Tránh tình trạng ôn tủ, học vẹt
Nhằm tạo điều kiện để giáo viên và học sinh tham khảo, làm quen với định dạng của đề thi trong quá trình dạy học và ôn tập phục vụ cho kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 THPT năm học 2019 – 2020, ngày 31/10, Sở đã công bố 10 đề thi tham khảo của các môn thi vào lớp 10. Cụ thể các môn: Ngoại ngữ, Vật lí, Hóa học, Sinh học, Lịch sử, Địa lí và Giáo dục công dân. Đối với môn Toán và Ngữ văn, cấu trúc đề thi cơ bản vẫn giữ nguyên như những năm học trước nên không công bố đề minh họa.
Nhận xét về đề thi tham khảo các môn kỳ thi vào lớp 10 THPT do Sở GD&ĐT Hà Nội vừa công bố, thầy Nguyễn Danh Chiến - Hiệu trưởng THPT Cao Bá Quát (Hà Nội) cho biết, các câu hỏi tập trung trong chương trình THCS, số câu hỏi mang tính thách đố rất ít. Dựa trên cấu trúc đề thi các môn, học sinh nắm chắc kiến thức Chương trình THCS có thể làm tốt bài thi. Như vậy, nếu xét trên mục tiêu của việc điều chỉnh phương án thi là giúp cải thiện tình trạng môn chính, môn phụ, tránh tình trạng học lệch, học tủ thì đề như vậy là phù hợp và không gây sốc đối với học sinh.
Theo một số giáo viên THCS, THPT tại Hà Nội, đề thi minh họa bao phủ toàn bộ chương trình lớp 9 nhưng xuất hiện cả các câu hỏi thuộc lớp 8 (khoảng 20%). Các câu hỏi đáp ứng theo yêu cầu chuẩn kiến thức, kỹ năng và không mang tính đánh đố học sinh. Đặc biệt, các câu hỏi không sắp xếp theo thứ tự các cấp độ và xuất hiện một số câu hỏi mang tính ứng dụng thực tiễn. Mặc dù thi theo hình thức trắc nghiệm là một sự thay đổi lớn, song mục tiêu của việc điều chỉnh là giúp cải thiện tình trạng môn chính, môn phụ, tránh tình trạng học lệch, học tủ.
Việc áp dụng hình thức thi trắc nghiệm, đặt ra yêu cầu với cả giáo viên và học sinh phải có sự thay đổi trong phương pháp dạy và học để thích nghi. Với học sinh, đầu tiên là cần thay đổi tư duy trong việc chỉ học Văn, Toán mà bỏ qua các môn còn lại, đồng thời phải thay đổi phương pháp học tập cho phù hợp với hình thức thi trắc nghiệm, chú trọng rèn kĩ năng, phương pháp, đặc biệt là rèn phản xạ làm bài. Có thể coi đây là một sự chuẩn bị sớm cho kì thi THPT Quốc gia, từ đó học sinh có định hướng điều chỉnh phương pháp học tập đúng đắn.
Cần có “chiến lược” ôn tập hiệu quả
Từ đề thi tham khảo, là một giáo viên Tiếng Anh, thầy Nguyễn Danh Chiến - Hiệu trưởng THPT Cao Bá Quát (Hà Nội) cho rằng: “Môn Tiếng Anh kiến thức và kỹ năng tập trung chủ yếu vào lớp 8, 9 nên việc ôn tập sẽ dễ dàng. Tuy nhiên, những học sinh có học lực trung bình hoặc yếu Tiếng Anh rất cần quyết tâm, có phương pháp học tập khoa học để giảm căng thẳng và mang lại hiệu quả cao. Học sinh cần dành một vài tuần ôn tập lại kiến thức từ lớp 6, 7, 8. Sau đó, tập trung nhiều cho chương trình lớp 9. Trước khi đến lớp, các em cần chuẩn bị tốt bài ở nhà, đọc kỹ sách giáo khoa và làm bài tập. Trên lớp chú ý nghe hướng dẫn, tích cực luyện tập và phối hợp học cùng bạn bè sẽ thấy hiệu quả hơn”.
Ngoài môn Tiếng Anh, nhiều thí sinh của kỳ thi sắp tới cũng đang lo lắng nếu như môn thi thứ tư là môn Lịch sử - môn thi rất nhiều thí sinh không thích rơi vào trong những năm gần đây. TS Lê Thị Thu Hương - Giáo viên môn Lịch sử tại Hà Nội cho rằng, cấu trúc đề thi môn Lịch sử yêu cầu học sinh phải học nghiêm túc ngay từ học kì I. Các em phải hiểu bài và nhớ những mốc thời gian chính, cốt lõi của từng sự kiện. Tránh tình trạng học lan man sẽ dễ bị “loạn” khi mà khối lượng kiến thức môn học nhiều.
“Các em nên có kế hoạch học tập cụ thể với môn học này bằng cách hệ thống các chuyên đề, các phần để rạch ròi về kiến thức trong quá trình học, tránh bị nhầm lẫn, nên đọc SGK ở nhà trước khi lên lớp, tăng cường làm bài tập trắc nghiệm qua các tài liệu tham khảo, cố gắng hiểu bài ngay tại lớp; các em cũng không nên quá lo lắng vì kiến thức thi cuối năm vẫn chỉ là kiến thức cơ bản trong chương trình SGK lớp 9, nếu chúng ta học nghiêm túc từ giờ vẫn hoàn toàn có kết quả bài thi cao như mong muốn”, TS Lê Thị Thu Hương chia sẻ thêm.
Đối với các môn khác, các giáo viên cũng đưa ra lời khuyên học sinh cần sắp xếp thời gian phù hợp, chủ động nắm kiến thức ngay trên lớp kết hợp với tự học ở nhà, tìm hiểu các tài liệu, bài giảng trên mạng để ôn tập thường xuyên các chuyên đề, dạng bài. Đặc biệt, cần tránh việc học thêm tràn lan, mất thời gian và gây mệt mỏi mà không hiệu quả. Còn theo Sở GD&ĐT Hà Nội, các đề thi tham khảo sẽ không được sử dụng làm đề thi chính thức trong kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 THPT năm học 2019 - 2020. Do đó, việc đăng tải đề thi minh họa nhằm giúp học sinh, giáo viên tham khảo có hướng học, ôn tập hiệu quả theo cấu trúc đề thi.
Kỳ tuyển sinh vào lớp 10 THPT năm học 2019 - 2020, học sinh Hà Nội sẽ thi 4 bài độc lập gồm: Toán, Ngữ văn, Tiếng Anh và một môn thi khác. Bài thi thứ tư sẽ được Sở GD&ĐT Hà Nội công bố vào cuối tháng 3/2019 và thuộc một trong các môn Vật lý, Hóa học, Sinh học, Lịch sử, Địa lý, Giáo dục công dân. Thời gian làm bài các môn thi Toán, Ngữ văn 120 phút, 2 môn còn lại là 60 phút/môn và theo hình thức trắc nghiệm (Ngoại ngữ có thêm phần tự luận).
