công trình và những bản chất sinh hoạt cung đình, hoàng gia, lễ hội truyền thống,… cần được tìm hiểu kỹ. Nghiên cứu những di sản phi vật thể đó mới giúp chúng ta có một công trình phục hồi ý nghĩa”, PGS.TS Đặng Văn Bài nói. Ông đề xuất diễn giải di sản văn hóa, kết hợp truyền thông bằng công nghệ hiện đại. Ý tưởng về bảo tàng hoàng cung cũng được đề cập, góp phần thể hiện cả danh sách tư liệu vật thể, phi vật thể. Khái niệm tìm ra không gian điện Kính Thiên chính là tìm trục trung tâm của kinh thành Thăng Long. PGS.TS Bùi Minh Trí, Viện trưởng Viện Nghiên cứu kinh thành cho rằng, quá trình phục dựng điện Kính Thiên được người dân và các nhà khoa học mong đợi, nhưng không thể thực hiện quá vội vàng, càng không thể chỉ dựa vào phỏng đoán. “Càng nghiên cứu, đào sâu càng lộ ra nhiều vấn đề khó, cần đầu tư lớn. Chúng ta giải mã điện Kính Thiên trong mối quan hệ với các điện thiết triều giai đoạn trước. Khảo cổ phải gắn kết với lịch sử”, PGS.TS Bùi Minh Trí nhận định. Sau khi phục dựng điện Kính Thiên, du khách đến Hoàng thành Thăng Long có cơ hội hình dung về quần thể kiến trúc của trung tâm quyền lực trải qua nhiều triều đại, hiểu thêm về lịch sử. Bởi thế, các phế tích kiến trúc càng cần sự diễn giải, kết hợp trưng bày bổ sung để duy trì giá trị, sức sống của di sản. NGỌC ÁNH- GIA LINH 9 n Thứ Năm n Ngày8/8/2024 VĂN HÓA - GIẢI TRÍ viên, không để tình trạng phải “ăn chia ca, ngủ xếp cá mòi” như hiện nay nữa” - bà Hoa (cư dân chợ Gà) tâm sự. Những suy tính, lo toan của người dân xóm “hộp diêm” cứ mãi dở dang theo các dự án nghìn tỷ được “treo” từ năm này qua năm khác. Ông Nguyễn Tuấn Kiệt (ngụ đường Cống Quỳnh, Quận 1) đang sống cùng 5 thành viên trong căn nhà chưa đến 10m2, có gác tạm cho biết, không quá bất ngờ với thông tin giải toả. Điều ông quan tâm nhất là các chính sách an cư mà người dân được hưởng khi thực hiện di dời. “Tôi trông chờ thành phố sớm thực hiện di dời với chính sách đền bù thoả đáng để người dân ổn định cuộc sống. Có đủ tiền tôi sẽ về khu vực vùng ven sinh sống để con cái thoát cảnh tù túng, tối tăm trong ngôi nhà siêu nhỏ đang ở” - ông Kiệt chia sẻ. MỜI GỌI NHÀ ĐẦU TƯ Mới đây, ông Dương Anh Đức, Bí thư Quận ủy Quận 1 cho biết, đây là khu vực trung tâm của TPHCM, luôn hướng đến hình ảnh đô thị văn minh, hiện đại và người dân có điều kiện sống tốt. Tuy nhiên, do vấn đề lịch sử để lại và hoàn cảnh thực tiễn, môi trường sống tại một số nơi còn chưa như mong đợi, người dân có điều kiện sống còn khó khăn. Đơn cử như khu vực chợ Gà, chợ Gạo (phường Cầu Ông Lãnh, Quận 1) là một trong những nơi người dân phải chịu cảnh sống chật chội, thậm chí có gia đình phải chia ca để ngủ luân phiên. “Tại khu vực chợ Gà, chợ Gạo, nhiều gia đình phải chia sẻ chung nhà vệ sinh, có nhà sử dụng tầng trệt để buôn bán, làm ăn còn tầng trên cơi nới để luân phiên nhau ngủ. Nhiều thời kỳ lãnh đạo quận đã đau đáu về việc này. Mong mỏi của chính quyền quận là cải tạo, chỉnh trang khu vực này để nâng cao điều kiện sống, sinh hoạt cho người dân” - ông Đức bày tỏ. Nói về tiềm năng của khu vực Chợ Gà, Chợ Gạo, Kiến trúc sư Khương Văn Mười cho rằng, diện mạo nơi đây chắc chắn có sự thay đổi trong tương lai. Ngoài việc nằm tại mặt tiền trục đường chính, gần các khu động lực phát triển, nơi này sẽ có 4 tuyến đường sắt đô thị đi qua. “Nằm ở Quận 1, gần mặt sông, các trục giao thông quan trọng, rất hiếm có nơi nào nhiều lợi thế như vậy. Ở góc độ chuyên môn, tôi thấy cả một viễn cảnh tươi sáng ở đó, chỉ mong sao sớm thành hiện thực. Nhưng bài toán ở đây vẫn là kinh tế, gắn với hiệu quả cho doanh nghiệp” - ông Mười phân tích. Tuy nhiên, theo nhiều chuyên gia nhận định, các dự án liên quan đến khu tứ giác Nguyễn Cư Trinh; chợ Gà, chợ Gạo; khu Bàn Cờ quận 3… có vị trí thuận lợi, xung quanh có nhiều nút giao thông quan trọng. Tuy nhiên, để thuyết phục các doanh nghiệp đầu tư, cần có một định hướng chi tiết, trong đó nhấn mạnh bài toán kinh tế, đảm bảo cân bằng giữa lợi ích cộng đồng và lợi nhuận cho doanh nghiệp. Đồng thời, cần thực hiện điều tra xã hội học, lấy ý kiến cộng đồng dân cư đối với dự án này. “Nhà siêu nhỏ được hình thành một phần do việc chỉnh trang, mở rộng đường, một phần do người sở hữu nhà không đủ điều kiện kinh tế để chọn nơi ở khác. Về lâu dài, cần giải tỏa những căn nhà kiểu này để đảm bảo mỹ quan đô thị, an toàn cháy nổ và chất lượng sống của cư dân. Tuy nhiên, việc di dời cần tính đến sinh kế của người dân” - ông Trần Minh Kha, Hội Kiến trúc sư TPHCM nói. Theo Sở Xây dựng TPHCM đối với các căn nhà có diện tích nhỏ hơn 15m2 sẽ không được cấp phép xây dựng và chỉ được phép cải tạo dựa trên hiện trạng có sẵn. Phần lớn những căn nhà này đều có nhiều người sinh sống với nhiều thế hệ. Về mặt quản lý nhà nước chính quyền chỉ hỗ trợ về công tác cấp số nhà, tiện ích điện, nước… Hiện nay TPHCM chưa có chính sách hỗ trợ các gia đình sống tại các căn nhà diện tích nhỏ hơn quy định. U.P Do nhà quá chật hẹp, các hộ dân dọn hẳn bếp ra đường ẢNH: DUY ANH Năm 2000, khu tứ giác Nguyễn Cư Trinh đã được TPHCM phê duyệt chủ trương di dời khu dân cư này để chỉnh trang đô thị. Nhưng tới nay đã hơn 20 năm, người dân vẫn sống trong nỗi thấp thỏm, chờ đợi. Cụ thể, TPHCM giao Tổng Công ty Địa ốc Sài Gòn làm chủ đầu tư. Tuy nhiên, sau đó công ty này đã không thể thực hiện. Đến năm 2006, TPHCM đã có chủ trương giao cho Tập đoàn Bitexco đầu tư, nhằm biến khu vực này thành một khu phức hợp hiện đại nhưng dự án này cũng không thực hiện được sau nhiều năm. Đầu năm 2023, dự án bị chính quyền TPHCM thu hồi. Đầu tháng 3/2024, UBND Quận 1 đề xuất UBND thành phố chỉ đạo Sở Kế hoạch và Đầu tư chủ trì mời gọi đầu tư dự án ở khu Mả Lạng. Lãnh đạo Sở Kế hoạch và Đầu tư cho biết, hiện nay thành phố đang thực hiện thủ tục đấu thầu mới và sở này sẽ phối hợp với các đơn vị liên quan để sớm triển khai công tác đấu thầu, đưa vào đầu tư, chỉnh trang khu vực này. di sản SỔ TAY Trò chơi truyền hình thực tế đã trở thành một phần không thể thiếu, góp phần thay đổi bộ mặt văn hóa đại chúng. Ngày nay có những “ngôi sao truyền hình thực tế” chỉ cần gây ấn tượng trong các gameshow là có thể trở thành người của công chúng. Gameshow giúp nghệ sĩ bộc lộ những khía cạnh đời thường, làm nóng tên tuổi nhưng vẫn có mặt trái. Cách đây chục năm, sự xuất hiện của hàng loạt cuộc thi tuyển giọng hát theo thể thức truyền hình thực tế mới lạ như The Voice, X-factor… đã tạo thành cơn sốt, dẫn tới sự ế ẩm của các chương trình biểu diễn trực tiếp. Tình hình có vẻ đang lặp lại, dù các cuộc thi hát đã trở nên nhàm chán, nhưng lại có những format thức thời xuất hiện, tiếp tục cạnh tranh ráo riết với các chương trình bán vé. Ca sĩ mặt nạ mùa 1 biến đêm diễn trao giải thành chương trình bán vé. Nhưng khán giả không thực sự tha thiết lắm với những diễn biến mà không lâu sau đó họ sẽ được biết qua mạng. Vậy nên gameshow truyền hình và biểu diễn thực tế khó lòng “đội trời chung”. Sức ép của gameshow lên đời sống biểu diễn ngày càng lớn, tỷ lệ thuận với số lượng nghệ sĩ mà gameshow thâu nạp được. Sau thành công của Chị đẹp đạp gió rẽ sóng mùa 1, hiện nay có 2 chương trình tương tự dành cho các giọng nam đang làm mưa gió trên truyền hình và mạng. Rất có thể điều này khiến lượng khán giả xem các đêm nhạc sụt giảm, một vài chương trình của nghệ sĩ tên tuổi phải dừng, hoãn. Để có thể thích nghi với giai đoạn này, ca sĩ gạo cội như Cẩm Ly đã hạ triệt để giá vé liveshow kỷ niệm 30 năm làm nghề, chỉ còn từ 400 nghìn đồng đến 2,5 triệu đồng. Trong khi Anh trai vượt ngàn chông gai còn chưa tới vòng loại, BTC đã loan báo về Chị đẹp mùa 2, hứa hẹn… một mùa chông gai, sóng gió với các nghệ sĩ không tham gia gameshow. Có thể hình dung showbiz như một chiếc bánh. Có người bỗng giành phần nhiều, sẽ có người mất phần. Khi gameshow đang diễn ra, sự chú ý của khán giả dành cho nghệ sĩ tham gia tăng vọt. Vì thế không ít nghệ sĩ tranh thủ ra sản phẩm riêng để tăng độ lan tỏa, sau đó tranh thủ chạy sô. Như vậy gameshow vô hình trung đưa ra một luật chơi. Nghệ sĩ trẻ, mới nổi hoặc gạo cội muốn thăng hạng, hâm nóng tên tuổi sẽ không có nhiều lựa chọn ngoài việc nhận lời xuất hiện trong gameshow. Số còn lại là những người “không màng danh lợi”, hoặc đang ở một vị trí đủ để chủ động đưa ra “luật chơi”. Các nghệ sĩ cũng mang lại lợi ích cho nhà tổ chức, nên gameshow cũng phải chọn những người chơi thực lực, có độ nhận diện tương đối cũng như khả năng thích nghi, làm việc nhóm tốt. Tất nhiên không phải nghệ sĩ nào cũng hoàn toàn hưởng lợi sau khi chơi gameshow, kể cả có đoạt quán quân. Chẳng hạn Ngọc Mai sau Ca sĩ mặt nạ đã gần như chìm nghỉm khi không có sản phẩm mới nào ấn tượng, lại liên tiếp vướng lùm xùm. Khi tham gia gameshow, nghệ sĩ sẽ được một ê-kíp sản xuất sản phẩm hỗ trợ tối đa và khai thác của chương trình. Khi bước ra khỏi cuộc chơi chưa chắc họ đã hội tụ được một ê-kíp như vậy. Chưa kể thương hiệu của chương trình cũng góp phần gây ấn tượng đáng kể. Một thời gian dài, Trung Quân vẫn được nhắc tới kèm “hậu tố” Idol. Mãi gần đây khi đã đủ độ nhận diện, anh mới có thể cắt được cái đuôi đeo bám kể từ khi tham gia Vietnam Idol 2008. Thực tế cho thấy, một vài nghệ sĩ tuy chấp nhận chơi gameshow nhưng lại không thực sự phù hợp. Chẳng hạn Lệ Quyên do tham gia Chị đẹp mà có thêm một số antifan. Tuấn Hưng chẳng hiểu sao khi chơi Anh trai vượt ngàn chông gai lại hầu như vắng bóng trong các cảnh quay hậu trường. Anh lý giải do mình không khéo ăn nói và muốn nhường sóng cho anh em. Cũng có thể đó là một “luật chơi” riêng mà Tuấn Hưng áp dụng để thỏa hiệp một phần với gameshow?! N.M.HÀ Gameshow và luật chơi áp đặt Giải mã hình thái kiến trúc Điện Kính Thiên là tòa điện thiết triều, nằm chính giữa trung tâm Cấm thành của kinh đô Thăng Long thời Lê sơ. Trải qua hơn 388 năm tồn tại, năm 1816 vua Gia Long cho xây dựng cung điện mới ngay tại nền điện Kính Thiên để làm hành cung cho các vua nhà Nguyễn mỗi khi tuần du ra Bắc. Năm 1886, sau khi Pháp chiếm Hà Nội, điện Long Thiên bị phá hủy để xây tòa nhà của quân đội Pháp. Dấu tích của điện Kính Thiên còn lại trên mặt đất ngày nay chính là thềm bậc đá chạm rồng. Các nhà khảo cổ học đã tìm ra những tư liệu tin cậy và xác thực chứng minh rằng kiến trúc điện Kính Thiên thuộc loại kiến trúc đấu củng. Bộ mái của kiến trúc điện Kính Thiên thời Lê sơ là công trình “nghệ thuật mái nhà” đặc sắc. Đây là chìa khóa quan trọng cho hành trình nghiên cứu giải mã bí ẩn về hình thái kiến trúc điện Kính Thiên. Mô hình điện Kính Thiên được Viện Nghiên cứu kinh thành phục dựng
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==