BAOÁ TIÏNÌ PHONG PHATÁ HAN H TÊTË CA à CACÁ NGAY TRONG TUÊNÌ Nhòn ra thïë giúái Chuã nhêåt 16/6/2024 13 Cacá nha â nghiïn cûuá tin rùnç g chiïcë thòa àûúcå lamâ bùnç g nhûaå va â kim loaiå nayâ co á kha ã nùng khuyïnë khñch mötå löië sönë g lanâ h manå h hún. Taiå Nhêtå Banã , ngûúiâ trûúnã g thanâ h tiïu thuå trung bònh khoanã g 10g muöië möiî ngayâ , gêpë àöi lûúnå g khuyïnë nghõ cuaã Tö í chûcá Y tï ë Thï ë giúiá . Lûúnå g natri dû thûaâ la â mötå trong nhûnä g nguy cú dênî àïnë cao huyïtë apá , àötå quy å va â nhiïuì bïnå h khacá . Theo mötå cuöcå khaoã satá cuaã nhaâ sanã xuêtë Kirin vaoâ nùm 2021, nhûnä g ngûúiâ cö ë gùnæ g hanå chï ë ùn muöië thûúnâ g phanâ nanâ rùnç g thûcá ùn trú ã nïn vö võ. Thòa Muöië Àiïnå hoatå àönå g bùnç g cacá h truyïnì mötå donâ g àiïnå rêtë nhoã qua àêuì thiïtë bõ àï í têpå trung cacá phên tû ã ion natri trïn lûúiä . Hiïnå tûúnå g nayâ lamâ tùng àöå mùnå cuaã thûcå phêmí lïn gêpë rûúiä , theo Kirin. Cöng ty nayâ hiïnå àang chuyïní nhiïuì hún sang lônh vûcå chùm socá sûcá khoeã , thay vò hoatå àönå g kinh doanh bia truyïnì thönë g. Thiïtë bõ nayâ àûúcå àönì g phatá triïní vúiá giaoá sû Homei Miyashita cuaã Àaiå hocå Meiji, ngûúiâ trûúcá àêy àa ä phatá minh phiïn banã nguyïn mêuî cuaã àuaä àiïnå co á kha ã nùng tùng cûúnâ g võ giacá . Öng àa ä àoatå giaiã Ig Nobel Dinh dûúnä g nùm ngoaiá . Chiïcë thòa nùnå g 60g vaâ chayå bùnç g pin lithium coá thï í sacå laiå . Kirin cho biïtë ngûúiâ dunâ g co á thï í tuyâ thñch chonå cûúnâ g àö å tû â bönë cêpë àö å khacá nhau. Hiïnå 200 mùtå hanâ g nayâ se ä àûúcå baná trûcå tuyïnë vúiá gia á 19.800 Yen (3,2 triïuå VND), vaâ sau ào á no á se ä xuêtë hiïnå giúiá hanå taiå mötå nha â baná le ã Nhêtå Banã trong thaná g nayâ . Tuy nhiïn, cöng ty hy vonå g se ä co á mötå triïuå ngûúiâ dunâ g trïn toanâ thïë giúiá trong vonâ g 5 nùm túiá . “Nhêtå Banã co á nïnì vùn hoaá êmí thûcå thiïn vïì võ mùnå ”, nha â nghiïn cûuá Ai Sato cuaã Kirin cho biïtë . “Ngûúiâ Nhêtå noiá chung cênì giamã lûúnå g muöië ùn, nhûng hoå kho á co á thï í tû â bo ã nhûnä g moná ùn quen thuöcå . Ào á la â ly á do khiïnë chuná g töi phatá triïní chiïcë thòa àiïnå nayâ ”. n Thòa àiïån taåo àöå mùån cho àöì ùn [ HOAI VY ] (theo news.sky.com, ngaây 02/06/2024) Chiïcë thòa àiïnå têpå trung vaoâ nhûnä g ngûúiâ muönë cùtæ giamã lûúnå g muöië ùn Thòa muöëi àiïån, möåt phaát minh múái cuãa Nhêåt Baãn, daânh cho nhûäng ngûúâi muöën giaãm lûúång muöëi ùn trong chïë àöå ùn uöëng haâng ngaây. Trong khi Paris chuêní bõ cho Thïë vênå höiå 2024, chuná g ta nïn mùcå gò àïnë Baoã tanâ g Louvre? Mötå söë ngûúiâ se ä mùcå àö ì chayå bö å cho Courez au Louvre - mötå sû å kiïnå chayå bö å àöcå àaoá , hûaá henå se ä biïnë baoã tanâ g nghï å thuêtå àûúcå kñnh tronå g nhêtë nûúcá Phapá thanâ h phonâ g têpå thï í ducå àepå nhêtë thï ë giúiá . Buöií luyïnå têpå kïtë húpå giûaä “camã hûná g” va â “nùng lûúnå g”, theo trang web cuaã Louvre, chó laâ mötå phênì nho ã cuaã Olympic Vùn hoaá : mötå chuöiî hún 1.000 sûå kiïnå vï ì moiå thû á tû â thúiâ trang, sên khêuë àïnë êmí thûcå va â khiïu vuä diïnî ra trïn khùpæ nûúcá Phapá cho àïnë cuöië thaná g 9. Mucå tiïu cuaã cacá tro â chúi muaâ he â nayâ nhùmç quanã g ba á cacá khña canå h lúná hún cuaã vùn hoaá Phapá , àönì g thúiâ àem laiå cacá truyïnì thönë g Olympic ñt àûúcå biïtë àïnë nhû àiïu khùcæ , kiïnë trucá va â vùn hocå vönë phö í biïnë ú ã Hy Lapå cö í àaiå . Mötå sö ë sû å kiïnå , chùnè g hanå nhû “Cuöcå àua Böiì banâ ” gênì àêy, vúiá 200 ngûúiâ phucå vu å tû â cacá nha â hanâ g hanâ g àêuì cuaã Paris àaä chayå 1,9 km vúiá mötå khay ca â phï trïn tay; vaâ Lï î höiå Olympic theo chuã àï ì nhacå jazz nùm 1924 taiå baoã tanâ g Museeá d'Orsay, àïuì chó xayã ra mötå lênì . Nhûnä g hoatå àönå g khacá diïnî ra àõnh ky,â nhû cacá triïní lamä nghïå thuêtå theo chuã àï ì thï í thao va â Lï î höiå Enflammeá - sû å kiïnå êmí thûcå haiã sanã do Trûúnâ g Cao àùnè g ÊmÍ thûcå Phapá töí chûcá . Nhiïuì triïní lamä mú ã miïnî phñ cho cöng chuná g, vñ duå nhû triïní lamä anã h ngoaiâ trúiâ Thï í thao & Thûcå phêmí giúiá thiïuå “cacá moná ùn yïu thñch cuaã vênå àönå g viïn”. Àêy la â yïuë tö ë khiïnë Olympic Vùn hoaá nùm nay trúã thanâ h mötå sû å höiì sinh àêyì cuönë hutá . Trong khi nhiïuì àêtë nûúcá khacá cunä g cö ë gùnæ g quanã g ba á vùn hoaá àõa phûúng, ngûúiâ Phapá àa ä àûa yá tûúnã g nayâ lïn mötå têmì cao múiá (hoùcå co á le ä la â cu)ä . Ngûúiâ Phapá luön tûå haoâ vï ì vai tro â to lúná cuaã ho å trong lõch sûã vùn hoaá , vò vêyå quï hûúng cuaã Balzac, Monet, Cocteau vaâ de Beauvoir cunä g nïn vö àõch vïì khiïu vu,ä êm nhacå , vùn hocå va â nghï å thuêtå - giönë g nhû ngûúiâ Hy Lapå . NGUÖNÌ GÖCË “VÙN VE”à CUAà THÏ Ë VÊNÅ HÖIÅ Phapá àoná g vai troâ chñnh trong sûå höiì sinh cuaã Thï ë vênå höiå : Nha â quyá töcå Paris, öng Pierre De Coubertin àaä thanâ h lêpå Uyà ban Thïë vênå höiå Quöcë tï ë taiå Paris vaoâ nùm 1894 vaâ dênî àêuì qua á trònh taiá khúiã àönå g Thï ë vênå höiå hai nùm sau ào.á Khöng ai coá thï í biïtë àûúcå öng De Coubertin seä nghô gò vïì quyïtë àõnh àûa nhayã breakdance lamâ mön thï í thao canå h tranh chñnh thûcá vaoâ muaâ he â nayâ . Nhûng öng chùcæ chùnæ seä àönì g tònh rùnç g vaoâ nhûnä g nùm 1890, öng la â ngûúiâ unã g hö å manå h me ä nhêtë viïcå mú ã rönå g lï î Thï ë vênå höiå àï í bao gömì ca ã “cú bùpæ va â trñ ocá ”. Öng De Coubertin àaä chó ra rùnç g, cacá tro â chúi nguyïn banã cuaã Hy Lapå tön vinh sûå hoanâ haoã cuaã ca ã thï í chêtë va â trñ tuï.å Cuöcå biïuí diïnî hoanâ h traná g keoá daiâ 5 ngayâ , bönë nùm mötå lênì taiå thaná h àõa heoã laná h Olympia, kïtë húpå cacá sû å kiïnå thï í thao vúiá tham quan vùn hoaá , sên khêuë va â biïuí diïnî nghïå thuêtå . Nhûnä g ngûúiâ hêm mö å thï í thao haoá hûcá àö í xö tû â sên vênå àönå g, núi cacá vênå àönå g viïn thi àêuë khoaã thên va â böi dêuì ö liu tûâ àêuì àïnë chên, àï í chiïm ngûúnä g nhûnä g tacá phêmí àiïu khùcæ nöií tiïnë g nhû tûúnå g thênì Zeus, mötå trong bayã ky â quan thïë giúiá . Nhûnä g ngûúiâ chiïnë thùnæ g cacá mön àiïnì kinh seä uyã quyïnì cacá nha â thú nhû Pindar àïí viïtë nhûnä g baiâ ca chiïnë thùnæ g cho ho,å sau ào á nhûnä g baiâ nayâ seä àûúcå hatá búiã mötå danâ húpå xûúná g. Tacá gia ã tre ã múiá nöií Herodotus, ngûúiâ àûúcå mïnå h danh laâ “Cha àe ã cuaã lõch sû”ã , thêmå chñ conâ tö í chûcá mötå buöií àocå sacá h ú ã ào.á Öng De Coubertain cuöië cunâ g àaä thanâ h cöng vaoâ nùm 1924, khi Thïë vênå höiå Paris tûå haoâ giúiá thiïuå “Nùm mön phöië húpå cuaã cacá nanâ g thú”. Êm nhacå , höiå hoaå , àiïu khùcæ , vùn hocå va â kiïnë trucá àûúcå coi la â nhûnä g mön thi chñnh thûcá - möiî cuöcå thi àïuì co á huy chûúng vaâ cacá lï î trao giaiã . Kïtë qua ã la â cacá nghï å sô laiå co á thï í kï ì vai satá caná h vúiá cacá àö vêtå vaâ vênå àönå g viïn chayå bö.å Nhûnä g nha â tiïn phong úã Paris tiïpë tucå àûa y á tûúnã g nayâ ài xa hún, vaâ àiïmí nhênë cuaã muaâ he â nùm 1924 laâ mötå buöií Da å höiå Olympic quyïnë ru.ä Sû å kiïnå àûúcå quanã g ba á bùnç g nhûnä g têmë apá phñch cùtæ daná thu ã cöng tuyïtå àepå vúiá mötå banã ve ä cuaã Picasso vaâ keoá daiâ tû â nûaã àïm àïnë bònh minh. Àiïmí nöií bêtå cuaã no á bao gömì buöií trònh diïnî thúiâ trang theo chuã àï ì thï í thao va â “vu ä àiïuå cuaã töm humâ , cua va â ca á sêuë ” siïu thûcå . SÛ Å HÖIÌ SINH VÙN HOAÁ Sû å höiì sinh cuaã Thï ë vênå höiå Olympic Vùn hoaá la â mötå àiïmí cönå g cho nhûnä g du khacá h ñt thïí thao hún. Trong thúiâ gian chuêní bõ diïnî ra Thï ë vênå höiå , àa ä co á mötå loatå sû å kiïnå ênë tûúnå g thu hutá àöng àaoã ngûúiâ dên àõa phûúng vaâ du khacá h. Ngûúiâ dên Paris nöií tiïnë g la â kho á chõu vï ì nhûnä g bêtë tiïnå khi tö í chûcá Thï ë vênå höiå sùpæ túiá , àùcå biïtå khi thanâ h phö ë se ä àoná chaoâ khoanã g 15 triïuå du khacá h. Tuy nhiïn, nhiïuì sû å kiïnå vùn hoaá , chùnè g hanå nhû Cuöcå àua Böiì banâ , chûná g minh rùnç g di sanã vùn hoaá Phapá khöng chó bao gömì cacá baoã tanâ g va â tûúnå g àaiâ , ma â conâ la â cacá quaná ca â phï va â quaná rûúuå . “Khi ngûúiâ nûúcá ngoaiâ àïnë Paris, hoå khöng chó àïnë baoã tanâ g Louvre vaâ thapá Eiffel. Hoå cunä g àïnë ùn ú ã cacá nha â hanâ g cuaã chuná g töi”, öng Nicolas BonnetOulaldj, mötå quan chûcá thanâ h phö,ë tuyïn bö.ë Vï ì mùtå êm nhacå , chûúng trònh sùpæ túiá cuaã Olympic Vùn hoaá bao gömì Battle of Styles, mötå cuöcå thi hip-hop àûúcå tö í chûcá taiå nha â hatá Maison de la Radio et de la Musique vaoâ ngayâ 16/7. Àöië vúiá nhûnä g ngûúiâ sanâ h ùn, mötå trong nhûnä g traiã nghiïmå hûaá henå nhêtë se ä la â Hanâ h trònh Võ giacá , mötå cuöcå sùn tòm kho bauá êmí thûcå vonâ g quanh cacá nha â hanâ g lên cênå Paris, núi nhûnä g ngûúiâ tham gia chonå mötå moná ùn taiå möiî àiïmí dûnâ g. Ba â Marianne Fabre-Lanvin, ngûúiâ saná g lêpå cöng ty rûúuå vang Souleil Wines, tin rùnç g khaiá niïmå Olympic Vùn hoaá co á thï í àûúcå mú ã rönå g thïm mötå bûúcá nûaä ra lônh vûcå thûúnã g thûcá rûúuå : giú â khai võ àùcå trûng cuaã ngûúiâ Phapá cunä g phaiã la â mötå sû å kiïnå Olympic. “Chuná g töi thûúnâ g noiá àuaâ rùnç g rûúuå khai võ laâ mötå mön thïí thao vò noá cunä g yïu cêuì thï í chêtë . Cêu noiá “lever de coude”, hay “nhêcë khuyuã tay”, àaä àûúcå nhûnä g ngûúiâ uönë g rûúuå ú ã Phapá sû ã dunå g tû â thï ë ky ã 18”, ba â noiá . Vaoâ nùm 2024, viïcå trao huy chûúng vanâ g mön “nhêcë khuyuã tay” chùcæ chùnæ se ä mang tinh thênì Olympic vaoâ moiå quaná bar vaâ gia àònh úã Phapá . VÙN HOAÁ XÛNÁ G ÀANÁ G ÀÛÚCÅ BAOà TÖNÌ La â mötå phênì cuaã Olympic Vùn hoaá , hêuì hïtë cacá baoã tanâ g lúná cuaã Paris hiïnå àang trûng bayâ cacá triïní lamä liïn quan àïnë thï í thao cho àïnë ñt nhêtë la â àêuì thaná g 9. Triïní lamä mang nùnå g y á nghôa lõch sûã nhêtë la â Chuã nghôa Olympic úã Louvre, núi khöng chó cho thêyë cacá sû å kiïnå vùn hoaá gùnæ liïnì vúiá Thï ë vênå höiå ma â conâ cho thêyë cacá h cacá nghï å sô va â nha â sû ã hocå thï ë ky ã 19 àa ä sû ã dunå g bùnç g chûná g tû â thúiâ cöí àaiå – cacá tacá phêmí àiïu khùcæ Hy Lapå vï ì nhûnä g ngûúiâ chiïnë thùnæ g, nhûnä g bûcá tranh veä bònh vï ì cacá vênå àönå g viïn, nhûnä g taiâ liïuå tham khaoã vùn hocå – àï í taoå nïn nhiïuì truyïnì thönë g va â sû å kiïnå ma â chuná g ta gùnæ liïnì vúiá Thï ë vênå höiå ngayâ nay. Àönì g thúiâ , baoã tanâ g Palais de la Porte Doreeá àang trûng bayâ Chu ã nghôa Olympic: Lõch sûã thï ë giúiá , cho thêyë sû å phatá triïní cuaã Thï ë vênå höiå vúiá cacá phong traoâ chñnh trõ vaâ xa ä höiå trong hún 150 nùm qua, vúiá mötå phênì àùcå biïtå danâ h cho nhûnä g ngûúiâ nhêpå cû Phapá gianâ h àûúcå huy chûúng. Ngay caã Museeá Marmottan Monet tûúng àöië nho ã cunä g àang àïì cêpå àïnë Olympic vúiá chu ã àï ì Nghï å sô va â thï í thao (1870-1930), bao gömì tranh cuaã Claude Monet vïì vênå àönå g viïn trûútå bùng vaâ tranh veä cacá vênå àönå g viïn cûúiä ngûaå àua cuaã Edouard Degá as. Canã h tûúnå g giú â giönë g nhû trong cuönë sacá h gênì àêy The Novel of the Games (Tiïuí thuyïtë Tro â chúi), mötå tacá phêmí giauâ trñ tûúnã g tûúnå g vï ì Thïë vênå höiå Paris 1924 cuaã nha â vùn ngûúiâ Phapá Marc Tardieu. Sau khi nhên vêtå chñnh nghe vïì Da å höiå Olympic, anh àaä bõ choaná g ngúpå búiã nhûnä g con tem Olympic, apá phñch Olympic, quanã g caoá Olympic raiã khùpæ àûúnâ g phö:ë “Moiå thû á trú ã thanâ h Olympic, nhû thïí co á mötå phepá mauâ ”. n Khi nghïå thuêtå la â mötå mön Olympic [ HOAI VY ] (theo bbc.com, ngayâ 12/06/2024) Gêìn 1.000 nùm trûúác, caác troâ chúi úã Hy Laåp coá caác cuöåc thi höåi hoåa vaâ àiïu khùæc bïn caånh caác cuöåc thi thïí thao. Giúâ àêy, truyïìn thöëng cöí xûa naây àang truyïìn caãm hûáng cho Thïë vêån höåi Olympic Vùn hoáa múái cuãa Phaáp. Nghï å thuêtå tûnâ g àûúcå coi la â mötå phênì khöng thïí thiïuë cuaã Olympic “Cuöcå àua Böiì banâ ” ú ã Paris
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==