Xin ông cho kết quả triển khai chính sách tín dụng phục vụ đánh bắt xa bờ theo Nghị định 67/NĐ-CP thời gian qua như thế nào?
Tính đến 15/6/2016 có 27/28 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ven biển đã phê duyệt được danh sách các chủ tàu đủ điều kiện vay vốn để đóng mới, nâng cấp 1.669 tàu trong đó: đóng mới 1.354 tàu, nâng cấp 315 tàu.
Các NHTM đã nhận được 802 bộ hồ sơ đề nghị vay vốn của các chủ tàu. Và hiện đã ký hợp đồng tín dụng để đóng mới, nâng cấp 556 tàu (đóng mới 506 tàu, nâng cấp 50 tàu, 315 tàu gỗ, 227 tàu vỏ thép và 14 tàu composite) với tổng số tiền các ngân hàng cam kết cho vay 5.579 tỷ đồng. Doanh số cho vay đóng mới, nâng cấp tàu đạt 3.411 tỷ đồng, dư nợ đến thời điểm báo cáo đạt 3.409 tỷ đồng.
Như vậy, đến nay số lượng đã được các ngân hàng cho vay đóng mới, nâng cấp đạt 75% số hồ sơ đã nhận của chủ tàu. Việc ký kết các hợp đồng tín dụng của ngư dân cũng ngày càng tăng mạnh, từ 75 con tàu cuối tháng 6/2015 lên 556 con tàu giữa tháng 6/2016, tăng gấp hơn 7 lần. Tại các tỉnh Huế, Nghệ An, Bà Rịa - Vũng Tàu, Tiền Giang, Quảng Ngãi ngư dân đã bắt đầu trả nợ vay vốn đóng tàu. Đây cũng là những tín hiệu đáng mừng từ chương trình.
Thời gian qua có thông tin ngư dân ở Quảng Ngãi bức xúc về việc khó tiếp cận vốn theo Nghị định 67. Quan điểm của NHNN về vấn đề này như thế nào?
Sau khi có thông tin báo chí phản ánh hai trường trường hợp chủ tàu tại Quảng Ngãi gặp khó khăn khi vay vốn tại Vietcombank (VCB) Quảng Ngãi, Thống đốc có yêu cầu VCB thành lập đoàn công tác đi thực tế cơ sở, xuống tận chi nhánh, gặp khách hàng và làm việc với chính quyền địa phương, các ngành liên quan để xác định rõ trường hợp này như thế này và báo cáo, giải trình với NHNN.
Bên cạnh đó, Thống đốc cũng yêu cầu giám đốc chi nhánh NHNN Quảng Ngãi phối hợp với các sở ban ngành, NHTM tiếp xúc trực tiếp với ngư dân ấy để xác minh thông tin báo cáo về NHNN. Sau khi báo cáo về đầy đủ để có đủ thông tin nhiều chiều, chúng tôi sẽ trình lên Thống đốc để có phương án xử lý.
Việc ký kết các hợp đồng tín dụng của ngư dân đã tăng mạnh từ 75 tàu cuối tháng 6/2015 lên 556 tàu giữa tháng 6/2016, gấp hơn 7 lần. Tại các tỉnh Huế, Nghệ An, Bà Rịa - Vũng Tàu, Tiền Giang, Quảng Ngãi ngư dân đã bắt đầu trả nợ vay vốn đóng tàu”.
Ông Nguyễn Tiến Đông Vụ trưởng Vụ tín dụng các ngành kinh tế, NHNN
Nếu ngư dân đúng như vậy thì Vietcombank phải giải quyết cho người ta và xem xét trách nhiệm cán bộ tín dụng ngân hàng. Còn nếu các ngân hàng xác định đúng, đưa ra đủ căn cứ thuyết phục thì phía ngân hàng cũng phải rút kinh nghiệm. Ngân hàng cần phải giải thích cho ngư dân, xử lý vấn đề như thế nào cho hợp lý để không xảy ra những sự việc như trong thời gian vừa qua. Đấy là kinh nghiệm của những người thực thi chính sách này ở những ngân hàng địa phương.
Mặt khác, cũng cần phải làm rõ với địa phương về trách nhiệm của họ trong việc triển khai Nghị định 67. Vì theo Nghị định 67, các cấp chính quyền địa phương cũng phải vào cuộc, không riêng gì ngành ngân hàng. Nên khi lựa chọn, các cấp chính quyền địa phương phải lựa chọn cho đúng đối tượng, không thể cứ lựa chọn rồi sau đó bảo ngân hàng gây khó dễ, chậm trễ. Thực tế, đã có một số trường hợp trả hồ sơ, ngân hàng cũng nói rõ là không đủ điều kiện như chưa có kinh nghiệm đánh bắt xa bờ, phương án khai thác không khả thi…
 |
Ông Nguyễn Tiến Đông.
Theo ông, hiện nay việc cho vay đóng tàu theo NĐ 67 có những khó khăn vướng mắc gì?
Qua chúng tôi theo dõi thực tế hơn 1 năm triển khai Nghị định 67, những khó khăn vướng mắc về cơ chế chính sách thì đến nay đều đã được giải quyết như: chỉ đạo các NHTM được cho vay vốn đối ứng trong trường hợp chủ tàu gặp khó khăn về vốn đối ứng, giảm lãi suất cho vay ngắn hạn từ 7% xuống còn 6,5%/năm phục vụ chi phí đi biển. Tuy nhiên, trong thực tế triển khai vẫn còn một số khó khăn.
Thực tế, có hơn 60 bộ hồ sơ vay vốn đã không thể thực hiện. Trong đó 31 bộ hồ sơ khách hàng tự rút do không muốn tiếp tục tham gia chương trình. Vì khi Chính phủ có NĐ 67 này, người dân nghĩ Nhà nước có chương trình hỗ trợ nhưng sau khi tìm hiểu họ mới thấy đây là vốn thương mại, Nhà nước chỉ hỗ trợ bảo hiểm, lãi suất, còn lại thì có vay có trả. Nhiều ngư dân cứ đăng ký cho địa phương duyệt, nhưng khi địa phương duyệt rồi rồi mới lo tiền đâu và vận hành thế nào cho hiệu quả để trả nợ…? Còn 30 bộ hồ sơ ngân hàng từ chối cho vay do khách hàng không đủ điều kiện như không có vốn đối ứng, cơ sở đóng tàu không nằm trong danh sách được phê duyệt, phương án kinh doanh không khả thi, năng lực quản lý khai thác tàu lớn chưa có, chưa đi đánh bắt xa bờ bao giờ…
Thứ hai là khâu phê duyệt của các địa phương cũng còn để lọt lưới, chưa sát sao. Khi ngân hàng xuống thẩm định thì người dân mới khai thật ra chưa tìm hiểu rõ chương trình nên xin rút hồ sơ.
Thứ ba là năng lực đóng tàu của các cơ sở đóng tàu có vấn đề, đặc biệt là tàu vỏ thép vừa yếu vừa thiếu. Thậm chí một số con tàu được đóng vỏ thép đi khai thác một hai chuyến đi biển phải quay lại cơ sở đóng tàu để sửa chữa.
Về phía ngân hàng, ngay khi có Nghị định 67 đã rất nghiêm túc triển khai ngay từ đầu và đến nay vẫn rất nghiêm túc, tích cực trong việc triển khai thực hiện để ngư dân sớm đóng được tàu lớn vươn khơi bám biển phát triển kinh tế và bảo vệ chủ quyền biển đảo. Nếu có những trường hợp nào không đúng NHNN sẽ chấn chỉnh ngay.
Cảm ơn ông.
