan về biến động tăng cao giá cả vật tư thiết bị; giá dầu, nhiên liệu, than, cộng với tỷ giá hối đoái biến động tăng cao… đã khiến giá điện thị trường tăng cao. Chỉ tính riêng tại EVNSPC, giá mua điện thị trường dự kiến tăng khoảng 39% so với mức giá bán điện bình quân của EVNSPC hiện nay. Do đó, nếu như vẫn giữ giá bán điện theo Quyết định số 24/2017/QĐ-TTg, ngày 30/6/2017 của Thủ tướng Chính phủ như hiện nay, ngành Điện không thể có giải nào để bù đắp khoản chi phí lỗ khách quan này.
EVN cho hay, bối cảnh hiện rất khó khăn, khi giá nhiên liệu đầu vào sản xuất điện tăng đột biến làm cho chi phí sản xuất điện và mua điện của EVN tăng rất cao. Nếu căn cứ kế hoạch vận hành hệ thống điện đã được Bộ Công Thương phê duyệt từ đầu năm thì kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh năm 2022 của EVN có thể lỗ lên tới 64.805 tỷ đồng.
Trước bối cảnh đó, EVN đã quyết liệt triển khai đồng bộ nhiều giải pháp để tiết kiệm chi phí. Tiêu biểu như tiết kiệm 10% các chi phí thường xuyên; cắt giảm từ 20-30% chi phí sửa chữa tài sản cố định; tạm chi lương cho CBCNV bằng 80% mức lương bình quân năm 2020, tăng cường quản trị các khoản giảm giá thành điện... Thực hiện các giải pháp về tối ưu hóa dòng tiền, thực hiện thu cổ tức của các Công ty CP có vốn góp của EVN trong năm 2022. Vận hành tối ưu hệ thống điện để phát tối đa nguồn thủy điện (có chi phí thấp). Điều phối các hợp đồng mua than, ưu tiên các nguồn than có giá rẻ hơn để giảm chi phí phát điện. Nỗ lực đàm phán với các chủ đầu tư các nhà máy điện BOT về sản lượng phát điện để tối ưu hóa chi phí chung.
Theo tính toán, tổng các khoản EVN đã cố gắng để giảm lỗ nêu trên đạt khoảng 33.445 tỷ đồng. Mặc dù, EVN đã nỗ lực, cố gắng để chi phí nhưng với các giải pháp trong nội tại mà EVN đã thực hiện vẫn không thể bù đắp được chi phí mua điện đầu vào tăng quá lớn, kết quả sản xuất kinh doanh 10 tháng đầu năm 2022 của Công ty Mẹ EVN lỗ khoảng 15.758 tỷ đồng, dự kiến ước tính cả năm 2022 có thể lỗ ở mức khoảng 31.360 tỷ đồng.
Dồn cục khó khăn
Trong bối cảnh, tình hình tài chính như vậy sẽ dẫn tới nguy cơ có rất nhiều khó khăn trong năm 2022 và các năm tiếp theo trong một số vấn đề. Trước hết là khó khăn trong việc không cân đối được dòng tiền để thanh toán chi phí mua điện cho các đơn vị phát điện, ảnh hưởng đến khả năng hoạt động liên tục của các nhà máy điện và do đó ảnh hưởng đến việc đảm bảo cung cấp điện.
Tiếp đến, trong vài năm gần đây, chi phí sửa chữa lớn đã phải cắt giảm chi phí theo định mức từ 10-30% và việc sửa chữa tài sản tiếp tục bị cắt giảm sẽ ảnh hưởng lớn đến an toàn vận hành hệ thống điện các năm tới.
Cùng với đó là khó khăn trong việc huy động vốn, cân đối nguồn vốn để đầu tư các dự án điện, sửa chữa bảo dưỡng các công trình điện để đảm bảo cung ứng điện.
Những công trình đầu tư phát triển lưới điện đang gặp nhiều trở ngại khi bị cắt giảm chi phí vì lỗ
Theo các dự báo mới nhất của các tổ chức quốc tế, khả năng giá nhiên liệu thế giới năm 2023 chưa có xu hướng giảm xuống ở mức bình quân năm 2021, do đó dự kiến năm 2023 EVN vẫn tiếp tục gặp rất nhiều khó khăn về sản xuất kinh doanh và cân bằng tài chính. Năm 2023 dự kiến giá nhiên liệu (than, dầu, khí) trên thế giới vẫn đang ở mức cao theo các nguồn dự báo, tỷ giá ngoại tệ USD liên tục tăng trong thời gian qua. Đồng thời tỷ trọng các nguồn điện có giá thành rẻ (như thủy điện) có xu hướng giảm và tăng tỷ trọng các nguồn điện có giá bán cao.