Việc theo dõi của họ rất khó khăn: truyền thông nhà nước Triều Tiên thường không nói rõ địa điểm mà mục đích hoạt động của những nơi đó, mà chỉ nêu tên người quản lý.
Giờ đây, 2 nhà phân tích ở Mỹ khẳng định họ đã xác định được 6 nhà máy được cho là liên quan đến chương trình tên lửa của Triều Tiên, trong bối cảnh các chuyến thăm của lãnh đạo Triều Tiên đến đó thường cố tình bị lược bớt thông tin để tránh bị Mỹ thu thập thông tin tình báo hoặc tấn công mạng.
“Triều Tiên có thể không muốn chia sẻ thông tin về địa điểm các nhà máy đó để họ khó bị tấn công hơn. Nhưng trong một số trường hợp, các chuyến thăm có thể liên quan đến việc phát triển hệ thống tên lửa mới mà Triều Tiên chưa muốn tiết lộ”, ông Jeffrey Lewis, một chuyên gia về Triều Tiên tại viện nghiên cứu quốc tế Middlebury ở Mỹ, viết trong báo cáo đưa ra hôm 17/1.
Báo cáo được đưa ra vào thời điểm Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo chuẩn bị gặp nhà đàm phán hạt nhân của Triều Tiên, ông Kim Yong-chol, để thảo luận các bước tiến tới phi hạt nhân hóa Triều Tiên nhằm mở đường cho cuộc gặp thượng đỉnh thứ hai giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un.
TS Lewis và đồng nghiệp David Schmerler thường khớp các video và bức ảnh do truyền thông nhà nước Triều Tiên công bố với ảnh vệ tinh thương mại và chi tiết chuyến thăm của lãnh đạo Triều Tiên đến các địa điểm nhà máy đã được biết. Báo cáo của họ đưa ra cả tọa độ bản đồ của 6 nhà máy, và 3 nhà máy trong số đó hóa ra nằm gần địa điểm các vụ thử tên lửa quan trọng mà ông Kim đến giám sát.
Tại cuộc gặp ông Trump vào tháng 6 năm ngoái, ông Kim hứa sẽ tiến tới phi hạt nhân hóa hoàn toàn bán đảo Triều Tiên nếu Washington đáp ứng điều kiện đưa ra, như gỡ bỏ cấm vận và bảo đảm an ninh cho Triều Tiên. Trong bài phát biểu đầu năm nay, ông Kim khẳng định Triều Tiên không còn chế tạo vũ khí hạt nhân nữa.
Nhưng dù hoạt động ngoại giao tích cực, ông Kim vẫn chưa đưa ra lịch trình cụ thể cho việc tiêu hủy kho vũ khí hạt nhân của nước mình. Triều Tiên được cho là vẫn đang vận hành các căn cứ tên lửa và bị nghi tiếp tục nâng cao năng lực tên lửa.
Báo cáo của 2 ông Lewis và Schmerler được cho là giúp vén màn che chương trình tên lửa của Triều Tiên. Giới quan chức tình báo Mỹ tin rằng một số nhà máy trong đó sản xuất xe bọc thép, máy bay hạng nhẹ, công cụ máy móc hoặc dệt may. Nhưng cho đến nay, mối liên hệ giữa những nhà máy đó với chương trình tên lửa của Triều Tiên vẫn chưa được công bố.
Ông Kim thăm một nhà máy khác ở Panghyon ở tây bắc Triều Tiên năm 2014 và 2015. Khi thăm lại thăm lại nơi này vào tháng 7/2017, nhà lãnh đạo Tiều Tiên đã theo dõi vụ phóng tên lửa Hwasong-14. (Ảnh: NYT)
Từ năm 2012 đến 2016, có 5 chuyến thăm được công bố đến nơi mà truyền thông Triều Tiên gọi là nhà máy sản xuất máy móc “do ông Ho Chol-yong quản lý” ở vùng tây bắc Triều Tiên và là nơi đang được mở rộng đáng kể, báo cáo của hai nhà nghiên cứu Mỹ cho biết.
Theo nghiên cứu của họ, Triều Tiên thực ra đã sử dụng địa điểm này để phóng tên lửa Pukguksong-2 vào tháng 2/2017. Vụ thử này là bước tiến lớn của Triều Tiên vì tên lửa đạn đạo tầm trung sử dụng nhiên liệu rắn, giúp việc che giấu, vận chuyển và phóng dễ hơn mà Mỹ khó tấn công phủ đầu hơn.
Thông tin về vụ thử đó đủ kịch tính để các trợ lý của ông Trump và Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe gây gián đoạn bữa tối của họ tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago.
Triều Tiên cũng dùng địa điểm này để thử tên lửa đạn đạo tầm trung Hwasong-12 vào tháng 5/2017, một thành tựu khác trong chương trình tên lửa của họ. Hai ông Lewis và Schmerler tin rằng nhà máy này hiện đang phát triển xe chở tên lửa có thiết bị theo dõi.
Ông Kim thăm một nhà máy khác “do ông Jon Tong-ryol quản lý” ở phía bắc Triều Tiên vào năm 2014 và 2015. Khi trở lại thăm nhà máy này vào tháng 7/2017, nhà lãnh đạo Triều Tiên đã theo dõi vụ phóng tên lửa đạn đạo liên lục địa Hwasong-14 mà ông Kim nói mỉa là “món quà” cho ông Trump.
Ông Lewis và Schmerler cũng chỉ ra địa điểm của một nhà máy do ông Ri Chol-ho quản lý ở Bình Nhưỡng. Ông Kim đến thăm nhà máy sản xuất chip điện tử này 3 lần từ năm 2013 đến 2016, và báo chí Triều Tiên gọi đó là “một cây đẹp trong công viên”.