Về một tỷ phú mới nổi: Người giàu nhất hành tinh

Từ đầu thế kỷ XXI, trong khi hai người đứng đầu danh sách những người giàu nhất thế giới do tạp chí Forbes công bố luôn là Bill Gates và Warren Buffet, thì vị trí thứ ba lại đem đến nhiều bất ngờ.

Năm 2004, đó là Karl Albrecht - ông chủ người Đức của hệ thống siêu thị Aldi.

Năm 2005, thay thế Karl Albrecht là một tỷ phú người Ấn Độ - Lakshmi Mittal.

Năm 2006, người chiếm vị trí này là Carlos Slim - một tỷ phú truyền thông Mexico, người đã tích góp một tài sản khổng lồ ở một đất nước mà phân nửa người dân sống trong đói nghèo.

Ngày 6/8/2007, tạp chí Forbes chính thức công nhận Carlos Slim là người giàu nhất hành tinh với tổng giá trị tài sản là 59 tỷ USD. Bắt đầu từ năm 2004, tài sản của tỷ phú Mexico này tăng với tốc độ trung bình là 10 tỷ/1 năm và đến nay bằng 8% tổng sản phẩm quốc nội của Mexico.

Carlos Slim và cựu Tổng thống Mỹ Bill Clinton

Kinh doanh ăn vào trong máu

Carlos Slim sinh ra trong một gia đình người Lebanon nhập cư vào Mexico từ đầu thế kỷ XIX.

Ông sinh năm 1940 và tốt nghiệp Đại học Tổng hợp Mexico với tấm bằng kỹ sư. Tuy nhiên, ngoài một thời gian ngắn dạy đại số và lập trình, Carlos Slim chưa bao giờ làm việc theo chuyên ngành mà mình đã học.

Từ nhỏ ông đã đam mê kinh doanh. Cậu bé Carlos thường “buôn bán” kẹo và xì-gà bên bàn ăn tối cho những người thân. Cậu rất thích mặc cả, đổi chác và mua bán để kiếm tiền. Khi đến tuổi đi học, cậu bắt đầu bán đồ chơi và đồ dùng cho những người bạn trong trường.

Bố của Carlos cũng là một doanh nhân thành đạt. Ông là chủ của cửa hàng Ngôi sao phương Đông rất nổi tiếng ở Mexico.

Ngoài ra, trong thời gian khủng hoảng kinh tế thế giới (những năm 30 của thế kỷ trước), ông còn kiếm được rất nhiều tiền từ những phi vụ kinh doanh bất động sản.

Carlos Slim được hưởng một khoản thừa kế không nhỏ từ bố - 400 triệu USD. Với số tiền này, giữa những năm 60 của thế kỷ XX, ông đã mua những công ty trong nước đang trên bờ vực phá sản và thành lập ra Tập đoàn Carso Group. Carso là tên ghép của hai vợ chồng ông là Carlos và Soumaya.

Ngay lập tức sau đó, ông đã chứng tỏ mình là một nhà quản lý giỏi, tài sản của ông được nhân lên rất nhanh. Nhưng thành công thực sự đến với Carlos vào năm 1982, thời gian này ở Mexico xảy ra khủng hoảng kinh tế.

Khi chính phủ tuyên bố vỡ nợ, các nhà đầu tư nước ngoài rời bỏ Mexico, thị trường chứng khoán sụp đổ, Carlos Slim đã mua cổ phiếu của nhiều công ty lớn của Mexico với giá rẻ mạt. Và sự đầu tư này đã đem đến cho ông những khoản tiền khổng lồ.

Ông cho rằng thành công đó có được phần nhiều nhờ vào lời khuyên của bố mình: “Ông đã dạy tôi rằng, cho dù đất nước có phải trải qua những cuộc khủng hoảng khủng khiếp đến đâu, thì Mexico cũng không thể biến mất, và rằng nếu tôi tin vào đất nước của mình, thì bất cứ một sự đầu tư hợp lý nào cuối cùng cũng sẽ đem lại lợi nhuận”.

Cuối những năm 80 của thế kỷ trước, Carlos Slim đã trở thành một trong những người giàu nhất Mexico và có quan hệ rất tốt với tổng thống Mexico - Carlos Salinas de Gortari.

Một số người cho rằng, chính nhờ vào mối quan hệ này mà khi nhà nước Mexico quyết định tư nhân hóa tập đoàn viễn thông độc quyền của quốc gia - Telmex, Carlos với 1,7tỷ USD đã mua được gần hết số cổ phiếu của tập đoàn này.

Và trong khi Telmex trở thành con gà đẻ trứng vàng cho ông chủ Carlos, thì những người Mexico lại than thở rằng sau khi tư nhân hóa họ phải sử dụng dịch vụ với giá đắt gần gấp đôi nhưng chất lượng thì như cũ.

Telmex vẫn tiếp tục giữ vị trí độc quyền suốt 10 năm tiếp theo cho đến khi tổng thống mới của Mexico là Vicente Fox tuyên bố tự do hóa thị trường viễn thông.

Tuy nhiên, đế chế của Carlos Slim không vì thế mà giảm sút tốc độ tăng trưởng. Năm 2000, dự cảm trước được sự thay đổi, ông đã thành lập một công ty viễn thông lớn khác - tổng đài điện thoại di động America Movil.

Hiện tại, công ty này có 100 triệu thuê bao ở 10 nước, tốc độ tăng trưởng giá trị vốn hóa trên 50%/1 năm. Tạp chí Business Week xếp America Movil đứng thứ nhất trong số những công ty hoạt động trong cùng một lĩnh vực trên toàn thế giới.

Carlos Slim không có ý định dừng lại ở những thành quả đã đạt được. Ông hiểu rằng điện thoại sẽ được thay thế bằng internet.

Và mặc dù, theo chính sự thừa nhận của nhà tỷ phú, sự hiểu biết về máy tính của ông chỉ giới hạn ở mức độ bấm nút bật máy, nhưng trong những năm gần đây ông đã đầu tư rất nhiều tiền vào lĩnh vực này.

Trong số những công ty mới thuộc quyền sở hữu của Carlos Slim có nhà cung cấp internet lớn nhất Mexico -Prodigy Inc, hệ thống cửa hàng vi tính CompUSA của Mỹ và nhà băng Inbursa- một trong những nhà băng đầu tiên trên thế giới tiếp xúc với khách hàng qua internet.

Hai người giàu nhất hành tinh Carlos Slim và Bill Gates

Bí quyết kinh doanh

Đối với những bạn trẻ mơ ước kiếm được số tiền một tỷ đô bằng tài năng và sự lao động miệt mài thì Carlos Slim không phải là một tấm gương để noi theo.

Ông chủ của Tập đoàn Carso không có trong tay những bằng sáng chế mang tính chất cách mạng, không phát minh ra những sản phẩm độc nhất vô nhị.

Ông không tốt nghiệp các trường danh tiếng như Harvard hay Yale. Tuy thiếu tất cả những thứ này nhưng theo thông tin mới nhất của tạp chí Forbes, tổng giá trị tài sản của Slim đã vượt quá con số 60 tỷ USD và SmartMoney thì viết rằng Carlos Slim là một “hiện tượng” virus, tức là có tính lây lan trong thế giới thứ ba.

Người giữ vị trí số một trong danh sách Forbes trong suốt 13 năm - Bill Gates với tổng giá trị tài sản là 56 tỷ USD đã không còn là người giàu nhất hành tinh.

Hơn nữa, nếu người chiếm vị trí này là nhà đầu tư Warren Buffet, người có tài sản chỉ kém Bill Gates một chút, thì sự kiện này đã không chiếm quá nhiều sự chú ý của báo giới đến thế. Nhưng đó lại là một người còn được thế giới ít biết đến, một người đàn ông Mỹ Latin, 67 tuổi, nhà tài phiệt điển hình của cộng đồng các nước đang phát triển.

Không có gì phải nghi ngờ, chắc chắn Slim biết con đường ngắn nhất để kiếm được tiền tỷ. Vấn đề nằm ở chỗ, con đường này chẳng có gì chung với sự hình dung của thế giới văn minh về các cách làm giàu.

Trong lý lịch của Slim có một chi tiết thú vị: Vào thời điểm đế chế kinh doanh của ông bắt đầu hình thành, Carlos đã đề xướng ra việc thành lập hiệp hội những nhà công nghiệp hàng đầu Mexico mang tên “Tự do kinh doanh”. Nhưng không nên hiểu lầm hành động mang hơi hướng của chủ nghĩa tự do này.

Mà cũng không thể chờ đợi điều gì hơn ở con trai của một gia đình nhập cư người Libăng (cho dù là giàu có), Carlos Slim đã chọn con đường của một doanh nhân sống trong một thế giới thiếu sự minh bạch và sự cạnh tranh công bằng. Ông là một doanh nhân sống ở Mexico chứ không phải ở  New York.

Một nhà kinh tế người Anh - Porter Gifford, người đã bỏ công nghiên cứu quá trình tích lũy tài sản của những doanh nhân châu Mỹ-Latin, đã đi đến một kết luận có thể đoán trước.

Những đại diện tiêu biểu cho tầng lớp này đã không tiếc tiền để hối lộ các quan chức chính phủ. Và Carlos Slim là một bậc thầy trong lĩnh vực này, ông có thể dễ dàng tạo quan hệ với bất cứ một cơ quan chính phủ nào.

Từ cuối những năm 80 của thế kỷ XX, Grupo Carso đã nhận được tất cả những sự ưu đãi có thể có đồng thời trên một số thị trường ở Mexico. Tiếp đến là vụ cổ phần hóa đầy tranh cãi Tập đoàn Telmex.

Các phe phái chính trị đối lập ở Mexico đã định sử dụng vụ việc này để buộc Tổng thống Carlos Salinas phải từ chức sớm. Nhưng cuối cùng thì Carlos Slim vẫn không hề hấn gì.

Chỉ 1 năm sau khi chiếm gần hết cổ phiếu của Telmex với giá 1,7 tỷ USD, các nhà băng ở Wall Street đã đánh giá trị giá của công ty này là 12 tỷ USD.

Thật khó hình dung ra con đường dẫn đến sự thành công của Carlos Slim nếu không tính đến các mối quan hệ của ông với quốc hội và các cơ quan chính phủ Mexico.

Hoàn toàn không có sự cản trở và quan trọng hơn cả là việc nắm giữ một loạt các tập đoàn lớn sau quá trình cổ phần hóa các công ty quốc gia trên mọi lĩnh vực từ xây dựng, viễn thông, điện tử, sản xuất ô-tô…

Đó là những nội dung mà bạn đọc có thể tìm thấy trong cuốn sách viết về Carlos Slim của nhà báo Hose Martines với tựa đề “Chân dung không tô vẽ”.

Hiển nhiên con người là sản phẩm của xã hội mà họ đang sống. Không thể kỳ vọng vào việc sẽ xuất hiện những Bill Gates hay Warren Buffet Mexico. Nhưng có lẽ vẫn còn quá sớm để luận công-tội của Carlos Slim đối với đất nước ông.

Nếu Mexico không có một Carlos Slim như hiện tại thì chắc chắn sẽ có một người khác tương tự thế vào chỗ đó. Mọi việc còn phụ thuộc rất nhiều vào Carlos cũng như những người kế tục ông.

Có thể nói, đến thời điểm này, ông là một hình mẫu điển hình biết cách tận dụng triệt để mọi đặc điểm của xã hội Mexico để xây dựng nên một đế chế tài chính khổng lồ.