 |
| Bảo Lan |
Việc nở rộ các nghệ sĩ vừa sáng tác vừa biểu diễn phần nào chứng tỏ việc phổ cập âm nhạc trong xã hội đã có bước nâng cao đáng kể.
Thông qua việc tạo hình ảnh mới cho chính mình, họ đang góp phần làm nên diện mạo mới cho nhạc Việt.
Dăm năm trước, Hồ Hoài Anh nổi lên như một hiện tượng với Dẫu có lỗi lầm rất được giới trẻ chào đón. Nhưng ít ai biết anh vẫn chạy sô hàng đêm ở Hà Nội như một giọng R&B có hạng tại các khách sạn lớn. Xét cả về giọng hát lẫn ngoại hình, Hồ Hoài Anh hoàn toàn có thể nổi tiếng bằng nghề ca sĩ.
Thậm chí nhạc sĩ Anh Quân từng tuyên bố sẵn sàng đầu tư sản xuất album cho Hồ Hoài Anh - một giọng nam mà anh đánh giá cao lúc bấy giờ. Nhưng Hồ Hoài Anh vẫn không màng đến nghề ca hát, dù anh từng đứng trong boyband, từng hát bài của mình trên sân khấu Bài hát Việt.
Cũng dễ hiểu vì anh còn đa mang sự nghiệp đàn bầu, giảng dạy tại Nhạc viện, gần đây lại toàn tâm toàn ý sản xuất cho Lưu Hương Giang.
Thanh Lam trong một giai đoạn khủng hoảng bài để hát cũng từng viết vài bài trong album hát chung với Hà Trần. Sáng tác của chị giàu cảm xúc, đôi khi sử dụng những quãng khá lạ, nhưng sau khi tìm được mỏ ca khúc Lê Minh Sơn, diva cũng rửa tay gác kiếm luôn.
Cùng trong thời gian này, ca sĩ Ngọc Anh (nguyên thành viên 3A) phát hiện ra khả năng viết ca khúc. Chị mạnh dạn ra hẳn một đĩa toàn bài của mình và thông báo bán được, thậm chí phải tái bản. Mỹ Linh cũng từng đưa một bài của Ngọc Anh vào album. Nhưng đã lâu chưa thấy Ngọc Anh có sáng tác gì mới và thực sự chưa bài nào của chị trở thành hit.
 |
| Lưu Thiên Hương |
Lưu Thiên Hương thì khác. Ngay sáng tác đầu tiên tung ra đã được giới chuyên môn và khán giả đón nhận. Đó là Thu tình yêu (giải Bài hát Việt tháng 5/2005). Và liên tục sau đó, chị trình làng những ca khúc với bút pháp chuyên nghiệp, có chỗ đứng trong thị trường.
Ngoài cô em Lưu Hương Giang, Lưu Thiên Hương được khá nhiều ca sĩ trẻ như Hà Anh Tuấn, Nguyễn Ngọc Anh, Hoàng Hải, Phương Linh, Duy Khoa... tin tưởng đặt bài. Lưu Thiên Hương hiện đang học năm cuối khoa Sáng tác, ĐH Văn hóa Nghệ thuật Quân đội.
Một thời gian dài, hầu như không ai đủ hết mình để vừa làm ca sĩ vừa nhạc sĩ. Trong khoảng 2 thập kỷ, gần như chỉ Trần Tiến độc chiếm hình ảnh này. Đầu những năm 1990, lóe lên Ngọc Châu nhưng anh đứng trên sân khấu không lâu. Nhưng rồi trong cơn khủng hoảng ca khúc, một số nghệ sĩ thấy rằng tự hát bài của mình là một giải pháp khôn ngoan.
Ngoài ra, trong tình trạng bão hòa ca sĩ thì việc đưa ra một hình ảnh mới: ca sĩ kiêm nhạc sĩ- cũng là một cách gây chú ý đáng kể lúc ban đầu. Còn giờ đây, việc các sao như Mỹ Tâm, Hồ Quỳnh Hương... tự hát bài của mình cũng không làm dấy lên sự quan tâm nữa.
Tuy nhiên, phải mở ngoặc: Sự thay đổi này chỉ được ghi nhận trong âm nhạc đại chúng, còn đơn cử trong dòng nhạc rock- chuyện ca sĩ tự sáng tác đã và đang rất phổ biến.
Đặc biệt, phái nữ dường như đi tiên phong trong việc khuếch trương hình ảnh mới. Bảo Lan (cử nhân đàn bầu, thành viên 5 Dòng Kẻ) trình làng sáng tác đầu tiên năm 2003 theo phong cách world-music và ngày càng khẳng định mình như một nữ tác giả hiếm hoi với khả năng sáng tác, phối khí, hát và trình tấu nhạc cụ. Cô được HĐNT Bài hát Việt 2007 ghi nhận với giải Bài hát phong cách dân gian đương đại nổi bật.
Cùng xuất hiện đầu 2005 tại TP.HCM: Mai Khôi và Thủy Tiên với khả năng ca hát và sáng tác khá đồng đều. Cùng năm đó, Jazzy Dạ Lam- pianist người Việt ở Đức phát hành album đầu tay (ở cả Việt Nam và Đức) tự hát nhạc của chính mình. Tu nghiệp piano tại Nga và Đức, Jazzy Dạ Lam cho hay những giai điệu jazz của chị quá trúc trắc không tìm được ai hát nên chị đành hát lấy vậy!
 |
| Nguyễn Đức Cường |
Jazzy Dạ Lam im hơi lặng tiếng từ bấy đến giờ, trong khi Mai Khôi, Thủy Tiên đều đã ra 3-4 album và liên tục thay đổi hình ảnh, ngày càng teen hơn. Sáng tác của Mai Khôi, Thủy Tiên đều từng được một vài thí sinh tại các cuộc thi hát truyền hình lựa chọn.
Khẳng định hình ảnh tại Sao Mai Điểm hẹn 2006 và thành công ngay với sáng tác đầu tay Em mong vậy thôi, nhưng Minh Thư chỉ thực sự nổi đình đám khi viết liền 7 ca khúc cho phim truyền hình Bỗng dưng muốn khóc- đang phát trên VTV1. Cô từng tâm sự vì dòng rock alternative mình theo đuổi hiếm bài quá nên đành tự sáng tác để hát.
Nhạc sĩ quyết tâm mạnh mẽ trong việc chuyển sang làm ca sĩ phải kể đến Mạnh Quân (tốt nghiệp Trung cấp Thanh nhạc). Anh mạnh dạn hát toàn bài của mình tại vòng chung kết Sao Mai Điểm hẹn 2008. Những bản tình ca của Mạnh Quân có vẻ gì đấy gợi nhớ Hồ Hoài Anh (pha chút Đỗ Bảo nữa), song về giọng hát mà nói, Mạnh Quân vẫn khó mà qua mặt Hồ Hoài Anh.
Nhưng Mạnh Quân “hơn” đàn anh ở quyết tâm thành ca sĩ ngôi sao. Ít ai vừa theo học khoa Sáng tác Nhạc viện lại vừa có khả năng vũ đạo tốt như Quân. Anh vừa ra mắt album đầu tay Hãy là một kỷ niệm.
Nguyễn Đức Cường- bằng Trung cấp Ghi ta, cựu thành viên nhóm Nét Nhạc Mới- cũng đã thành nhạc sĩ sau khi Nồng nàn Hà Nội được anh lăng xê bằng giọng hát của chính mình và giành giải Thể nghiệm sáng tạo Bài hát Việt 2007.
Nguyễn Hải Phong (tốt nghiệp khoa Âm nhạc - CĐ Văn hóa Nghệ thuật TP.HCM) trở thành nhân vật đầu tiên vừa đồng thời đoạt giải Bài hát của tháng lẫn giải Ca sĩ thể hiện ấn tượng trên sân khấu Bài hát Việt tháng 5/2008.
Phần biểu diễn Góc tối- sáng tác đề tài xã hội của Hải Phong khá gai góc- khác hẳn với hình ảnh mịn màng thường thấy ở các ca sĩ “xịn”. Nồng nàn Hà Nội đã có một số ca sĩ hát nhưng vẫn chưa ai qua mặt được chính tác giả. Nét riêng trong lối viết và lối hát Nguyễn Đức Cường đặc biệt hòa quyện với nhau.
Nói chung, nếu một nhạc sĩ đã biết hát thì khó có ca sĩ nào qua mặt được trong những sáng tác của chính anh ta. Có thể giọng hát của họ không hấp dẫn bằng một số ca sĩ chuyên nghiệp, song sự tinh tế, khả năng truyền cảm của chính tác giả mới là điểm tiên quyết thuyết phục người nghe.
Việc tự sáng tác, tự đệm nhạc cụ... sẽ rất thuận lợi cho nghệ sĩ- khi họ được toàn quyền quyết định phong cách của mình. Về mặt kinh tế, việc làm này có tác dụng hạ giá thành sản phẩm, có khả năng đem lại lợi nhuận cao hơn cho nghệ sĩ, vì đỡ khoản trả tác quyền.
