Hàng lậu, giá trên trời
Được người quen giới thiệu nơi bán giấy quỳ thử độc tố có trong thực phẩm, chúng tôi tìm đến địa chỉ Công ty Đông Nam trên đường 18, P. Bình Hưng Hòa (Q. Bình Tân) tìm mua. Nhân viên tên Hương cho biết, chỉ tính riêng dụng cụ kiểm tra nhanh vệ sinh an toàn thực phẩm có hàng chục món, khách hàng muốn chọn hàng trong nước hay nhập từ Thái Lan, EU, Mỹ, Nhật... đều có.
Theo Hương, nếu mua sử dụng trong gia đình thì nên chọn giấy quỳ là thích hợp nhất vì dễ thực hiện, giá thành cũng rẻ hơn các loại khác. Nói rồi Hương đưa ra hộp quỳ xuất xứ ở Anh và nói: “Chị em giờ đi chợ rất lo lắng vì sợ mua phải cá biển dính độc tố. Có sản phẩm này, chỉ cần đặt lên thịt cá rồi chờ vài giây, khi quỳ thử xuất hiện màu thì căn cứ vào bảng màu để biết được cá có độc hay không. Mấy hôm nay bên em mặt hàng này bán chạy lắm, giờ chỉ còn vài hộp thôi”. Tương tự, sản phẩm cũng hiệu nghiệm với thịt, trái cây, giò chả… Xoay trở hộp giấy quỳ “thần kỳ” có giá 150.000 đồng, chúng tôi chẳng thể tìm thấy nhãn mác, xuất xứ nào ngoài vài dòng thông tin bằng tiếng Anh. Hỏi thì được trả lời, hàng nhập nguyên kiện nên chỉ có nhãn tiếng Việt dán ở ngoài kiện hàng.
Cửa hàng Thanh Niên trên đường Trường Chinh (Q. Tân Bình), chuyên các mặt hàng đồ gia dụng nhà bếp giới thiệu thiết bị kiểm tra chất tạo nạc salbutamol. Đại diện cửa hàng cho biết, đây là sản phẩm mới, thiết bị dưới dạng kit nhằm giúp người tiêu dùng nhận biết nhanh loại thịt heo nào có nhiễm salbutamol. Người dùng chỉ cần lấy mẫu nước tiểu heo hay lớp dịch trong thịt cho vào một đầu que, sau đó quan sát đầu còn lại, nếu hiện lên hai vạch đỏ chứng tỏ heo đã được cho ăn chất tạo nạc. Mỗi que chỉ thử được một lần và có giá khoảng 130.000 đồng.
Gọi số Hotline 093.206… facebook Antoanthucpham, người này giới thiệu có nhiều thiết bị ở dạng kit thử hay máy cầm tay nhỏ gọn, máy để bàn, treo tường... hàng ngoại nhập, giá từ 4 - 9 triệu đồng. Muốn rẻ hơn thì mua các bộ sản phẩm test nhanh. Cụ thể, bộ test nhanh dư lượng thuốc trừ sâu trong rau quả có giá 620.000đồng/hộp 10 test; kiểm tra nhanh hàn the giá 399.000 đồng/hộp 50 test; kiểm tra nhanh formol giá 445.000đồng/hộp 20 test; kiểm tra nhanh nitrat giá 440.000đồng/hộp 20 test; kiểm tra methanol trong rượu giá 470.000đồng/hộp 10 test; kiểm tra chất bảo quản giá 410.000đồng/hộp 20 test; kiểm tra phẩm màu trong thực phẩm giá 550.000đồng/hộp 20 test; kiểm tra chất tẩy trắng giá 370.000đồng/hộp 20 test… Muốn mua phải đặt hàng trước vài ngày vì hầu hết là hàng xách tay từ Nhật và luôn trong tình trạng cháy hàng”.
Đến quầy gia dụng chợ Hòa Bình (Q.5) hỏi mua máy kiểm tra an toàn thực phẩm, người bán hàng tên Mai cho biết có bán sản phẩm với giá 5 triệu đồng, hàng Trung Quốc. “Tôi nói thật, những nơi khác giới thiệu hàng của Anh, Mỹ, Thái Lan cho oai thôi chứ toàn của Trung Quốc hết. Hàng các nước khác giá đắt, ai mà mua. Chịu giá thì cho người đem tới chứ không có sẵn”.
 |
Giấy quỳ xuất xứ từ Anh được giới thiệu là có thể phát hiện độc chất trong thực phẩm.
Không đáng tin cậy
Tiến sĩ Hoàng Minh Nam - Khoa Công nghệ Hóa học trường ĐH Bách khoa TPHCM cho rằng: “Loại giấy quỳ quảng cáo có tác dụng phát hiện độc tố trong thực phẩm thực ra chỉ có thể đo được độ pH - là một chỉ số xác định tính chất hóa học của nước. Thực tế, giấy quỳ có thể xác định được độ pH thực phẩm nhưng chất gì làm cho độ pH thay đổi thì không thể biết được. Các loại giấy quỳ này ở tiệm văn phòng phẩm nào cũng có bán, sinh viên cũng hay mua để làm thí nghiệm nhưng giá chỉ vài chục ngàn đồng/hộp”.
Theo ông Nam, hầu hết sản phẩm thiết bị test nhanh thực phẩm đang được bán trên thị trường đã đánh trúng vào tâm lý của người dân lo ngại trước tình trạng mất an toàn vệ sinh thực phẩm. Tuy nhiên, người tiêu dùng không nên lạm dụng hay quá tin vào các sản phẩm này bởi, có nhiều loại máy được quảng cáo đo được lượng dư lượng nhưng thực tế, máy chỉ kiểm tra được thành phần có nitrat, trong khi nhiều độc tố khác nguy hiểm hơn nitrat thì máy này không thể phát hiện.
Ông Khương Trần Phúc Nguyên - Trưởng phòng thanh tra Chi cục Thú y TPHCM khẳng định, hiện chưa có loại máy nào có thể kiểm tra vệ sinh an toàn thực phẩm trên thị trường. Nếu có, thì đó chỉ là những dụng cụ, bộ kit thử nhanh thực phẩm. “Chúng tôi là những người thường xuyên, trực tiếp kiểm tra từng lô heo từ khâu xuất chuồng đến phân phối, rất mong muốn có máy móc để phát hiện chất cấm, kháng sinh ngay trên thịt mà còn không có, vì thế bắt buộc phải lấy mẫu nước tiểu đi kiểm định. Thử hỏi như vậy thì làm sao có các loại máy này bán ngoài thị trường, người tiêu dùng dễ dàng mua để sử dụng”- ông Nguyên nói.
Các chuyên gia trong lĩnh vực kiểm nghiệm thực phẩm đều cho rằng, những thiết bị phát hiện nhanh chất tồn dư trong thực phẩm chỉ mang tính chất tham khảo, muốn kiểm tra định lượng xem mức độ nguy hại cụ thể phải đến các phòng thí nghiệm chứ không thể tin vào lời quảng cáo đơn vị bán hàng.
