Thôn Đồng Dong, xã Quang Yên, huyện Sông Lô có 200 hộ dân với hơn 900 nhân khẩu thì có đến 95% dân số là người dân tộc Cao Lan. Những năm qua, người dân nơi đây luôn ý thức giữ gìn phong tục, tập quán mang đậm bản sắc văn hóa của dân tộc mình. Đây cũng là địa chỉ được Tỉnh ủy Vĩnh Phúc chọn để thực hiện xây dựng mô hình Làng văn hóa kiểu mẫu (LVHKM).
Đại diện UBND xã Quang Yên khẳng định, việc triển khai xây dựng mô hình LVHKM ở thôn Đồng Dong sẽ giúp địa phương phát huy tiềm năng sẵn có để phát triển kinh tế, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân, đây cũng là bước tiến trong phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa.
Ngay sau khi được chọn thí điểm xây dựng mô hình LVHKM, UBND xã đã thành lập Ban chỉ đạo, giao nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên; đồng thời, thực hiện quy hoạch xây dựng khu Trung tâm văn hóa thôn Đồng Dong với diện tích 10.000 m2, gồm các hạng mục: hội trường, nhà truyền thống, sân bóng mini, sân bóng chuyền, hồ bơi, khu trưng bày văn hóa dân tộc...
Việc triển khai Đề án thí điểm xây dựng LVHKM tại thôn Đồng Dong, xã Quang Yên đang nhận được sự đồng tình cao của người dân vì họ chính là đối tượng thụ hưởng trực tiếp thành quả của sự phát triển kinh tế - xã hội.
"Sau khi hoàn thành xây dựng LVHKM, du khách đến thôn Đồng Dong có thể lưu trú tại nhà sàn của người dân tộc Cao Lan để tìm hiểu những phong tục, tập quán của người dân bản địa. Ngoài ra, du khách còn được tham quan những gian hàng trưng bày sản phẩm nông nghiệp đặc trưng của địa phương; không gian văn hóa dân tộc Cao Lan; xem trình diễn các điệu múa Sình ca, múa lên nương, xuống đồng…
Điểm mới là chính người dân địa phương sẽ trực tiếp trở thành những hướng dẫn viên du lịch giới thiệu đến du khách những nét văn hóa, tập quán sinh hoạt đặc trưng của đồng bào dân tộc mình, góp phần tạo thêm việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân", đại diện UBND xã chia sẻ.
Không chỉ ở Đồng Dong, tại Vĩnh Phúc đang triển khai một số LVHKM. Ghi nhận tại LVHKM đặt tại Tổ dân phố Trong Ngoài, thị trấn Hương Canh, huyện Bình Xuyên, tỉnh Vĩnh Phúc những ngày đầu tháng 7/2023, công nhân đang hoàn thiện khu trồng cây xanh, tường bao của làng văn hóa. Các hạng mục sân tập bóng, nhà trưng bày đã hoàn thiện phần cột.
Bà Đường Thị Liên, Phó Bí thư chi bộ, Tổ dân phố Trong Ngoài cho biết, tổ được chọn thí điểm xây dựng LVHKM với diện tích quy hoạch rộng 1,9ha bao gồm các công trình: Nhà văn hóa, công viên, vườn hoa, cây xanh, đài phun nước, thư viện, nhà để xe, phòng truyền thanh, trung tâm học tập cộng đồng, sân bóng đá mini, sân bóng chuyền, sân bóng rổ, sân cầu lông, bể bơi…
 |
Các công trình văn hóa đang được xây dựng tại Tổ dân phố Trong Ngoài, thị trấn Hương Canh |
Để thực hiện Đề án thí điểm xây dựng mô hình LVHKM tại Tổ dân phố Trong Ngoài, thị trấn Hương Canh cũng chủ động thành lập Ban Chỉ đạo và tổ giúp việc Ban Chỉ đạo thực hiện đề án xây dựng LVHKM, phân công nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên của Ban Chỉ đạo và tổ giúp việc, khảo sát, quy hoạch, xây dựng chương trình hành động, đề án và kế hoạch triển khai đề án xây dựng LVHKM gắn với phát triển văn hóa thôn.
Xây dựng làng, con người Vĩnh Phúc theo chuẩn mực
Bà Trần Thị Minh Lợi, Phó Giám đốc Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch tỉnh Vĩnh Phúc cho biết, thực hiện chủ trương lấy mục tiêu phát triển con người là trung tâm, người dân là đối tượng được tham gia và thụ hưởng trực tiếp thành quả phát triển của địa phương, song song với việc đẩy mạnh hoàn thành xây dựng nông thôn mới, Tỉnh ủy Vĩnh Phúc đã đưa ra định hướng phát triển văn hóa Vĩnh Phúc. Trong đó có đưa ra các chỉ tiêu, hình mẫu, chuẩn mực về làng văn hóa và xây dựng con người Vĩnh Phúc theo chuẩn mực.
 |
Các thiết chế văn hóa đang được xây dựng tại thôn Lục Liễu, xã Đạo Trù, huyện Tam Đảo |
Để hiện thực hóa mục tiêu định hướng này, trên cơ sở chủ trương của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, năm 2022, UBND tỉnh Vĩnh Phúc đã ban hành Đề án xây dựng thí điểm LVHKM tại Quyết định số 2680/QĐ-UBND ngày 29/12/2022 (Đề án 2680). Tính đến nay, Đề án này đã triển khai trên phạm vi 30 làng. Bước đầu đã tạo ra hiệu ứng lan tỏa tốt trong xã hội, có sự đồng thuận của người dân, sự vào cuộc tích cực của cả hệ thống chính trị.
Về công tác triển khai, theo báo cáo của Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch tỉnh Vĩnh Phúc, tính đến thời điểm hiện tại, có 14 sở, ban, ngành của Tỉnh đã ban hành kế hoạch cụ thể, thành lập Ban chỉ đạo, Tổ giúp việc triển khai thực hiện xây dựng LVHKM; có 13 sở, ngành đã ban hành hướng dẫn triển khai các tiêu chí, chính sách hỗ trợ thuộc lĩnh vực phụ trách. Các sở, ngành đã thành lập các tổ xuống trực tiếp thôn được phân công phụ trách để phối hợp, hướng dẫn thực hiện các tiêu chí, chính sách theo Nghị quyết của HĐND tỉnh...
Tính đến giữa tháng 7/2023, tại thành phố Vĩnh Yên đã triển khai 3 mô hình xây dựng thí điểm “LVHKM” trên địa bàn gồm 3 dự án bao gồm: Cải tạo khu thiết chế văn hoá và thể thao thôn Gò Nọi, xã Định Trung. Cải tạo chỉnh trang tuyến phố đi bộ, ẩm thực đường Trần Quốc Tuấn. Chỉnh trang tuyến phố đi bộ đường Hai Bà Trưng.
Tại huyện Bình Xuyên cũng đang xây dựng 3 LVHKM. Trong đó làng văn hóa tổ dân phố Trong Ngoài, thị trấn Hương Canh đang thi công đổ bê tông sân vườn, khối lượng đạt khoảng 45%...
Tại huyện Vĩnh Tường, huyện đã khởi công xây dựng 4 LVHKM của huyện. Đồng thời xây dựng các mô hình sản xuất kinh tế, các chính sách hỗ trợ theo Nghị quyết 06/2023 của HĐND tỉnh quy định một số chính sách đặc thù hỗ trợ thực hiện xây dựng LVHKM...
