14 n Thứ Hai n Ngày 7/10/2024 XÃ HỘI Nhiều địa phương đã phải di dời người dân khỏi các tòa chung cư cũ. Tại Hải Phòng, hơn 1.000 hộ với 3.000 người dân sinh sống ở 10 chung cư cũ phường Vạn Mỹ, quận Ngô Quyền đã được di dời đến trụ sở UBND, trường học lân cận để tránh bão. 10 chung cư này được xây dựng từ năm 1975 đến 1980, trong đó 9 tòa trong tình trạng cấp độ D (nguy hiểm, cần di chuyển cư dân), một tòa hạng C (cấp độ nguy hiểm, hư hỏng nặng). Tại Hà Nội, tối 6/9, quận Hoàng Mai cũng di dời 48 hộ dân với 160 nhân khẩu ra khỏi khu tập thể cũ A7, phường Tân Mai. Khu tập thể này được xây dựng từ năm 1984. Đơn vị quản lý tòa nhà đã cho lắp hệ thống giàn giáo thép nhằm gia cố, chống đỡ tạm thời, nhưng nguy cơ đổ sập rất lớn. Theo thống kê của Bộ Xây dựng, hiện cả nước có khoảng 2.500 nhà chung cư cũ được xây dựng từ trước năm 1994, tập trung ở Hà Nội và TPHCM. Trong đó, nhiều tòa theo kết quả kiểm định đã thuộc diện cải tạo, xây dựng lại. Riêng tại Hà Nội, Sở Xây dựng cho biết có 1.579 chung cư cũ, xây dựng trong giai đoạn 1960-1992. Hàng chục chung cư trong số này đang đối mặt tình trạng nguy hiểm ở mức độ D nhưng vẫn có người ở. Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh cho biết, mới đây Bộ Xây dựng có văn bản đề nghị UBND các tỉnh, thành có giải pháp di dời người dân ra khỏi các chung cư cũ nguy hiểm, xuống cấp và bố trí chỗ ở tạm, đồng thời kiểm định, đánh giá lại chất lượng các tòa nhà cũ. Những nhà chung cư đã hoàn thành kiểm định, đánh giá chất lượng, nếu thuộc diện cải tạo, xây dựng lại, cần phải đưa vào kế hoạch làm cơ sở triển khai dự án. Các địa phương cần nhanh chóng lập, phê duyệt quy hoạch 1/500 khu vực có nhà chung cư cần cải tạo, xây dựng lại. Đây là cơ sở để các nhà đầu tư có thể tham gia xây dựng phương án đầu tư, bồi thường, hỗ trợ tái định cư. “Với Hà Nội và TPHCM, nơi có nhiều chung cư cũ thuộc diện cải tạo, xây dựng lại, đề nghị hai thành phố nhanh chóng hoàn thành thủ tục cho các chủ đầu tư sớm xây dựng dự án, bố trí tái định cư cho người dân”, ông Sinh nói. AI CHỊU TRÁCH NHIỆM? Trao đổi với PV Tiền Phong, ông Lê Văn Thịnh, nguyên Trưởng phòng Quản lý chất lượng công trình xây dựng 1 (Cục Giám định Nhà nước về chất lượng công trình xây dựng, Bộ Xây dựng), cho biết, việc nhà chung cư nói chung và chung cư cũ nói riêng xuất hiện các vấn đề như thấm dột, nứt tường, sập trần trong trận bão số 3 vừa qua tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn cho người sử dụng. Với nhà chung cư cũ, sử dụng lâu năm, do Nhà nước đầu tư trước đây, nếu đã có kết quả kiểm định mức độ nguy hiểm xếp hạng D, phải di dời để xây dựng lại. Tuy nhiên, nếu người dân chưa chấp hành, nếu có tai nạn xảy ra do thiên tai thì trách nhiệm thuộc về người dân. Với những nhà chung cư cũ còn đủ tiêu chuẩn để ở, chưa phải phá dỡ xây dựng lại, trách nhiệm theo dõi chất lượng công trình thuộc về người dân, ban quản trị nhà, khu chung cư và chính quyền địa phương. Nếu có những dấu hiệu xuống cấp, cần có sự thông báo, phối hợp giải quyết, kiểm định chất lượng, lên phương án cải tạo, di dời nếu cần thiết. Với nhà chung cư mới xây dựng bị hư hại do các vấn đề như nứt tường, thấm dột, sập trần, trách nhiệm có thể thuộc về nhiều bên khác nhau, bao gồm chủ đầu tư, nhà thầu, đơn vị giám sát, và cơ quan quản lý Nhà nước. Theo ông Thịnh, khi xảy ra các sự cố trên, trách nhiệm chính sẽ thuộc về các đơn vị thiết kế kết cấu và đơn vị thi công xây dựng, nói cách khác là nhà thầu thi công. Họ có trách nhiệm tính toán và thiết kế các kết cấu bao che như cửa kính, vách kính để chịu được tải trọng gió, áp lực bão, đồng thời thi công theo đúng thiết kế và quy chuẩn xây dựng. NGỌC MAI Nhiều chung cư cũ mất an toàn Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh cho biết, sau bão số 3, nhiều địa phương ghi nhận nhiều nhà chung cư cũ có hiện tượng nứt, nghiêng, không còn đảm bảo an toàn để tiếp tục sử dụng. Chung cư cũ C8 Giảng Võ (Hà Nội), có cảnh báo nguy hiểm trước tòa nhà ẢNH: NHƯ Ý Ông Lê Văn Thịnh, nguyên Trưởng phòng Quản lý chất lượng công trình xây dựng 1, Cục Giám định nhà nước về chất lượng công trình xây dựng, Bộ Xây dựng, cho biết: “Trong bão vừa qua tại Hà Nội, nhiều khu chung cư nứt tường, vỡ kính, sập trần... Tất cả công trình này đều thi công không đúng quy chuẩn chứ không phải là quy chuẩn lỗi thời”. Theo ông Thịnh, các hiện tượng trên (vỡ kính, bong khung kính...) cho thấy liên kết khung vào kết cấu bao che hoặc liên kết vào hệ thống chịu lực quá kém. Ông Thịnh cho rằng, cần đánh giá trên nguyên tắc 5 chữ M trong công tác quản lý chất lượng. Trong đó, nguyên nhân đầu tiên là con người (Man) rồi xét đến các yếu tố tiếp theo là tiền (Money), vật tư, vật liệu (Materials), máy móc (Machines), phương pháp (Method). Ông Thịnh cho biết, đánh giá về con người cần phải thấy rõ trách nhiệm của các chủ thể từ chủ đầu tư, nhà thầu thiết kế, nhà thầu thi công xây dựng đến nhà thầu giám sát. “Cửa/vách kính trong xây dựng được gọi là kết cấu bao che, có vai trò rất quan trọng. Khi thực hiện công trình xây dựng, các chủ đầu tư đều muốn đẹp, chất lượng đảm bảo. Nhưng khi nhắc đến câu chuyện chi phí, chữ M thứ hai (Money) lại phát sinh, muốn cắt giảm chi phí dẫn đến vấn đề về thiết kế. Ở đây, cần phân ra đơn vị thiết kế kiến trúc, đơn vị thiết kế kết cấu. Đối với việc lắp đặt cửa/vách kính, đơn vị thiết kế kiến trúc có nhiệm vụ chia các ô/mảng kính sao cho đẹp, mang tính thẩm mỹ. Còn đơn vị thiết kế kết cấu chịu trách nhiệm về toàn bộ thiết kế kết cấu của hệ thống cửa/vách. Nhưng hiện nay, hầu hết bản vẽ thiết kế kết cấu người ta lờ đi thiết kế kết cấu của hệ thống cửa/vách này”, ông Thịnh nhận định. Theo ông Thịnh, mỗi toà nhà, công trình đều có kết cấu chịu lực, kết cấu bao che; Kết cấu bao che rất quan trọng, nhưng nếu quên hoặc tính toán không cẩn thận thì rất nguy hiểm. Đơn vị thiết kế kết cấu phải tính toán với các áp lực gió thì kính phải dày bao nhiêu, kính mấy lớp, cấu tạo kính như thế nào; đặc biệt, khung vách hay khung cửa phải được liên kết với kết cấu chịu lực, kết cấu bao che xung quanh ra sao... Đây là vấn đề mà đơn vị thiết kế kết cấu phải tính toán, lựa chọn để nhà thầu thi công thực hiện. Tuy nhiên, trong thiết kế kết cấu đang có tình trạng để nhà thầu thi công tự chọn, dẫn đến việc chất lượng không đảm bảo. Nhà thầu thi công sau khi chế tạo và lắp dựng xong cửa/vách kính, có thể lập bảng vẽ hoàn công và việc này được hợp pháp hóa bằng cách đưa bản vẽ này cho nhà thầu thiết kế ký. Ngoài ra, việc sập trần, nứt tường cho thấy từ thi công đến giám sát đều ẩu. “Tất cả quy định, quy trình đều đã có, chỉ là con người thực thi như thế nào. Nếu làm đúng các quy trình trên thì chất lượng công trình được đảm bảo”, ông Thịnh nói. NGỌC MAI Trong bão, nhiều tòa chung cư ở Hà Nội bộc lộ những điểm yếu về xây dựng như nứt kính, thấm dột, tường nứt toác, sập trần... Theo các chuyên gia, cần xem xét trách nhiệm của đơn vị giám sát, nghiệm thu công trình khi để xảy ra những hiện tượng trên. Theo khảo sát của PV, nhiều tòa chung cư cũ như nhà G6A Thành Công, nhà A Ngọc Khánh, C8 Giảng Võ… xếp loại D đã được lắp biển thông báo nguy hiểm phải di dời. Xem xét trách nhiệm đơn vị giám sát, nghiệm thu CHẤT LƯỢNG CHUNG CƯ BỘC LỘ SAU BÃO: Nhiều căn hộ chung cư bị nước mưa hắt qua cửa kính, ban công trong bão số 3 ẢNH: N.D Trao đổi với PV Tiền Phong, ông Vũ Ngọc Anh, Vụ trưởng Vụ Khoa học Công nghệ và Môi trường, Bộ Xây dựng, thông tin, tất cả các công trình xây dựng, bao gồm chung cư đều phải tuân thủ theo QC 02/BXD quy chuẩn kỹ thuật quốc gia số liệu điều kiện tự nhiên trong xây dựng. Theo đó, các công trình phải tuân thủ thiết kế bao gồm cả chống bão và động đất tính đến các vùng miền khác nhau. Một trong những yếu tố an toàn là thiết kế an toàn chịu lực. Công trình thiết kế tải trọng theo phương đứng, trọng lượng bản thân của phương trình, người, thiết bị trên công trình; thứ 2 tải trọng theo phương ngang là gió gồm gió tĩnh và xung động như bão. Ngoài tải trọng gió còn có động đất do rung lắc. Ông Ngọc Anh cho biết, cứ 5 năm, quy chuẩn lại được xem xét lại để đo mức gió để cập nhật.
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==