Báo Pháp Le Monde ngày 4/5 dẫn nguồn tin Bộ Nội vụ Ukraine nói rằng, tối thứ Bảy, lực lượng thân Nga dùng vũ khí tự động và súng phóng lựu tấn công một đơn vị quân đội và một điểm tuyển quân ở thành phố Lougansk, khiến 2 binh sĩ bị thương.
Tại Donetsk, lực lượng tự vệ tấn công trụ sở cơ quan an ninh Ukraine (SBU). Khoảng 2.000 người trang bị gậy gộc đã chiếm tòa nhà và hô vang “Nước Nga”, “Chúng ta không dung thứ vụ Odessa” (nơi diễn ra vụ phóng hỏa tòa nhà công đoàn khiến 42 người thân Nga thiệt mạng).
Tại Kostiantynivka, đụng độ nổ ra giữa lực lượng ly khai và cảnh sát gần tháp truyền hình. Ở Marioupol, dân quân chặn tuyến phố trước tòa thị chính, đốt lốp xe. Lực lượng thân Nga đã củng cố vị trí trên các đường phố tại Sloviansk, sẵn sàng đương đầu đợt tấn công mới của quân chính phủ sau trận đánh lớn đầu tiên hôm 2/5.
Quân đội Ukraine thừa nhận mất 2 trực thăng MI-24 (dân quân tuyên bố bắn hạ 4 chiếc) tại trận chiến Sloviansk tiếp tục mở chiến dịch tấn công vào thành phố Kramatorsk.
Quan chức phụ trách đối ngoại châu Âu Catherine Ashton đã yêu cầu mở một cuộc điều tra nhằm xác định thủ phạm vụ phóng hỏa thiêu chết 42 người tại Odessa. “Những kẻ chịu trách nhiệm về hành động tội phạm này phải được đưa ra xét xử trước công lý”, bà Ashton nhấn mạnh trong thông cáo.
Theo AP ngày 4/5, truyền hình nhà nước Nga thông báo, các trận chiến đường phố đã làm 10 người chết, bao gồm 2 lính chính phủ tại Kramatorsk. Quân đội nói đã chiếm lại được trụ sở cơ quan an ninh và tháp truyền hình.
Họp báo tại Kiev, người phụ trách chiến dịch quân sự của Ukraine, Vassil Krutov, nói rằng, Ukraine kể từ nay đang trong “tình trạng chiến tranh”. Người của Cộng hòa Nhân dân Donetsk tuyên bố vẫn tổ chức trưng cầu dân ý về quyền tự trị vào ngày 11/5.
Trước đó, 7 quan sát viên của Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu (OSCE) và 5 người Ukraine đã được tự vệ đông Ukraine trả tự do sáng 3/5. Thủ lĩnh dân quân Sloviansk, ông Viatcheslav Ponomarev, tuyên bố phóng thích các quan sát viên “vô điều kiện” và đặc phái viên Nga Vladimir Lukine đóng vai trò quan trọng trong vấn đề này. Tổng thư ký Hội đồng châu Âu Thorbjorn Jagland xác nhận, ông Lukine đã thuyết phục trả tự do cho các quan sát viên.
“Chúng tôi tất nhiên rất hài lòng về việc các quan sát viên OSCE được trả tự do. Đó là một bước tiến, nhưng còn nhiều vấn đề khác cần phải vượt qua để có thể giảm căng thẳng. Tôi đã trao đổi với Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov về các giai đoạn tiếp theo và tôi nhắc lại với ông ấy rằng điều quan trọng là Nga ngừng hậu thuẫn cho lực lượng ly khai, yêu cầu họ rời khỏi các tòa nhà đã chiếm đóng ở đông Ukraine”, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry nói. Ông Kerry cho biết vẫn đang xem xét các biện pháp trừng phạt mới.
“Lò thiêu phát xít ở Odessa”
Nga phản ứng gay gắt trước vụ đụng độ đẫm máu ở Odessa. Bộ Ngoại giao Nga cho rằng, thảm kịch ở Odessa là biểu hiện sự thiếu trách nhiệm một cách tội phạm của quan chức Kiev, “dung túng các thành phần dân tộc cực đoan, dựng lên chiến dịch chống những người ủng hộ liên bang hóa và những thay đổi hiến pháp thực sự trong xã hội Ukraine”.
Chủ nhiệm Ủy ban Duma quốc gia (Hạ viện) Nga về các nước SNG, ông Leonid Slutsky, so sánh sự kiện tại Odessa với tội phạm của phát xít Đức. “Đây là một lò thiêu người Auschwitz mới”, ông Slutsky bức xúc. Voice of Russia dẫn lời Phó giám đốc Viện Các quốc gia SNG Vladimir Zharikhin nhận định vụ thảm sát Odessa chứng tỏ Ukraine thực sự đang trên bờ vực nội chiến.
Theo ông Zharikhin, Mỹ sẽ lấy làm sung sướng với sự xuất hiện một Somalia mới ở trung tâm châu Âu, ngay sát biên giới Nga. Nga cáo buộc chính quyền Kiev là bên có trách nhiệm trước những tội ác xảy ra ở Odessa. “Những ai coi tập đoàn cầm quyền ở Kiev là một chính quyền hợp pháp cũng sẽ trở thành kẻ tội phạm”, Thư ký báo chí của Tổng thống Nga, ông Dmitry Peskov, nói.
Ông Peskov nói rằng, sau các sự kiện bi thảm ở Odessa, Nga hay bất kỳ nước nào khác đều sẽ không còn khả năng thuyết phục người dân đông nam Ukraine hạ vũ khí, khi phải đối mặt mối đe dọa trực tiếp cuộc sống của họ. Ông nói: “Nga không còn khả năng hạ nhiệt leo thang căng thẳng ở đông Ukraine nữa” và Mátxcơva đã “mất ảnh hưởng” đối với cộng đồng nói tiếng Nga tại Ukraine.
Ông Peskov gọi cuộc bầu cử tổng thống Ukraine dự kiến tổ chức ngày 25/5 là “lố bịch”. Ngoại trưởng Nga Lavrov kêu gọi Washington hối thúc chính quyền Kiev ngừng ngay lập tức chiến dịch quân sự.
“Mỹ phải sử dụng mọi ảnh hưởng của mình để buộc chế độ Kiev đã tuyên chiến với chính người dân của họ phải chấm dứt ngay tức khắc chiến dịch quân sự ở miền đông nam, triệt thoái lực lượng và giải phóng tất cả những người tham gia biểu tình bị bắt”, ông Lavrov tuyên bố.
