Liên quan đến clip đang gây xôn xao dư luận của Kênh truyền hình VTC thử nghiệm và cho kết quả cá chết sau 2 phút bơi trong chậu nước múc từ biển, sáng 27/4, rất nhiều phóng viên đã về tìm hiểu thực tế sự việc trên. Cùng đi còn có 2 đại diện Phòng quan trắc phân tích môi trường, thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Hà Tĩnh.
Theo tường trình của Trung tâm quan tắc và Kỹ thuật môi trường Hà Tĩnh (trung tâm), ngày 26/4, trung tâm tiến hành thu mẫu giám sát môi trường theo sự chỉ đạo của lãnh đạo Sở Tài nguyên và Môi trường nhằm mục đích giám sát chất lượng nước môi trường ven bờ liên quan đến hiện tượng cá chết ven biển từ Hà Tĩnh đến Thừa Thiên Huế.
Địa điểm lấy mẫu gồm 2 nơi: Một là tại khu vực phía trong cầu cảng Vũng Áng, khu vực bè nổi Lý Hộ. Tọa độ: X = 02002983; Hai là tại khu vực biển Mũi Dòn, tọa độ: X = 2005409, Y = 0597051.
Cụ thể, vào hồi 10h50 cùng ngày, trung tâm nhận được thông tin có hiện tượng thay đổi thủy triều và dòng nước có váng đục hơn thường ngày tại khu vực bè nổi Lý Hộ. Đến 12h30, đoàn có mặt tại hiện trường và tiến hành xác minh lấy mẫu.
Tại thời điểm này có mặt vợ chồng chủ bè Lý Hộ cùng 3 người mang theo máy quay phim và giới thiệu là phóng viên VTC. Tuy nhiên, lúc đó hiện tượng váng đục chỉ còn sót lại tại khu vực dưới bè nổi Lý Hộ (do phần thân bè được làm nổi bằng các thùng phi rỗng nên ngăn cản sự rút lui của hiện tường này), do đó đoàn đã tiến hành lấy mẫu.
Cụ thể, đoàn đã đo nhanh một số thông số tại hiện trường đối với mẫu nước do chủ bè Lý Hộ lấy được vào khoảng 10 lít trong bình nước khoáng màu xanh có vòi, sau đó mẫu được chuyển sang lưu vào can 10 lít màu trắng.
Khu vực tàu bè Lý Hộ - nơi các đoàn lấy mẫu xét nghiệm
Tiến hành lấy mẫu và đo các thông số đo nhanh hiện trường, với số lượng mẫu cụ thể như sau: Tại khu vực dưới bè Lý Hộ, đoàn lấy mẫu ở hai tầng gồm tầng mặt và tầng đáy (ở độ sâu 2,5m). Tầng mặt lấy 20 lít được đựng trong 2 can nhựa màu trắng, còn tầng đáy lấy 10 lít đựng trong 1 can nhựa màu trắng. Ngoài ra, đoàn còn lấy một mẫu trầm tích đáy.
Trong quá trình thực hiện các bước lấy mẫu, đo nhanh hiện trường, những người tự giới thiệu là phóng viên VTC có tiến hành tự ghi hình và rời bè Lý Hộ khoảng 13h cùng ngày.
Tại khu vực bè nổi Xuân Hinh, đoàn cũng lấy 1 lít mẫu nước biển bề mặt do chủ bè cung cấp, đựng trong 2 chai nhựa dung tích 0,5 lít, thời điểm thu mẫu khoảng 10h30.
Vào khoảng 14h30 cùng ngày, đại diện công ty Formosa gồm bộ phận an toàn môi trường và bộ phận quản lý cảng Sơn Dương có mặt tiến hành lấy mẫu tự kiểm tra tại vị trí trên (lúc này không có mặt của những người tự giới thiệu là phóng viên VTC, họ đã đi khỏi hiện trường trong khi đoàn lấy mẫu nước bề mặt).
Đoàn đã lấy 10 lít nước bề mặt, 1 mẫu nước biển tầng sâu 2,7m; Ngoài ra, đoàn và các thành viên công ty Formosa tiếp tục thuê thuyền đén địa điểm lấy mẫu nước biển tại Mũi Dòn.
Số lượng mẫu thu được ở trên, một số được chuyển ngay trong đêm và bàn giao tại Cục kiểm soát hoạt động bảo vệ môi trường – Tổng cục Môi trường để phân tích các chỉ tiêu môi trường. Số còn lại lưu giữ tại trung tâm để tiếp tục phân tích.
Theo đại diện của Trung tâm Quan trắc và Kỹ thuật môi trường, đoàn không hề có sự phối hợp nào với nhóm phóng viên VTC trong quá trình các phóng viên này lấy mẫu nước thử nghiệm thực tế.
Tại thời điểm lấy mẫu, ở bè Lý Hộ không có cá, mực hay các loài thủy sinh khác được nuôi tại chỗ phục vụ cho mục đích kinh doanh.
“Chúng tôi đã tìm hiểu thông tin trên, chủ bè khẳng định vì thời gian qua do hiện tượng cá chết ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh tại các bè nổi trong khu vực nên dừng hoạt động nuôi nhốt cá, mực tại đây. Mặt khác, qua nghiên cứu đoạn video kèm theo, có thể nhận thấy việc thử nghiệm cá chết của VTC là tại một địa điểm hoàn toàn khác với bối cảnh bè nổi Lý Hộ” – ông Nguyễn Anh Thái, Phó phòng Quan trắc phân tích môi trường, Tổ trưởng hiện trường cho biết.
Về việc 2 con cá chết chỉ sau 2 phút bơi trong chậu nước theo thử nghiệm của phóng viên VTC, theo ông Thái, đấy chỉ là thử nghiệm trực quan, cảm tính. Còn phải xét nghiệm cụ thể mẫu nước, và các chuyên gia nghề cá phân tích sự thay đổi môi trường cá mới rõ.
Cũng theo ông Chu Văn Hộ, chủ bè Lý Hộ cho biết: “Phóng viên đấy chỉ lấy mẫu nước ở đây rồi mang đi, còn thử nghiệm ở đâu thì tôi không biết. Hai con cá kia khả năng cũng là cá nước ngọt chứ không phải cá biển”.
Cũng theo ông Hộ, khoảng ngày 4/4 và 6/4, nguồn nước ở bờ biển gần bè nhà ông có xuất hiện nước lạ, một số cá bị chết. Còn cách bờ khoảng 100m, tôm cá được nuôi nhốt trong các lồng vẫn sống khỏe mạnh. Ông Hộ cũng như 18 chủ bè nổi ở đây rất mong các cơ quan chức năng sớm có kết luân xét nghiệm mẫu nước để các ngư dân yên ổn làm ăn. Gần tháng nay, bè của ông cũng như các bè khác không hề có khách đến ăn uống khiến cuộc sống rất khó khăn, kinh tế chật vật.