Sau nhiều ngày gây xôn xao, liên hoan phim Cannes 2023 chính thức khép lại với nhiều kết quả bất ngờ. Trong đó, Trần Anh Hùng là cái tên đáng chú ý khi giành giải Đạo diễn xuất sắc với tác phẩm mới nhất The Pot-au-Feu.

Theo đánh giá của nhiều chuyên gia, chiến thắng của Trần Anh Hùng thuyết phục vì nhận được sự ủng hộ từ nhiều phía, từ khán giả lẫn giới phê bình. Đây được xem là sự trở lại ngoạn mục của vị đạo diễn người Pháp gốc Việt sau nhiều năm kín tiếng, không có tác phẩm được đánh giá cao.

Chiến thắng thuyết phục tại Cannes 2023

The Pot Au Feu đánh dấu sự trở lại của Trần Anh Hùng sau 7 năm vắng bóng kể từ Eternity (2016). Tác phẩm tranh giải cao nhất – Cành Cọ Vàng – tại Cannes 2023, cạnh tranh với nhiều dự án được chú ý như Asteroid City (Wes Anderson), Perfect Days (Wim Wenders), May December (Todd Haynes)...

Kịch bản phim đơn giản, do Trần Anh Hùng chấp bút, chuyển thể dựa trên tiểu thuyết nổi tiếng The Passionate Epicure của nhà văn Marcel Rouff.

Hình ảnh phim Pot Au Feu của Trần Anh Hùng.

Nội dung kể lại mối quan hệ giữa 2 nhân vật có niềm đam mê ẩm thực. Một người là quý ông Dodin (Benoît Magimel) sành ăn, luôn ám ảnh về những món ăn chất lượng hàng đầu. Người kia là nữ đầu bếp Eugénie (Juliette Binoche) có vị giác tuyệt vời và khả năng nấu những món xuất chúng.

Nhan đề phim ám chỉ món bò hầm truyền thống của Pháp. Vì thế, ẩm thực trở thành chủ đề quan trọng, là chất kết dính các nhân vật trong câu chuyện.

Thông qua đó, đạo diễn cài cắm nhiều thông điệp về nghệ thuật, về cái đẹp lẫn tình yêu. Đặc biệt, ở cuối phim ông cùng dành thời gian để tri ân vợ là Trần Nữ Yên Khê – người từng đồng hành cùng ông trong nhiều dự án phim.

Tác phẩm vẫn trung thành với phong cách quen thuộc của Trần Anh Hùng với cốt truyện tối giản nhưng nhiều ẩn ý. Xuyên suốt bộ phim, đạo diễn liên tục chiêu đãi người xem bằng những khung hình đẹp mơ màng. Ông kể lại câu chuyện tình lãng mạn giữa Dodin và Eugénie bằng một nhịp điệu chậm rãi, hệt như cách người Pháp nấu món Pot Au Feu.

Sự tinh tế và lối kể khéo léo của Trần Anh Hùng đã giúp tác phẩm nhanh chóng chinh phục khán giả lẫn giới phê bình tại Cannes. Ngay ở buổi công chiếu đầu tiên vào ngày 24/5, Trần Anh Hùng và ê-kíp nhận được tràng vỗ tay dài gần 7 phút.

Truyền thông quốc tế cũng giành nhiều đánh giá tích cực cho phim. Tờ Variety đánh giá đây là tác phẩm mới mẻ nhất trong danh sách tranh giải Cành Cọ Vàng. Screen Daily nhận xét phim tinh tế với những cảnh quay được thực hiện tỉ mỉ. Hollywood Reporter ví tác phẩm như một bức tranh tuyệt đẹp mà người ta có thể "bỏ vào bụng”.

Trần Anh Hùng nhận giải Đạo diễn xuất sắc tại LHP Cannes 2023.

Sự trở lại bất ngờ và ngoạn mục

Đây không phải là lần đầu tiên Trần Anh Hùng giành được giải thưởng tại Cannes. Cách đây đúng 30 năm, ông từng được gọi tên với phim dài đầu tay Mùa đu đủ xanh (1993).

Phim quay ở Pháp, nhưng các nhân vật lại nói tiếng Việt, đặt bối cảnh Sài Gòn thập niên 1950. Câu chuyện kể về Mùi, một cô bé từ nhỏ đã phải đi ở đợ trong nhà người giàu. Lớn lên, cô vào làm giúp việc cho một nghệ sĩ dương cầm và dần nảy sinh tình cảm với anh.

Tác phẩm mang về cho đạo diễn chiến thắng ở hạng mục Camera Vàng - giải thưởng dành cho phim đầu tay xuất sắc. Không những thế, dự án còn lập kỷ lục khi trở thành phim nói tiếng Việt đầu tiên lọt vào đề cử Oscar 1994 ở hạng mục Phim nói tiếng nước ngoài xuất sắc, thắng giải César 1994 cho phim đầu tay hay nhất.

Kể từ Mùi đu đủ xanh, đạo diễn Trần Anh Hùng tiếp tục khẳng định tên tuổi với nhiều tác phẩm được đánh giá cao như Xích lô (1995), Mùa hè chiều thẳng đứng (2000)…

Mùi đu đủ xanh là phim đầu tay của Trần Anh Hùng.

Tuy nhiên, sự nghiệp của ông có dấu hiệu chững lại kể từ tác phẩm Norwegian Wood (2010) - chuyển thể từ tiểu thuyết nổi tiếng của nhà văn Nhật Bản Haruki Murakami. Trước The Pot-au-Feu, tác phẩm Eternity (2016) cũng không nhận được đánh giá cao từ giới phê bình dù quy tụ các ngôi sao như Audrey Tautou, Bérénice Bejo, Mélanie Laurent…

Do đó, chiến thắng tại Cannes phần nào giúp nâng tầm vị thế của Trần Anh Hùng. Sau nhiều năm “ở ẩn” và không có dự án gây chú ý, ông bất ngờ trở lại và chứng tỏ “gừng càng già càng cay”.

Để được gọi tên tại Cannes, đạo diễn sinh năm 1962 đã phải vượt qua nhiều đối thủ nặng ký như Wes Anderson, Todd Haynes (Mỹ), Hirokazu Kore-eda (Nhật), Nuri Bilge Ceylan (Thổ Nhĩ Kỳ)… Tất cả đều là những nhà làm phim nổi tiếng, đại diện tiêu biểu cho điện ảnh đương đại.

Tại buổi công chiếu The Pot Au Feu ở Cannes 2023, đạo diễn đã không kiềm được xúc động khi phát biểu: “Là một nhà làm phim, tôi như được sinh ra một lần nữa ở Cannes trong buổi giới thiệu Mùi đu đủ xanh 30 năm trước. Tôi đã rất xúc động khi được nghe tiếng Việt cất lên tại liên hoan phim này. Cảm xúc ấy khó có thể miêu tả được. Và hôm nay, tôi mang đến đây một bộ phim nói tiếng Pháp”.

Suốt hơn 30 năm làm phim, Trần Anh Hùng chỉ thực hiện vỏn vẹn đúng 7 tác phẩm điện ảnh. Điều đó phần nào cho thấy sự kỹ tính và cầu toàn của đạo diễn. Thế nhưng mỗi tác phẩm của ông đều chứa đựng sự độc đáo riêng, để lại dấu ấn mạnh mẽ trong lòng người xem.