Bộ Tài chính biện dẫn: 1 căn hộ chung cư diện tích 75m2, trong tòa nhà 20 tầng tại Hà Nội. Giá mua căn hộ chung cư theo hợp đồng mua bán là 2,5 tỷ đồng. Giá đất do UBND TP Hà Nội công bố với khu đất xây chung cư trên là 10 triệu đồng/m2. Suất vốn xây dựng nhà chung cư do Bộ Xây dựng công bố với tòa chung cư đó là 9,7 triệu đồng/m2.
Do đó, theo dự luật thuế này, căn hộ trên sẽ có giá tính thuế bằng diện tích nhà (75m2), nhân với hệ số sử dụng đất cho nhà chung cư để ở (0,2), nhân với đơn giá đất (10 triệu đồng), bằng 150 triệu đồng. Với mức thuế 0,4%, căn hộ trên sẽ mất thuế đất là 600 nghìn đồng/năm. Mức thuế này áp dụng ổn định trong 5 năm, sau đó nếu đơn giá đất của địa phương thay đổi sẽ tính lại trên đơn giá mới.
Thuế tài sản với phần nhà của căn hộ trên, nếu căn hộ mới đưa vào sử dụng, giá tính thuế sẽ bằng diện tích căn hộ (75m2) nhân với đơn giá xây dựng áp cho chung cư trên (9,7 triệu đồng/m2), bằng 728,25 triệu đồng. Như vậy, phần tiền vượt ngưỡng tính thuế là 28,25 triệu đồng, mức thuế 0,4% sẽ áp với phần vượt này. Tức thuế tài sản với nhà của căn hộ trên hết 113 nghìn đồng/năm. Như vậy, trường hợp căn hộ chung cư trên sẽ mất thuế tài sản cho phần đất và nhà mỗi năm là 713 nghìn đồng.
Nếu sau 5 năm sử dụng, theo tỷ lệ khấu hao nhà của UBND Hà Nội ban hành, căn nhà trên trị giá còn lại 80% so với lúc mới xây. Nghĩa là giá chỉ còn 600 triệu đồng, do đó phần nhà không bị tính thuế (chỉ bị tính thuế với đất). Tuy nhiên, nếu đơn giá nhà, đất thay đổi sau 5 năm ổn định, tiền thuế cả nhà và đất sẽ thay đổi theo. Khi đó, đơn giá mới khiến giá trị căn hộ dù đã trừ khấu hao vẫn vượt ngưỡng 700 triệu đồng, thì phần vượt vẫn bị tính thuế.
Theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản thành phố Hồ Chí Minh (HoREA), Bộ Tài chính đưa ra dự thảo Luật Thuế tài sản nếu được ban hành tại thời điểm hiện nay sẽ có tác động rất lớn đối với thị trường bất động sản và người tiêu dùng. Trước hết, theo ông Châu, luật này sẽ làm tăng giá nhà trên thị trường bất động ản. Đồng thời, sẽ tác động làm giảm phần nào hoạt động đầu tư, kinh doanh của các nhà đầu tư thứ cấp dẫn tới khả năng sụt giảm giao dịch trên thị trường bất động sản.
Đáng lo ngại hơn, theo ông Châu, luật này sẽ tác động trực tiếp đến lợi ích của người dân do mức thuế suất cao hơn 13 lần so với hiện nay. “Hiệp hội tán thành quan điểm áp dụng mức thuế suất cao: 1% “đối với đất sử dụng không đúng mục đích; đất và nhà thuộc đối tượng chịu thuế không đưa vào sử dụng”; áp dụng mức thuế suất 2% “đối với đất và nhà thuộc đối tượng chịu thuế lấn, chiếm”, để khuyến khích đưa nhà, đất vào sử dụng, tránh lãng phí, chống bao chiếm, đầu cơ nhà, đất hoặc để răn đe các trường hợp vi phạm pháp luật về nhà, đất”, Chủ tịch HoREA cho biết thêm.
