Những ngày qua, phía Trung Quốc liên tiếp có những động thái gây hấn, tạo căng thẳng trong khu vực, nhằm bảo vệ giàn khoan đặt trái phép ở vùng biển Việt Nam. Trong tình hình này, chúng ta có thể làm gì, thưa tiến sỹ?
Từ xưa đến nay, phương châm sống của người Việt luôn là ôn hòa, yêu chuộng hòa bình, và luôn mong muốn giải quyết các vấn đề có tính chất quốc tế bằng biện pháp ngoại giao. Tuy nhiên, có vẻ như phía Trung Quốc không có thiện chí đó, bởi họ đã liên tiếp tăng cường năng lực vũ trang tại khu vực giàn khoan - nơi đã được ghi nhận thuộc vùng biển Việt Nam. Đây là hành vi xâm hại chủ quyền nghiêm trọng, đến mức, ngay cả lãnh đạo Chính phủ Việt Nam phải lên tiếng, đó là một hành động nguy hiểm. Chính vì vậy, điều cần thiết hiện nay là khởi kiện. Và Việt Nam hoàn toàn có lý khi khởi kiện Trung Quốc ra các tòa án quốc tế.
 |
Tàu Hải cảnh Trung Quốc đang uy hiếp, cản trở hoạt động của tàu kiểm ngư Việt Nam. Ảnh: Cảnh sát biển Việt Nam
Cụ thể, đó là những cơ quan tài phán nào, thưa ông?
Có hai hệ thống pháp luật mà Việt Nam có thể áp dụng cùng lúc, đó là công pháp quốc tế và luật nội địa. Đồng nghĩa với việc, chúng ta sẽ có hai hệ thống tòa án mà Việt Nam có thể khởi kiện cùng lúc, đó là Tòa án Công lý của Liên Hợp Quốc và Tòa án Luật Biển 1982. Đây là góc độ quốc gia với quốc gia.
Khi đó, Chính phủ Việt Nam sẽ kiện Chính phủ Trung Quốc đã có hành vi xâm phạm quyền và quyền chủ quyền của Việt Nam ở vùng đặc quyền kinh tế cũng như thềm lục địa. Ngoài ra, ở góc độ dân sự, chúng ta có thể chính danh khi Tập đoàn Dầu khí Việt Nam khởi kiện Tập đoàn Dầu khí Hải Dương (Trung Quốc) ra tòa án Việt Nam.
Thực tiễn đã chứng minh, phía Tập đoàn Dầu khí Hải Dương đã có những sai phạm trên vùng biển chủ quyền Việt Nam. Khi đó, chúng ta có thể ban hành bản án, bắt buộc các tàu khai thác dầu khí của Trung Quốc phải dừng ngay các hoạt động sai trái trên vùng biển Việt Nam.
Tiến sỹ đánh giá thế nào kết quả vụ kiện?
Dưới góc độ là nhà nghiên cứu luật học, tôi tin chắc Việt Nam sẽ thắng kiện, nếu đưa vấn đề này ra hệ thống tòa án quốc tế. Bằng chứng cho thấy, Việt Nam nhận được sự công nhận của công lý quốc tế, được quốc tế ủng hộ và thừa nhận quyền chủ quyền. Ở góc độ nội địa, chúng ta có những bằng chứng xác thực về quyền chủ quyền từ xa xưa, đã chứng minh đó là vùng biển của Việt Nam. Và cuối cùng, tôi tin chắc công lý sẽ thuộc về chính nghĩa.
Xin cảm ơn luật sư về cuộc trao đổi!
Bất bình trước những hành động xâm phạm trái phép của Trung Quốc trong việc đặt giàn khoan, mới đây, ông Giao đã viết thư ngỏ gửi tới Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng. Thư nêu, quy định tại Điều 34 của Hiến chương Liên Hợp Quốc, Hội đồng Bảo an có thẩm quyền điều tra, xem xét về tính chất, mức độ đe dọa hòa bình và an ninh quốc tế trong việc Trung Quốc dùng vũ lực tại vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa Việt Nam. Qua đó, ông Giao kiến nghị Thủ tướng đưa vụ việc ra trước Hội đồng Bảo an để làm rõ.
