 |
Khoảng 50.000 con dơi tụ tập trong hang động ở Công viên quốc gia Nữ hoàng Elizabeth, Uganda. |
Hai người đã chết sau khi kết quả xét nghiệm dương tính với virus Marburg ở miền nam Ashanti của Ghana, WHO cho biết ngày 18/7 và xác nhận kết quả xét nghiệm từ phòng thí nghiệm của Ghana. Căn bệnh do virus Marburg có khả năng lây nhiễm cao tương tự như virus Ebola và chưa có vắc xin.
“Các cơ quan y tế đã phản ứng nhanh chóng, bắt đầu chuẩn bị cho một đợt bùng phát có thể xảy ra. Điều này là tốt vì nếu không có hành động ngay lập tức và dứt khoát, Marburg có thể dễ dàng vượt ra khỏi tầm tay ”, Giám đốc WHO khu vực châu Phi Matshidiso Moeti cho biết.
Theo WHO, tỷ lệ tử vong do căn bệnh này có thể lên tới gần 90%.
Marburg là gì?
Marburg là một bệnh sốt xuất huyết do virus hiếm gặp nhưng có khả năng lây nhiễm cao và cùng họ với Ebola , một loại virus được biết đến nhiều hơn đã hoành hành ở Tây Phi trong nhiều năm qua.
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh của Mỹ, virus Marburg là một virus RNA… độc nhất về mặt di truyền của động vật thuộc họ filovirus. Sáu chủng virus Ebola là những thành viên duy nhất được biết đến khác của họ filovirus.”
Theo WHO, tỷ lệ tử vong dao động từ 24% đến 88%, tùy thuộc vào chủng virus và chất lượng quản lý ca bệnh.
Marburg có lẽ đã được truyền sang người từ loài dơi ăn quả châu Phi do tiếp xúc lâu dài từ những người làm việc trong các hầm mỏ và hang động có đàn dơi Rousettus. Đây không phải là một bệnh lây truyền qua không khí.
Một khi ai đó bị nhiễm, virus có thể lây lan dễ dàng giữa người với người thông qua tiếp xúc trực tiếp với chất dịch cơ thể của người bị nhiễm bệnh như máu, nước bọt hoặc nước tiểu, cũng như trên các bề mặt và vật liệu. Thân nhân và nhân viên y tế là những người dễ bị tổn thương nhất vì gần gũi nhất bên cạnh bệnh nhân, và ngưởi chết vì virus Marburg vẫn có thể gây lây nhiễm khi chôn cất.
Cái tên Marburg được đặt cho virus này vì các trường hợp đầu tiên của chủng virus này xuất phát từ Marburg, Đức vào năm 1967. Hai đợt bùng phát lớn ở Marburg và Frankfurt ở Đức, và ở Belgrade, Serbia, lúc đó đã dẫn đến sự ghi nhận ban đầu của căn bệnh này.
CDC Mỹ cho biết, ít nhất 7 trường hợp tử vong trong đợt bùng phát đó, với những người đầu tiên bị nhiễm bệnh đã tiếp xúc với khỉ xanh châu Phi nhập khẩu từ Uganda hoặc mô của chúng trong khi tiến hành nghiên cứu trong phòng thí nghiệm.
Marburg đã được phát hiện ở đâu thời gian gần đây?
Các trường hợp Ghana là lần thứ hai Marburg được phát hiện ở Tây Phi. Trường hợp đầu tiên được báo cáo trong khu vực là ở Guinea vào năm ngoái. Virus có thể lây lan nhanh chóng. Hơn 90 người có liên quan, bao gồm cả nhân viên y tế và thành viên cộng đồng, đang được theo dõi ở Ghana. WHO cho biết họ cũng đã liên hệ với các quốc gia lân cận có nguy cơ cao để đưa họ vào tình trạng báo động.
Các trường hợp mắc bệnh Marburg trước đây đã được báo cáo ở nhiều nơi khác ở Châu Phi, bao gồm ở Uganda, Cộng hòa Dân chủ Congo, Kenya, Nam Phi và Zimbabwe. Vụ bùng phát dịch lớn nhất đã giết chết hơn 200 người ở Angola vào năm 2005.
CDC Mỹ cho biết, các ca bệnh bên ngoài châu Phi là không thường xuyên. Tuy nhiên, vào năm 2008, một phụ nữ Hà Lan đã chết vì bệnh Marburg sau khi đến thăm Uganda. Một du khách Mỹ cũng mắc bệnh sau chuyến du lịch Uganda năm 2008 nhưng đã khỏi bệnh. Cả hai du khách đã đến thăm một hang động nổi tiếng là nơi sinh sống của dơi ăn quả trong một công viên quốc gia.
Các triệu chứng như thế nào?
Theo WHO, bệnh bắt đầu đột ngột, với biểu hiện sốt cao, đau đầu dữ dội và khó chịu. Đau nhức cơ và chuột rút cũng là những đặc điểm chung.
Tại Ghana, hai người đã chết vì virus Marburg có các triệu chứng như tiêu chảy, sốt, buồn nôn và nôn. Một trường hợp là một người đàn ông 26 tuổi nhập viện ngày 26/6 và tử vong một ngày sau đó. Người thứ hai là một người đàn ông 51 tuổi đến bệnh viện vào ngày 28/6 và chết cùng ngày, WHO cho biết.
Trong các trường hợp tử vong, tử vong thường xảy ra từ tám đến chín ngày sau khi bệnh khởi phát và trước đó là mất máu nghiêm trọng và xuất huyết, và rối loạn đa chức năng.
CDC cũng lưu ý rằng, vào khoảng ngày thứ năm, có thể xuất hiện phát ban không ngứa trên ngực, lưng hoặc dạ dày. Chẩn đoán lâm sàng của Marburg có thể khó khăn vì nhiều triệu chứng tương tự như các bệnh truyền nhiễm khác như sốt rét hoặc sốt thương hàn.
Marburg có thể điều trị được không?
Không có vắc xin hoặc phương pháp điều trị kháng virus nào được chấp thuận để điều trị virus Marburg.
Tuy nhiên, chăm sóc hỗ trợ có thể cải thiện tỷ lệ sống sót như bù nước bằng đường uống hoặc dịch truyền tĩnh mạch, duy trì nồng độ oxy, sử dụng liệu pháp điều trị bằng thuốc và điều trị các triệu chứng cụ thể khi chúng khởi phát. Một số chuyên gia y tế cho biết, các loại thuốc tương tự như thuốc được sử dụng cho Ebola có thể có hiệu quả.
CDC Mỹ cho biết một số phương pháp điều trị thử nghiệm đối với Marburg đã được thử nghiệm trên động vật nhưng chưa được thử nghiệm trên người.
Bệnh nhiễm trùng với tỷ lệ tử vong cao
Trong tuần này, WHO cho biết họ đang hỗ trợ một nhóm điều tra đa quốc gia ở Ghana và phái các chuyên gia mình đến Ghana. WHO cũng đang gửi thiết bị bảo vệ cá nhân, tăng cường giám sát dịch bệnh và truy tìm các mối liên hệ để ứng phó với một số ít trường hợp.
“Điều đáng lo ngại là phạm vi địa lý của bệnh nhiễm virus này dường như đã lan rộng. Đây là một bệnh nhiễm trùng rất nghiêm trọng với tỷ lệ tử vong cao ”, chuyên gia y tế công cộng quốc tế và giáo sư Jimmy Whitworth thuộc Trường Y học Nhiệt đới và Vệ sinh London cho biết ngày 19/7.
Ông nói thêm: “Điều quan trọng là phải cố gắng hiểu bằng cách nào mà virus đã xâm nhập vào người để gây ra đợt bùng phát này và ngăn chặn bất kỳ trường hợp nào tiếp theo. Hiện tại, nguy cơ lây lan của dịch ra bên ngoài vùng Ashanti của Ghana là rất thấp ”.
