Đây là một trong những sự kiện văn hóa lớn trong chuỗi sự kiện của Lễ hội mùa thu Côn Sơn - Kiếp Bạc năm 2025.
Lễ tưởng niệm nhằm ôn lại lịch sử, truyền thống yêu nước, ý chí độc lập tự cường, lòng tự hào dân tộc và giáo dục đạo lý “uống nước nhớ nguồn”, tưởng nhớ, tôn vinh các bậc tiền nhân có công lao to lớn trong sự nghiệp bảo vệ, xây dựng đất nước.
Phát biểu tại buổi lễ, ông Nguyễn Minh Hùng - Phó Chủ tịch UBND TP Hải Phòng - ôn lại lịch sử của vị Anh hùng dân tộc, Danh nhân văn hóa Nguyễn Trãi.
Nguyễn Trãi từ nhỏ được ông ngoại và cha dạy dỗ, rèn luyện nên sớm nổi tiếng là người tài đức và có chí lớn. Năm 1400, khi mới 20 tuổi, ông thi đỗ Thái học sinh, nhận chức Ngự sử đài Chánh trưởng dưới triều nhà Hồ.
Từ năm 1407, nhà Hồ suy yếu, đất nước ta dưới ách đô hộ của giặc Minh, ông đến Lam Sơn tụ nghĩa, dâng Bình Ngô sách, trở thành linh hồn của cuộc kháng chiến chống quân xâm lược, giải phóng đất nước ở thế kỷ XV.
Kháng chiến thắng lợi, Nguyễn Trãi viết Bình Ngô Đại cáo, bản tuyên ngôn độc lập bất hủ, áng thiên cổ hùng văn tổng kết cuộc kháng chiến vĩ đại của dân tộc. Sau khi hòa bình, ông tiếp tục hoạt động chính trị, văn hóa dưới triều Lê và đã có công lớn trong việc tạo ra nền tảng kinh tế - xã hội, xây dựng đất nước Đại Việt vững mạnh.
Phó Chủ tịch UBND TP Hải Phòng nhấn mạnh đã từ lâu, trong tâm thức người dân cả nước, Côn Sơn chính là mảnh đất nuôi dưỡng vị anh hùng dân tộc, là nơi ông “dựng nhà, mài mực” làm nên những tác phẩm có giá trị sử học, văn học, triết học, quân sự, ngoại giao và trở thành những di sản quý báu cho hậu thế.
Côn Sơn - nơi ông đã chọn về trí sĩ, được giao trông coi chùa Tư Phúc, ông đã góp công sức tu bổ, mở rộng quy mô đưa ngôi chùa trở thành danh lam thắng cảnh như ngày nay. Năm 1980, UNESCO đã vinh danh Nguyễn Trãi là Danh nhân văn hóa thế giới, nhân dịp kỷ niệm 600 năm ngày sinh.
Đền thờ Nguyễn Trãi - Ức Trai từ lâu đã trở thành không gian văn hóa, thu hút hàng vạn người dân, du khách tới tham quan, chiêm bái, vãn cảnh, tưởng nhớ và tri ân các bậc tiền nhân.
Tư tưởng và những giá trị trường tồn của chốn Tổ phật giáo Trúc Lâm tại chùa Côn Sơn và danh nhân văn hóa thế giới Nguyễn Trãi đã góp phần quan trọng, đáp ứng các tiêu chí để quần thể Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn - Kiếp Bạc được UNESCO vinh danh là Di sản văn hóa thế giới liên tỉnh.