Xác định 4 nguồn rác chính
Trả lời báo giới về những phản ánh vịnh Hạ Long ngập trong rác nhiều tháng qua, ông Vũ Kiên Cường lý giải việc rác xuất hiện trên vịnh Hạ Long xuất phát từ bốn nguồn chính.
 |
Ông Vũ Kiên Cường - Trưởng ban Quản lý vịnh Hạ Long - phát biểu tại cuộc họp báo. |
Thứ nhất là hệ quả của quá trình tháo dỡ lồng bè. Từ năm 2023 đến nay, tỉnh Quảng Ninh đã quyết liệt chỉ đạo xử lý triệt để tình trạng nuôi trồng thuỷ sản không đúng quy định tại các khu vực ven bờ và phụ cận vịnh Hạ Long, trong đó có chuyển đổi vật liệu nuôi trồng thuỷ sản từ phao xốp sang các vật liệu bền vững khác.
Trong quá trình này, một lượng không nhỏ phao xốp thải ra chưa được tập kết, thu gom kịp thời đã theo dòng chảy phát tán sang một số khu vực trong vịnh Hạ Long. Một số dạt vào các chân đảo và các khu rừng ngập mặn.
Nguồn thứ hai là rác thải sinh hoạt như túi nilon, vỏ đựng thực phẩm, chai nhựa… phát tán từ bờ ra vịnh.
 |
Rác trôi nổi trên vịnh Hạ Long nhiều tháng nay. |
Nguồn thứ ba bắt nguồn từ các khu vực lân cận. Một số thời điểm trong năm, do ảnh hưởng của điều kiện tự nhiên, thủy triều, gió và dòng chảy, chất thải từ các khu vực tiếp giáp trôi, phát tán vào khu vực di sản vịnh Hạ Long.
Nguồn rác thứ tư là do đặc thù vịnh Hạ Long với địa hình là vùng biển đảo rộng lớn, nhiều đảo đá với 5.000 ha rừng đặc dụng cảnh quan. “Trong đợt giông lốc vừa qua, gió giật mạnh, khiến nhiều cành cây, lá cây từ trên núi đá trôi xuống biển, tạo thành dòng rác”, ông Cường nói.
Đối với tình trạng ô nhiễm nước thải, Trưởng ban Quản lý vịnh Hạ Long cho rằng nguyên nhân chính là do hệ thống xử lý nước thải sinh hoạt tại một số khu dân cư cũ trải dài ven bờ vịnh Hạ Long chưa đồng bộ, làm phát sinh nước thải chưa xử lý ra ngoài môi trường.
Vịnh Hạ Long lại là nơi tập trung nhiều phương tiện giao thông thủy, trong đó có các phương tiện đánh bắt lạc hậu. Một số người dân ý thức chưa cao nên vẫn xả trực tiếp các loại chất thải, kể cả lẫn dầu ra môi trường.
Chưa có giải pháp căn cơ
Ngay khi chỉ ra những nguồn rác “tấn công” vịnh Hạ Long, ông Vũ Kiên Cường khẳng định tỉnh Quảng Ninh không hề có sự buông lỏng về việc bảo vệ môi trường trên vịnh, đồng thời khẳng định rác trên vịnh không xuất phát từ khách du lịch, mà tập trung từ bốn nguồn nêu trên.
“Từ bốn nguồn này thì không thể tránh khỏi rác xuất hiện trên vịnh Hạ Long. Kiểm soát rác từ các nguồn này là hết sức khó khăn. Dù vậy, khi phát sinh lượng rác lớn thì chúng tôi sẽ có các chiến dịch, đợt ra quân để thu gom, xử lý kịp thời”, ông Cường nói.
 |
Rác, pháo xốp được vớt từ vịnh Hạ Long chất thành núi ven bờ. |
Với phát biểu nói trên của lãnh đạo Ban quản lý vịnh Hạ Long, nhiều người cho rằng chỉ khi vịnh Hạ Long có nhiều rác, ban quản lý mới ra quân, mở chiến dịch thu gom mà không có giải pháp căn cơ giải quyết vấn đề trong khi vị trưởng ban rành mạch chỉ ra những nguyên nhân xác đáng gây ô nhiễm di sản.
Ông Cường cũng nêu ra việc tỉnh Quảng Ninh đang triển khai đồng bộ các giải pháp để bảo vệ môi trường vịnh Hạ Long. Đó là thực hiện thu gom, quản lý rác thải, nước thải sinh hoạt; kiểm soát công tác bảo vệ môi trường của các phương tiện thuỷ. Công tác giám sát bảo tồn di sản, giám sát môi trường vịnh Hạ Long cũng được đẩy mạnh. Công tác tuyên truyền bảo vệ môi trường được triển khai với nhiều hình thức đa dạng, phong phú…
Điều đáng nói là những giải pháp này đã được tỉnh Quảng Ninh triển khai nhiều năm nay. Kinh phí để phục vụ việc bảo vệ môi trường vịnh (trong đó có công tác thu gom rác) không hề nhỏ. Số lượng người, phương tiện phục vụ cũng không phải ít.
Về nhiệm vụ trong thời gian tới, Trưởng ban Quản lý vịnh Hạ Long cho biết sẽ tập trung vào một số nội dung, như hoàn thành nhiệm vụ lập quy hoạch bảo quản, tu bổ phục hồi danh lam thắng cảnh vịnh Hạ Long giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.
 |
Hàng triệu tấm phao xốp bị vứt bỏ trôi thành dòng trên vịnh di sản. |
Phối hợp với UBND thành phố Hải Phòng xây dựng cơ chế chính sách quản lý Di sản liên tỉnh vịnh Hạ Long - quần đảo Cát Bà được UNESCO công nhận hồi tháng 9/2023. Tập trung vào nội dung quản lý các hoạt động du lịch, bảo vệ môi trường, kiểm soát, thu gom và xử lý các nguồn thải phát sinh.
Về giải pháp tiếp tục tăng cường công tác kiểm soát chất thải tại các khu vực trên và ven bờ vịnh Hạ Long, chính quyền Quảng Ninh sẽ triển khai dự án thoát nước và xử lý nước thải thành phố Hạ Long với mục tiêu 100% nước thải sinh hoạt thành phố Hạ Long được xử lý đạt tiêu chuẩn trước khi xả ra môi trường. Đẩy nhanh tiến độ xây dựng các trạm xử lý nước thải tại các địa phương khác ở ven bờ vịnh.
Địa phương này cũng sẽ thu hút đầu tư nguồn lực thực hiện các chương trình, dự án bảo vệ môi trường, đặc biệt là chương trình giảm thiểu chất thải nhựa, thu gom, xử lý rác thải, nước thải khu vực vịnh Hạ Long, tăng cường triển khai các chương trình tuyên truyền, nâng cao nhận thức cộng đồng trong công tác bảo vệ môi
