Tổng thống Mỹ dọa đóng cửa chính phủ
Theo Reuters, tại sự kiện mít tinh ở thành phố Phoenix, tiểu bang Arizona, tối ngày 23/8 (giờ địa phương), Tổng thống Mỹ Donald Trump cáo buộc các nghị sĩ đảng Dân chủ đẩy an ninh quốc gia vào nguy hiểm vì không ủng hộ kế hoạch xây tường ngăn biên giới với Mexico.
Thậm chí, ông chủ Nhà Trắng còn tuyên bố: “Cho dù phải đóng cửa chính phủ, chúng ta nhất định phải xây bức tường đó”.
Bức tường biên giới với Mexico là một trong những cam kết quan trọng nhất của ông Trump trong chiến dịch tranh cử Tổng thống Mỹ hồi năm ngoái để giải quyết vấn nạn nhập cư bất hợp pháp.
Theo ông Trump, Mexico sẽ trả tiền cho việc xây dựng công trình này, nhưng quốc gia láng giềng này liên tục bác bỏ, buộc vị tổng thống phải thông báo lại rằng, sẽ Washington sẽ tài trợ ban đầu và người hàng xóm phía nam sẽ chịu khoản còn lại.
Thông báo là vậy, ông Trump lại không nhận được sự ủng hộ từ Quốc hội, đặc biệt các nghị sĩ đảng Dân chủ.
Hạ viện Mỹ đã thông qua dự luật chi tiêu ngân sách cho năm 2018, bao gồm kinh phí xây tường biên giới. Dự luật này cần có thêm sự chấp thuận từ Thượng viện và chữ ký của Tổng thống để trở thành luật trước hạn chót 30/9.
Đáng nói, mâu thuẫn phát sinh ở đây. Theo dự đoán,dự luật khó thông qua tại Thượng viện vì phía đảng Dân chủ không đồng ý về khoản tiền xây tường, trong khi số ghế của đảng Cộng hòa chưa đủ cho kế hoạch của Trump.
Trong khi, vị Tổng thống đảng Cộng hòa từng dọa, sẽ không ký vào dự luật ngân sách nếu không có khoản chi trên. Thông điệp hôm thứ Ba phần nào tỏ rõ quyết tâm của chủ nhân Nhà Trắng.
Như vậy, nếu luật ngân sách mới không được ban hành trước thời hạn, chính phủ Mỹ buộc lòng phải đóng cửa trong tháng 10 vì không có tiền duy trì hoạt động.
Ngày 23/8, Nhà Trắng nhấn mạnh, ông Trump sẽ làm việc với Quốc hội để có tiền tài trợ cho bức tường.
“Tổng thống đã tranh cử dựa trên lời hứa đó, chiến thắng nhờ lời hứa đó và đã lên kế hoạch xây dựng bức tường”, phát ngôn viên Nhà Trắng Natalie Strom phát biểu.
Đảng Cộng hòa “nổi sóng”
Không chỉ với đảng Dân chủ, mâu thuẫn giữa đảng Cộng hòa và ông Trump đã tăng lên trong những tháng gần đây. Tổng thống Mỹ công khai chỉ trích một số lãnh đạo của đảng, trong đó có lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện - Thượng nghị sĩ Mitch McConnell, đồng thời thể hiện sự tức giận vì Quốc hội Mỹ không thông qua bất kỳ đạo luật quan trọng nào kể từ khi ông nhậm chức hồi tháng Giêng.
Ông Paul Ryan, chủ tịch đảng Cộng hòa của Ủy ban Ngân sách Hạ viện, cho biết, các nghị sĩ không quan tâm đến việc chính phủ có thể đóng cửa vào tháng 10 trong cuộc phỏng vấn hôm 23/8 tại Hillsboro, tiểu bang Oregon.
Ông Ryan thừa nhận, xây dựng bức tường biên giới với Mexico để ngăn chặn nạn nhập cư bất hợp pháp là cần thiết, nhưng nói thêm, chính phủ không phải lựa chọn giữa an ninh biên giới và việc ngừng hoạt động.
Các nhà lập pháp, trong đó có nhiều thành viên đảng Cộng hòa, cho rằng, bức tường không phải là ưu tiên hàng đầu trong giai đoạn này dù không phủ nhận lợi ích nó mang lại.
Hiện tại, điều Quốc hội Mỹ quan tâm nhất là làm sao kiểm soát tăng trần công nợ, trong khi khoản chi cho công trình biên giới với Mexico chỉ khiến tình hình xấu hơn.
Tom Cole, thành viên đảng Cộng hòa giữ chức Chủ tịch Ủy ban Đặc trách Chi tiêu Hạ viện, nhận xét, lời đe dọa của ông Trump có thể gây phản tác dụng.
“Trong khi ngài kiểm soát chức vụ Tổng thống, Thượng viện và Hạ viện, ngài lại đóng cửa chính phủ mà ngài đang điều hành. Tôi nghĩ đó không phải là hành động thông minh trên phương diện chính trị và tôi không nghĩ nó có thể đạt hiệu quả trên thực tế”, Reuters dẫn lời ông Cole.
Ở thái độ gay gắt hơn, Adam Kinzinger, nghị sĩ Cộng hòa tại Ủy ban Đối ngoại hạ viện, cảnh báo, phát ngôn của ông Trump sẽ “gây nguy hiểm đối với vai trò của chúng ta trên thế giới” khi mà Mỹ đang nói chuyện với các quốc gia như Afghanistan với giọng điệu: “Đây là cách các vị lãnh đạo đất nước sao”.
Ông Kinzinger nói thêm, điều này cũng có thể ảnh hưởng đến sự tín nhiệm của thị trường tài chính đối với Mỹ.
Bàn về giải pháp, ông Ryan đề nghị Quốc hội cần thông qua khoản chi tiêu ngắn hạn tạm thời để Thượng viện có thời gian cho một dự luật ngân sách đầy đủ.
Dù vậy, đây chỉ là giải pháp tình thế giúp hoãn cuộc chiến ngân sách đến cuối năm, nhưng có thể làm chậm lại những nỗ lực cải cách thuế, một cam kết khác từ chiến dịch của ông Trump.
Có vẻ như những bất đồng giữa Quốc hội và chính quyền Trump còn phải kéo dài, trừ khi một bên chịu nhún nhường.
Việc lãnh đạo Mỹ sử dụng phương pháp tạm ngừng hoạt động của bộ máy nhà nước từng có tiền lệ khi xảy ra xung đột với các nhà lập pháp về vấn đề nào đó.
Lần “bế quan” gần nhất của chính phủ Mỹ là vào tháng 10/2013 dưới thời cựu Tổng thống Barack Obama, kéo dài 15 ngày. Đổi lại, Đạo luật Chăm sóc Sức khỏe Hợp túi tiền, hay Obamacare, được thông qua.
